Hranislav Joksimović
Hranislav Joksimović (Bačina, 30. januar 1878 - Beograd, 1963) srpski lekar, organizator Društva za čuvanje narodnog zdravlja, škola za nudilje i domaćice, odbora Crvenog krsta; pisao je popularne članke o zdravlju, učesnik je balkanskih i Velikog rata... [1]
Hranislav Joksimović | |
|---|---|
 Portret dr Hranislava M. Joksimovića - Muzej nauke i tehnike - Zbirka Muzeja srpske medicine Srpskog lekarskog društva - Beograd | |
| Datum rođenja | 30. januar 1878. |
| Mesto rođenja | Bačina, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 1963. (84/85 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
Biografija uredi
Hranislav Joksimović rođen je 30. januara 1878. u selu Bačina srez temnićki - danas opština Varvarin – Rasinski okrug. gde su se sa Kosova, doselili krajem 18. veka. Otac Milić, zemljoradnik, zanatlija i trgovac, majka Bogdana, domaćica, izrodili su dvanaestoro dece. Preminuo je u Beogradu 1963. godine. [2]
Školovanje uredi
Osnovnu školu završio je u mestu rođenja. Gimnaziju u Paraćinu i Pirotu, a završio u Kruševcu. Uvek je bio odličan učenik i prvi u klasi. Po završetku gimnazije 1897. Moravski okrug je dodeljivao jednu stipendiju za studije medicine u Beču. Najbolji među učesnicima na konkursu, Hranislav Joksimović, je dobio stipendiju. Septembra 1897. je upisao prvi semestar na Medicinskom fakultetu u Beču. Diplomirao je 12. maja (po novom kalendaru) 1903. [3][2] Usavršavao je znanja od juna 1908. u Berlinu, 1910. Beču, 1911. Drezdenu, 1914. ponovo u Beču, 1918. u Solunu na četvoromesečnom bakteriološkom kursu, kojim je rukovodio docent i veliki prijatelj srpskog naroda dr Ludvig Hiršfeld, 1926. je kao delegat Kraljevine Jugoslavije u Belgiji radi upoznavanja zdravstvenih organizacija i zdravstvenih državnih ustanova i državnog sanitetskog uređenja, 1930. godine je predstavljao našu državu u Milanu na Sanitetsko tehničkoj svetskoj izložbi. [2]
Kretanje u službi uredi
1904. godine postavljen je za sreskog lekara sreza temnićkog u Varvarinu, 1911. sreza podunavskog u Smederevu. Avgusta 1911. upućen je u Rašku radi suzbijanja kolere. 1914. postavljen je za fizikusa bolnice u Vranju. 1920. godine postavljen je za fizikusa okruga Beogradskog. 1921. postavljen je za inspektora Ministarstva zdravlja u Beogradu.1922. godine je imenovan za sanitetskog inspektora beogradske sanitetske oblasti. 1926. je po sopstvenoj želji penzionisan i prestao da radi u privatnoj praksi. 1929. je, takođe po sopstvenoj molbi, postavljen za šefa sanitetskog odeljenja grada Skoplja. U Drugom svetskom ratu je obavljao lekarsku službu pri komesarijatu za izbeglice, a po njegovom ukidanju do 1955. je radio kao honorarni lekar pri Zavodu za statistiku i evidenciju Republike Srbije. [2]
Učešće u Balkanskim i Prvom svetskom ratu uredi
1912. godine je mobilisan kao lekar Diviziona konjičke artiljerije u činu kapetana II klase. 1913. preležao je koleru. U Prvom svetskom ratu ponovo je mobilisan u Divizionu konjičke artiljerije. 1915. je unapređen u rezervnog majora konjičkog diviziona. Od 1919. godine je upućen na redovnu lekarsku praksu. Vrlo je aktivan i u predavanjima u Srpskom lekarskom društvu. [2]
Prvi svetski rat uredi
Potresni izveštaji Arčibalda Rajsa o stravičnim zločinima austrougarskih vojnika nad civilima u Mačvi 1914. godine, a potom i vesti o epidemiji pegavog tifusa u Srbiji, "presudili" su da se početkom 1915. godine doktor Ludvig Hiršfeld profesor Ciriškog univerziteta nađe u Valjevo, u "srpskoj dolini smrti". I, zaista, sve što je znao o suzbijanju pegavog tifusa, ovaj cenjeni lekar - tada u svetu nazvan "ocem nomenklature krvnih grupa" i prvi koji je otkrio da se krvne grupe nasleđuju - primenio je u Valjevu. Posle suzbijanja epidemije, Hiršfeld je dobio zadatak da organizuje bakteriološku službu za celu vojsku - priča dr Zoran Vacić iz Sekcije za istoriju medicine Srpskog lekarskog društva. U maju 1917. godine u Solunu je otvorena "Srpska bolnica prestolonaslednika Aleksandra" u kojoj su dr Hiršfeld i pukovnik dr Jordan Stajić, načelnik saniteta, obrazovali srpske bakteriološke kadrove. Među njima su bili, kasnije "cvet" srpskih lekara i akademika: Stevan Z. Ivanić, Kosta Todorović, Hranislav Joksimović, Milutin Ranković i Nikolaj Kosovič. Kurs je trajao pet meseci.
Po povratku u Srbiju, Hiršfeldovi, pa tako i Hranislav Joksimović, su postali članovi Srpskog lekarskog društva... [4]
Čuvanje tradicije srpske medicine uredi
U holu OB „Stefan Visoki“ nalazi se izložba pod imenom „Iz riznice medicinske prošlosti“ – od sreskog fizikusa do sreske bolnice i obuhvata period od 1863. do 1923. godine. Na izložbi, koja svedoči o razvoju zdravstva Palanke, značajno mesto zauzimaju srpski lekari: Kosta Dinić, Nikola Velimirović, Đoka Petrović, Svetislav Andrejević, Milan R. Damjanović, Dragutin S. Veljković, Vladimir Popović, Dragutin Radišić, Stavra Atanasijević, Hranislav Joksimović, Milutin N. Damjanović, Velimir Pazarac i Milivoje Vasić, za koje se pouzdano zna, zahvaljujući arhivskoj dokumentaciji, da su oni, svako na svoj način, obeležili jedan dio istorije i dali svoj doprinos u razvoju srpskog zdravstva. [5]
Reference uredi
- ^ Grupa autora, Mala enciklopedija Prosveta, Prosveta, Beograd, 1959.
- ^ a b v g d Joksimović H, Autobiografija- Lekarski i javni rad , Muzej nauke i tehnike - Zbirka Muzeja srpske medicine Srpskog lekarskog društva, Beograd
- ^ [1]
- ^ Spasao vojsku i narod od tifusa | Reportaže | Novosti.rs
- ^ Edukacija-april
