Crkva brvnara sa grobljem u Cvetkama

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Crkva brvnara.

Crkva brvnara sa grobljem u Cvetkama, naselju na teritoriji grada Kraljeva, podignuta je 1824. godine i ima status spomenika kulture od velikog značaja.

Crkva brvnara sa grobljem u Cvetkama
Crkva brvnara sa grobljem u Cvetkama
Opšte informacije
Mesto	Cvetke
Opština	Kraljevo
Vreme nastanka	1824.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
www.zavodkraljevo.rs

Istorijat

Sadašnja crkva brvnara je posvećena Svetoj Bogorodici i podignuta je na mestu starije crkve brvnare. Ta ranija crkva je nastala u prvoj polovini 18. veka i bila je posvećena Sv. Arhistratigu Mihailu. Najstariji podaci o staroj crkvi potiču iz popisa od 1735. godine. Smatra se da je prvobitna brvnara stradala nakon propasti Prvog srpskog ustanka. Nov Bogorodičin hram je podignut trudom sveštenojereja Ivana Pejovića, dok je radove izveo osaćanski neimar Mitar Novaković. Sačuvan je dokument iz koga se saznaje da je 1824. godine izdato 500 groša majstoru Mitru Novakoviću, koji je te godine gradio crkvu u Cvetkama.

U vezi ove crkve brvnare postoji legenda koja njen nastanak povezuje sa Jovanom Kursulom, koji je sahranjen pored nje. Naime, karanovački Mehmed Zgur-aga nameravao je da zapali ovu crkvu, koja je prvobitno bila podignuta u selu Obrva. Saznavši za to, Kursula je zajedno sa sveštenikom i svojim prijateljima spasao crkvu, rastavivši je tokom noći i ponovo je podignuvši u Cvetkama. Mehmed Zgur-aga nije odustajao od svoje namere da crkvu uništi, ali u tome ga je preduhitrila pogibija u boju na Karanovcu.

U zajedničkoj velikoj porti nalazi se i noviji hram posvećen Svetom apostolu Pavlu, podignut 1964. godine.

Izgled

Oko 1880. godine crkva je doživela obnovu koja je u potpunosti izmenila njen spoljni izgled. Umesto karakterističnog strmog krova sa šindrom, postavljen je krov mnogo blažeg nagiba pokriven ćeramidom i sa izrazito širokom strehom. Zidovi su udvostručili svoju visinu i zbog toga morali biti ojačani vertikalnim stupcima. Enterijer je zadržao prvobitnu podelu na oltarski prostor, naos i pripratu sa horom. Drvorezbarena dekoracija svedena je na skromni ukras zapadnih vrata i dovratnika. Ikonostasna pregrada iz 1812. godine broji četrdesetak dobro sačuvanih ikona različitih priložnika, koje se najvećim delom pripisuju Janku Mihailoviću Moleru.

Pored ikona, riznica crkve u Cvetkama čuva vredne predmete mobilijara kao i rukopisni triod iz 1561. godine. Kraj hrama se nalazi groblje gde posebnu pažnju privlači nadgrobni spomenik Jove Kursule, vojvode iz Prvog srpskog ustanka.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Vidi još

• Spisak spomenika kulture u Raškom okrugu
• Crkva Svetog apostola Pavla u Cvetkama

Spoljašnje veze

• „Crkva brvnara sa grobljem u Cvetkama — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU. 
• RTS/Crkve brvnare u Srbiji: Cvetke i Vrba
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Lista spomenika
• Crkva brvnara

---

Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://www.sanu.ac.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2009072410055859.