Hrišćani

Hrišćanin je čovjek koji vjeruje u Isusa Hrista kao Sina Božijeg i slijedi njegovo učenje.

Etimologija (porijeklo riječi)

Riječ hrišćanin je izvedena iz grčke riječi Χριστιανός (Christianós — Hristianos), od Χριστός (Christós — Hristos) što znači „pomazanik“.

U Septuaginta verziji (Hebrejska Biblija na grčkom jeziku) Hebrejske Biblije, izraz hristos je upotrebljen za prevod hebrejski מָשִׁיחַ (Māšîaḥ‎ — Mesija), što znači „[onaj što je] pomazanik“.

Prva znana upotreba Χριστιανός (Christianós — Hristianos) može se naći u Novom zavjetu, u Djelima apostolskim 11:26-31: „... i najprije u Antiohiji učenici biše nazvani hrišćani“. Hrišćani su učenici ili sljedbenici Isusa Hrista.

U Novom zavjetu piše da je car Agripa rekao apostolu Pavlu: »... još malo pa ćeš me nagovoriti da postanem hrišćanin« (Djela apostolska 26:28).

Dalje u 1 Petar 4:15-16, apostol Pavle kaže: „Samo da niko od vas ne postrada kao ubica ili lopov ili zločinac, ili kao onaj koji se miješa u tuđe poslove. No ako li kao hrišćanin, neka se ne stidi, već neka slavi Boga zbog tog udjela“.

Najranija zapisana upotreba naziva hrišćanin izvan Biblije je zapis Tacita da je Neron okrivio „hrišćane“ za veliki požar u Rimu 64. godine.

Hrišćanin isto znači član ili pristalica crkve — organizovane grupe ljudi unutar hrišćanstva.

Ko su hrišćani?

Riba — stari simbol hrišćanstva (i danas u upotrebi)

Po američkom rječniku (The American Heritage Dictionary) hrišćanin je „čovjek koji propovijeda vjeru u Isusa Hrista; koji slijedi učenju Isusa Hrista; koji živi prema učenju Isusa Hrista“. Veoma različita mišljenja se sreću širom svijeta među onima koji sebe smatraju za hrišćane.

Istraživanje u SAD, sprovedeno 2007. godine, je ukazalo na postojanje sljedećih tipičnih kategorija:

1. Aktivni hrišćani: Oni koji idu na crkvenu skupštinu (crkvu), čitaju redovno Bibliju, propovijedaju svoju vjeru da spasenje dolazi kroz Isusa Hrista.
2. Prorokujući hrišćani: koji su primili Isusa za svoga spasioca, koji je Gospod, i smatraju, da je to ključ na osnovu čega je neko hrišćanin, koji su se usmjerili na lični odnos do Boga i Isusa, više nego na crkvu, čitanje Biblije ili širenje vjere.
3. Liturgijski hrišćani: Visoki nivo duhovne aktivnosti, koja se uglavnom izražava preko prisustvovanja i priznavanja crkvene vlasti (ljudi koji su na vodećim položajima u crkvenoj hijerarhiji-strukturi), te preko služenja u crkvi ili u lokalnoj zajednici.
4. Privatni hrišćani: Vjeruju u Boga i u dobra djela (činiti dobra djela) ali ne unutar sadržaja crkve. U američkoj anketi ovo je bila najbrojnija i najmlađa grupa.
5. Kulturološki hrišćani: Ne smatraju da je Isus neophodan za spasenje. Njihova vjerovanja su najmanje u skladu sa učenjem Biblije. Oni se radije okreću ka univerzalnoj teologiji, koja vidi više puteva ka Bogu. Oni mogu biti i ateisti ili agnostici koji su odrasli u „hrišćanskoj“ religiji i još uvijek rado prisustvuju ceremonijama — ritualima i vezama lokalne zajednice sa religioznim odgojem.

Druge zemlje mogu pokazati druge vrste hrišćana, posebno tamo gdje su hrišćani proganjani i diskriminisani. U tim zemljama hrišćanstvo se ispovijeda tajno dok se u javnosti primjenjuje tradicija većinske religije. Takav način ispoljavanja hriščanstva naziva se kriptohrišćanstvo, a takvi hrišćani — kriptohrišćani.

Postoje ljudi koji vjeruju u Isusa ali se oprjedjeljuju različito. Mesijski Jevreji smatraju da su sekta judaizma te da je Isus jevrejski Mesija i da je božanski spasilac. Oni nastoje da žive u poslušnosti i skladu sa hebrejskim svetim spisima uključujući Toru i Halaku.

Hrišćani se razlikuju u mišljenju i ubeđenjima u vezi sa tumačenjem određenih biblijskih odlomaka, ali veruju u isti osnovni princip- da je Isus Hristos Božiji Sin koji je platio cenu ljudskog greha umrevši na krstu i ustavši iz mrtvih.

Jevrejska i hrišćanska vera imaju zajedničko učenje o poniznosti vezano za Stari zavet. U ličnosti Mojsija, koji je vodio izraelski narod iz ropstva u Egiptu u Obećanu zemlju, poniznost je znak Božje snage i namene, a ne slabosti. Biblija kaže: „Mojsije je bio vrlo skroman čovek, najskromniji čovek na zemlji.” Mojsije je podjednako slavljen od strane jevrejskih i hrišćanskih vernika.

U drugim jezicima

U drugim evropskim jezicima riječ je slična kao npr. Chrétien na francuskom.

Pošto oprijedjeljenje Hrist sa Isusom u judaizmu nije prihvaćeno, u talmudskom hebrejskom hrišćani se nazivaju Nazareni, jer je u Novom zavjetu zapisano da je Isus iz grada Nazareta. Među Arapima (bilo da su hrišćani, muslimani ili pripadnici neke druge religije), kao i drugim jezicima koji su pod uticajem arapskog, (uglavnom u muslimanskim kulturama pod uticajem arapskog kao liturgijskog jezika, jezika islama), dvije riječi su najčešće upotrebljavane za hrišćane: Nazrani (نصراني), i Mazihi (مسيحي) što znači „sljedbenici Mesije“. Tamo gdje je razlika, izraz Nazrani se odnosi na ljude hrišćanske kulture dok Mazihi se odnosi na one koji vjeruju u Isusa. U nekim zemljama Nazrani je generalno u upotrebi za nemuslimane bijele ljude. Druga arapska riječ koja se ponekad upotrebljava za hrišćane, posebno u političkom kontekstu, je Salibi; to se odnosi na krstaše i ima negativno značenje (konotaciju). Smatra se da je izraz Nazrani izveden od Nazaret. U nekim područjima arapskog svijeta tradicionalno se smatra da je izvedena iz nazr („pobjeda“), i znači „pobjednici“ u vezi sa ranim uspjesima hrišćanske religije ili početnu podršku etiopskih hrišćana Muhamedu za vrijeme njegoovih ranih sukoba u Arabiji. Takođe se ponekad smatra da je izraz Nazrani izveden iz ansar, što znači „učenik“ ili „sljedbenik“. Sirijski Malabar Nazrani su hrišćanska etno-religiozna rupa iz Kerale (Indija).

Vidi još

• Pokrštavanje

Literatura

• Ahmed, Akbar S. (1994). Islam, Globalization, and Postmodernity. Routledge. str. 110. ISBN 978-0-415-09367-5. 
• Tayler, Jeffrey (2003). Glory in a Camel's Eye: Trekking Through the Moroccan Sahara. Houghton Mifflin Harcourt. str. 1. ISBN 978-0-618-15547-7.