Hrvati u Bosni i Hercegovini
Hrvati u Bosni i Hercegovini, poznati i kao bosanskohercegovački Hrvati i bosanski Hrvati, treća su po brojnosti etnička grupa i jedan od tri ustavna naroda u Bosni i Hercegovini.[2] Prema popisu stanovništva iz 2013. godine, bilo ih je 544.780 i činili su 15,43 % stanovništva BiH.[3]
 Zastava Hrvata u Bosni i Hercegovini | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| 544,780 (2013)[1] | |
| Regioni sa značajnom populacijom | |
| Federacija BiH | 497.883 (22,44%) |
| Republika Srpska | 29.645 (2,41%) |
| Brčko Distrikt | 17.252 (20,66%) |
| Jezici | |
| hrvatski jezik | |
| Religija | |
| katolička | |
| Srodne etničke grupe | |
| Bošnjaci i bosanskohercegovački Srbi | |
Žive pretežno u Federaciji BiH, gde čine većinsko stanovništvo u četiri kantona: posavskom, herceg-bosanskom, zapadnohercegovačkom i hercegovačko-neretvanskom. Znatnu manjinu čine u srednjobosanskom kantonu.
Istorija
urediFunkcioneri su se obično rotirali između tri etničke zajednice u Bosni i Hercegovini. Tokom 1980-ih, mnogi bosanskohrvatski Hrvati imali su visoke funkcije, uključujući Antu Markovića, Branka Mikulića i Matu Andrića.
Nekoliko grupa Hrvata iz Hercegovine održavalo je bliske veze sa hrvatskim ustaškim emigrantima, s ciljem rušenja Jugoslavije i ponovnog uspostavljanja nezavisne hrvatske države. Jedna takva grupa, inspirisana i moguće organizovana od strane fratra Joze Križića iz Duvna, uključivala je vojnike koji su služili vojni rok u Jugoslovenskoj armiji. Godine 1985. uhapšeni su i osuđeni za pokušaj terorizma.[4][5]
Tokom rata u BiH, stvorili su svoju državu Hrvatsku Republiku Herceg-Bosnu, koja je kasnije ukinuta ulaskom Hrvata iz BiH u Federaciju sa Muslimanima (Bošnjacima). Hrvatsko-bošnjački rat bio je na vrhuncu 1993. godine. U martu 1994, bošnjačko i hrvatsko rukovodstvo potpisali su Vašingtonski sporazum, prema kojem su područja pod kontrolom Armije Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) i HVO-a ujedinjena u Federaciju Bosne i Hercegovine. Nakon potpisivanja Vašingtonskog sporazuma, Hrvatska vojska, HVO i ARBiH povratili su kontrolu jugozapadne Bosne i Hercegovine u sedam vojnih operacija. U decembru 1995. godine, rat je završen potpisivanjem Dejtonskog sporazuma.
Reference
uredi- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini” (PDF). 2013. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2017. g. Pristupljeno 15. 7. 2016.
- ^ „Constitution of Bosnia and Herzegovina” (PDF). Constitutional Court of Bosnia and Herzegovina. Arhivirano iz originala (PDF) 28. 10. 2015. g. Pristupljeno 30. 12. 2011. Nevalidan unos
|dead-url=dead(pomoć) - ^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2017. g. Pristupljeno 25. 05. 2019.
- ^ „Inspirisao ih fratar”. Politika ekspres. 28. 9. 1985.
- ^ Karan, Ljuban (2006). Bio sam oficir KOS-a. Belgrade: Filip Višnjić, Blic. str. 32—40.
Literatura
uredi- Velikonja, Mitja (2003). Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia-Herzegovina. College Station: Texas A&M University Press.
- Kraljačić, Tomislav (1987). Kalajev režim u Bosni i Hercegovini (1882—1903). Sarajevo: Veselin Masleša.
- Radojević, Mira (1994). „Bosna i Hercegovina u raspravama o državnom uređenju Kraljevine (SHS) Jugoslavije 1918—1941. godine”. Istorija 20. veka: Časopis Instituta za savremenu istoriju. 12 (1): 7—41.
