Čekmin

Čekmin
Čekmin;
	Panorama Čekmina
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Jablanički
Grad	Leskovac
Stanovništvo
— 2011.	820
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 06′ 16″ S; 21° 53′ 35″ I / 43.1045° S; 21.893° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	212 m
	Čekmin Čekmin na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	016
Registarska oznaka	LE

Čekmin je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 820 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 915 stanovnika). Selo Čekmin nalazi se na istočnoj izbočini pobrđa Dobre Glave i zapadnoj ivici Leskovačkog polja. Kroz selo protiče potok koji meštani nazivaju Čekminskom rekom, a koji je leva pritoka Južne Morave. Selo je saobraćajnicama dobro povezano sa regionalnim putem Niš-Leskovac. Od Leskovca je udaljeno 16 kilometara. Najznačajnija delatnost stanovništva je poljoprivreda, pre svega proizvodnja krompira i paprike ali i ostalih povrtarskih kultura, kao i voćarstvo i vinogradarstvo. Do pre petnaestak godina u Čekminu je postojalo kupalište, poznatije kao "Jaz“. Inače, atar sela Čekmin pored obradive zemlje raspolaže i velikom površinom pod šumama. U blizini sela postoji veliki broj izvora pijaće vode. U Čekminu se vrši i iskop zemlje za potrebe proizvodnje građevinskog materijala. Seoska slava, koja se u ovom delu zemlje naziva "litije", je Beli petak, hrišćanski praznik koji menja datum i pada u prvi petak nakon Trojica.

Istorija uredi

Čekmin je jedno od najstarijih naseljenih mesta leskovačkog kraja, o čemu svedoče ostaci nekadašnjih naseobina na više lokaliteta u neposrednoj blizini današnjeg sela, kao i nazivi samih tih lokaliteta. Na lokalitetima "Kućište" i "Selište" pronađeni su tragovi koji potiču iz perioda neolita, odnosno mlađeg kamenog doba. Prvi pisani trag sela Čekmin se ipak može naći tek u turskim popisnim knjigama iz 15. veka. Postoji više mišljenja o nastanku naziva sela. Jedno od njih vezuje se za legendu o tome da su na mestu današnjeg sela nekada postavljana lovačka čekala, radi lova na sitnu i krupnu divljač, tako da je naziv mesta u stvari kovanica skraćenica "ček" i "min", od reči čekati i minuti. U selu Čekmin je nekada postojala crkva posvećena Svetom Iliji, porušena za vreme Turaka. Inače, selo je oslobođeno od Turaka 21.12.1877. godine. Meštani Čekmina su bili učesnici i Balkanskih ratova, Prvog i Drugog svetskog rata. Čekmin je u Prvom svetskom ratu oslobođen 07.10.1918. godine, a u Drugom svetskom ratu 12.10.1944. godine. Veliki broj stanovnika učestvovao je i u ratovima u poslednjoj deceniji 20. veka. Zanimljivo je da je u ataru sela Čekmin zbog lova boravio i kralj Milan Obrenović. Čekmin pominje i Đuro Daničić u svom delu "Srpski akcenti", u raspravi o načinu akcentovanja imena sela.

Obrazovanje, sport i kultura uredi

U čekminu radi četvororazredna osnovna škola, koja funkcioniše kao izdvojeno odeljenje Osnovne škole "Vuk Karadžić" iz Pečenjevca. Inače, prva škola u selu Čekmin počela je sa radom na dan Svetog Save, 27.01.1935. godine. Škola je u početku radila kao izdvojeno odeljenje osnovne škole u Pečenjevcu, ali je odlukom Ministarstva prosvete Kraljevine Jugoslavije 1940. godine, zbog velikog broja učenika, prerasla u samostalnu državnu školu, pod nazivom "Petar Kočić“. Zgrada prve škole veoma je oštećena 1944. godine od strane nemačkih vojnika, zbog čega se posle rata pristupilo izgradnji nove školske zgrade. Nova škola je sagrađena 1948. godine i korišćena je do 1992. godine. Od 1992. godine u upotrebi je savremena školska zgrada, koja raspolaže terenom za košarku i mali fudbal.

U Čekminu postoji istoimeni fudbalski klub, FK Čekmin, koji se u sezoni 2012/2013. takmiči u Jablaničkoj okružnoj ligi. Fudbalski klub je osnovan 1947. godine pod nazivom FK Proleter, da bi od 1965. do 1998. godine nosio naziv FK Pobeda. U selu je 1965. godine osnovano i Kulturno umetničko društvo "Čekmin" koje je tokom rada zabeležilo zavidne uspehe. Čekminski atar je poznat kao kvalitetno lovište, kojim gazduje Lovačko udruženje Dobra Glava sa sedištem u Pečenjevcu, zbog čega se značajan broj meštana iz hobija bavi lovom.

Demografija uredi

U naselju Čekmin živi 728 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,2 godina (40,8 kod muškaraca i 43,5 kod žena). U naselju ima 275 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,33. Poslednjih decenija u Čekminu je zabeležen značajan trend iseljavanja u inostranstvo, Leskovac, Beograd i druge gradove u Srbiji, koji ipak nije masovan kao u nekim drugim mestima u ovom delu leskovačkog kraja.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[1]
Godina	Stanovnika
1948.	1.171
1953.	1.189
1961.	1.229
1971.	1.207
1981.	1.169
1991.	1.057	1.020
2002.	915	982
2011.	820

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[2]

Srbi	913	99,78%
Rusi	1	0,10%
nepoznato	1	0,10%

Stanovništvo prema polu i starosti^[3]


	m	ž
?	2	1
80+	7	15
75—79	13	23
70—74	24	38
65—69	33	40
60—64	39	30
55—59	21	31
50—54	29	27
45—49	34	26
40—44	38	15
35—39	38	27
30—34	36	32
25—29	25	28
20—24	18	22
15—19	21	31
10—14	25	23
5—9	32	21
0—4	24	26
Prosek :	40,8	43,5

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	169	182	210	246	278	280	275

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	43	63	52	39	42	29	6	1	0	0	3,33

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	378	81	264	30	3
Ženski	386	45	266	70	5
UKUPNO	764	126	530	100	8

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	229	102	0	0	58
Ženski	204	182	0	0	11
UKUPNO	433	284	0	0	69
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	2	25	14	0	5
Ženski	0	0	7	0	0
UKUPNO	2	25	21	0	5
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	9	4	1
Ženski	0	0	0	1	2
UKUPNO	0	0	9	5	3
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	5	0	0	4
Ženski	0	0	0	1
UKUPNO	5	0	0	5

Reference uredi

^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze uredi

[1] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[2] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[3] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]