Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Vaganešu
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u selu Vaganešu,15 kilometara istočno od Novog Brda, potiče iz srednjeg veka i zadužbina je vlastelina Dabiživa. On ju je, sa braćom i roditeljima podigao 1354/1355. godine, o čemu svedoči čak tri natpisa na crkvi, dva uklesana i jedan naslikan. Popravke živopisa su urađene u XVI veku, ali je crkva razrušena sredinom XIX veka. Radovi na konzervaciji arhitekture su urađeni 1963. godine i njima je crkvi delimično vraćen prvobitan izgled.
| Crkva Uspenja Presvete Bogorodice | |
|---|---|
 Crkva Uspenja Presvete Bogorodice | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Vaganeš |
| Opština | Opština Kosovska Kamenica |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 14. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od izuzetnog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Centar za očuvanje kulturne baštine na Kosovu i Metohiji Leposavić |
Bogorodičina crkva se danas nalazi pod zaštitom Republike Srbije, kao spomenik kulture od izuzetnog značaja,[1] ali njeno trenutno stanje, usled situacije u južnoj srpskoj pokrajini, nije poznato.
Arhitektura i živopisUredi
Crkva ima jednobrodnu osnovu, sa nišama koje služe kao đakonikon i proskomidija. Na njenom istočnom kraju je oltarska apsida polukružne osnove, dok je na suprotnom kraju narteks, iznad koga se uzdizala visoka kula ili zvonik.
Živopis u unutrašnjosti crkve je veoma oštećen, pošto je ona dugo vremena bila porušena. Kompozicije Službe arhijereja, zatim scene iz ciklusa Hristovih muka, kao i nekoliko figura u stojećem položaju, samo su u malim delovima očuvane u naosu. Na južnom zidu narteksa, prepoznaju se stojeće figure u prvoj zoni, potom poprsja svetaca, naslikana u medaljonima iznad njih, prizor svetog Đorđa kako spasava carevu ćerku u gornjoj zoni, kao i, najverovatnije, ktitorska kompozicija, dok su u najvišoj zoni prizori iz života Bogorodice.
Vidi jošUredi
ReferenceUredi
- ^ „Crkva Vavedenja Bogorodičinog — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU (na jeziku: srpski).
(iz knjige Pejić, Svetlana; Milić, Mileta, ur. (1998). „Vaganeš, Bogorodičina crkva”. Spomeničko nasleđe Srbije: nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i od velikog značaja (na jeziku: srpski). Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. str. 459. ISBN 8680879126.
LiteraturaUredi
- „Crkva Vavedenja Bogorodičinog — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU (na jeziku: srpski).
(iz knjige Pejić, Svetlana; Milić, Mileta, ur. (1998). „Vaganeš, Bogorodičina crkva”. Spomeničko nasleđe Srbije: nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i od velikog značaja (na jeziku: srpski). Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. str. 459. ISBN 8680879126.
Spoljašnje vezeUredi
- Vaganeš, Crkva presvete Bogorodice (jezik: engleski) (jezik: srpski)
