Čibutkovica

Čibutkovica je naselje u gradskoj opštini Lazarevac u gradu Beogradu. Nalazi se pored Ibarske magistrale i udaljeno je 14 kilometara južno od Lazarevca prema Ljigu.

Čibutkovica
Crkva Svetog velikomučenika Georgija
Administrativni podaci
Država	Srbija
Grad	Beograd
Gradska opština	Lazarevac
Stanovništvo
— 2011.	1175
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 19′ 05″ S; 20° 14′ 16″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	162 m
Čibutkovica Čibutkovica na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	011
Registarska oznaka	BG

Položaj sela

Čibutkovica je u dolini Ljiga, a između njegovih pritoka Onjega i Grabovice. Kuće su na prisojnim strabama pobrđa, između kojih ima nekoliko dolina seoskih potoka. One čine naselje razređenog tipa, koje se ne deli na izrazitije krajeve.

Vode

U selu ima dva jaka izvora i to Madžarac kod crkve i Bunarina kod Crkvine. Ostali izvori su izvan naselja. To su ovi izvori: Barutljiva Voda u dolini Grabovice, Kisela Voda u Lakovim Livadama u mestu Grabovici i Hajdučka Voda u šumi kod Vasića Svinjca i Žitnih Jama. Seoski potoci su: Crne Reka ili Velika Reka, Grabovica ili Grabovački Potok, Kovačica koja u Vignjištu postaje od nekoliko bezimenih potokoa i Zečevica između Kovačice i Grabovice.

Zemlje i šume

Mesta u kojima su njive i livade nazivaju se: Duga Kosa, Crne ili Velika Reka, Kovanluk, Buranijaševica, Zlurada, Prva Bara, Međedna Bara, Mravinci, Turski Grob, Vinogradina i Grabovica; ispod sela su Prosine, Makiši i Ljig.

Seoska šuma je na Cerovoj Glavici, Dugoj Kosi, Kamenitoj Kosi, Sarićvvoj Kosi, Beloj Kosi i Kamenjaku.

Kamen krečnjak se vadi i peče kreč u Aksentijevića Strani.

Starine u selu

Kod Jevremovića kuća ima poveća bara, a kod nje su i ruševine od nekakvih zgrada. Narod kazuje da je tu bio „grad proklete Jerine“. U zidinama toga tobožnjeg grada nalazile su se uzidane gvozdene alke. Ostaci tih građevina su blokovi netesanog kamenja, među kojima ima najviše belutka, koji narod odnosi za zidanje bunara. na tom mestu nije bio nikakav grad, već su tu bili hanovi a uzidane alke služile su za vezivanje konja.

Stara crkva je bila na mestu Crkvinama, nedaleko od današnje crkve. Oko nje je bilo staro groblje. Današnja crkva je u dolini Crne Reke a tu je i osnovna škola. Narod priča da je na tom mestu bilo staro srpsko groblje. Crkva slavi Đurđevdan. Ona je podignuta 1805. godine od brvana i služila je do 1848. godine kada je na tadašnjim temeljima podignuta nova crkva od tesanog kamena i pokrivena šindrom. Ikonostas je radio, pa zapisu na njemu, Nikola Janković iz Ohrida 1848. godine. Crkva je nanovo pokrivena limom 1883. godine i na krovu su postavljena dva metalna krsta.

Kazuje se da je neko našao na mestu Buranijašeici novac koji je pripadao ovoj crkvi i tu zakopan u vremenu neke narodne bežanije. U potoku Zečevici ima tri nadgrobna „belega“ bez natpisa.

Ime selu

Za ime sela se kazuje da je došlo po „čibucima“, koje su izrađivali Cigani na mestu Vignjištu. Po drugim kazivanjima ljudi ovog sela su bili bogati i pobožni. Oni su često išli u „hadžiluk“ na Hristov grob, a otuda se vraćali sa zapaljenim čibucima. Susedi su te hadžije nazivali „Čibutkovcima“, tj. ljudi koji puše na „čibuke“, pa se po njima i selo tako nazvalo. Bosnića Brdo zove se po nekoj devojci, iz Bosne, koja je na tom mestu poginula, pa joj se i danas grob čuva u Radosavljevića voćnjaku.

Podaci o selu

Litija se nosi o Belom Četvrtku po Duhovima. Zavetina se nija držala. Ali grad potuče letinu na dan Sv. Arhanđela Mihaila 1883. godine, pa je od tada taj dan postao „zavetan“ za selo da se praznuje.

Godine 1664. proputovao je kroz ovu oblast turski putopisac Evlija Čelebija, koji u svom putopisu pominje naselje Kovač na mestu današe Čibutkovice. To se ime očuvalo i do naši dana u nazivu rečice Kovačice, a iz toga vremena je, verovatno, i naziv Vignjište. Na Ebšelvicovoj karti zabeležen je današnji naziv ovog sela. U njemu je bilo 1818. godine 40 kuća, 1844. godine 62 kuće sa 411 stanovnika. Danas u Čibutkovici ima 4 rodova sa 188 kuća.

Doba Drugog srpskog ustanka

Najvažnija ličnost na ovim prostorima iz tog doba je Knez Aksentije Miladinović. Imao je jednu od najvažnijih uloga u pripremanju ustanka 1815. Komandovao je velikom vojskom, i pod svojom vlašću je držao celu oblast od Gukoša do Vranića.

Prvi Srpski Kapućehaja pred Visokom portom u Stambolu bio je upravo Knez Aksentije Miladinović.

Knez Aksentije Miladinović (umro 23. januara 1820) sahranjen je na starom groblju u Čibutkovici. Visoki čeloglavi spomenik i masivna kamena ploča i danas obeležavaju mesto na kome je pre gotovo dva veka sahranjen knez i vojvoda Aksentije Miladinović. Oblikom i obradom spomenik predstavlja tipski nadgrobni beleg beogradske okoline sa kraja XVIII i početka XIX veka. Klesan je od tvrđeg peščara zelenkaste boje koji potiče iz okolnih majdana i svojom monumentalnošću predstavlja dominantu na čitavom prostoru. Vrednost ovog spomenika utoliko je veća što osim pisanih podataka i usmenog predanja koje se još uvek čuva u narodu ovog kraja, drugih svedočanstava o ovom istaknutom prvaku kolubarskog kraja danas više nema.

Po završetku ustanka, kasnije i uspostavljanja vlasti od strane Obrenovića, u Čibutkovici se nalazilo sedište kapetanije za ovaj okrug.

Prvi svetski rat

Na ovim prostorima se 1914 godine odigrala čuvena Kolubarska bitka, koja predstavlja jednu od najvećih pobeda u istoriji ratovanja. Naime, Prva Srpska Armija pod komandom Živojina Mišića, uspela je za kratko vreme da se odmori i nahrani i onda izvede silovit kontra udar na Austrougarsku vojsku pod komandom Poćoreka, koja je bila daleko brojnija, i time joj i nanese težak poraz. Ova bitka je ušla u sve vojne udžbenike širom sveta. Živojin Mišić je kasnije za ovo delo dobio čin Vojvode. Međutim, velike zasluge za ovu veličanstvenu pobedu imaju Druga i Treća Srpska Armija. Druga i Treća Srpska Armija, ukopale su se u rovove na desnoj obali Kolubare i Ljiga, i uspele vanljudskim naporima da zaustave prodiranje Austrougara i tako omogućile Prvoj Armiji da krene u kontra udar. Jedan od rovova u kojima su vođene žestoke bitke nalazio se upravo u Čibutkovici, a njegovi ostaci vidljivi su i danas. U Čibutkovici je u tom periodu bila smeštena Treća Armija pod komandom Pavla Jurišića Šturma. Granica između područja Druge i Treće Srpske Armije bila je duž reke Grabovice (desne pritoke Ljiga). Sve ovo nam govori o velikoj važnosti ovog prostora, pa i samog sela Čibutkovica u tom prelomnom trenutku Srpske države i celog Srpskog naroda.

Drugi svetski rat

U Čibutkovici se za vreme Drugog svetskog rata nalazio glavni štab četnika Draže Mihailovića za kolubarski okrug. Takođe, zanimljivo je i to da sve do kraja 1944 u Čibutkovici nije bilo Partizana. Čibutkovica je zajedno sa Barzilovicom bila glavo uporište Dražinih četnika na ovom prostoru( na prostoru kolubarskog okruga). Poznato je i to da je bilo dosta muškaraca koji su odvedeni u zarobljeništvo u Nemačku, koji su se posle rata uglovnom svi i vratili kućama. Zanimljiva je i činjenica da su ih iz zarobljeništva pustili pripadnici Crvene armije po ulasku u Berlin( iako je većina na sebi imali samo uniformu Kraljeve vojske), a da su pri ulasku na teritoriju Jugoslavije skidali svoja odela po Slavoniji i oblačili odela koja su se nalazila na strašilima za plašenje ptica, kako ih pripadnici Partizanskog pokreta ne bi ubili. Kada pogledamo one koji su stradali za vreme Drugog svetskog rata, neverovatan je i podatak da je 90% njih stradalo po ulasku Partizana krajem 1944, a svega 10% za sve prethodne godine rata. Zbog toga što se u selu nalazio glavni Četnički štab za Kolubarski okrug i sve ostalog navedenog, Čibutkovica je bila obeležena kao Četničko selo, pa su između ostalog udarani veliki nameti po završetku rata. Po uspostavi nove (crvene) vlasti, odneti su i koševi sa žitom ( prebačeni u Dudovicu). Ako uzmemo u obzir i činjenicu da je pri prolasku kroz selo, Lička divizija zapalila dreš za seno i tom prilikom ubila bez ikakvog razloga oko 20 sinova jedinaca iz Čibutkovice ( od njih 25, preživelo je samo 5 i to pukom srećom) jasno je kako je ovo selo tretirano od strane Titovih komunista. Nažalost, mnogi stanovnici su danas zaboravili ko su im bili preci i kroz kakvu su golgotu prošli od strane komunista ( ovo važi i za Barzilovicu), pa oni danas podržavaju potomke tih istih komunista koji su i dan danas na vlasti. Ako neko treba o tome da povede računa, onda su to svakako ova dva sela kao i sam Lazarevac( znamo ko je oslobodio Lazarevac 06.09.1944).

Infrastruktura

U selu postoji vrtić, crkva Svetog Georgija.

Škola „Mihailo Mladenović — Selja“ za učenike do 5. razreda, koja je ujedno i druga najstarija škola na teritoriji opštine Lazarevac, i osnovana je davne 1851 godine ukazom Kneza Mihaila Obrenovića ( starija je jedino škola u Baroševcu).

Prvi učitelj je bio Uroš Kostić, i škola je te 1851. imala sedam đaka. Jedina školska godina u kojoj škola nije radila bila je 1853/54, zbog nedostatka đuladi za gimnastiku. Škola se sve do 1945 godine zvala "OŠ Sveti Sava ".

Dom sa velikom salom, fudbalsko igralište FK Mladost Čibutkovica, igralište za male sportove, bazen, dva izvora mineralne vode, poljoprivredna apoteka, dva stovarišta građevinskog materijala, strugare za drva., Spomenik poginulim borcima od 1912. do 1946.

Stanovništvo većinom radi u rudarskom basenu Kolubara. Poljoprivredom se uglavnom bavimo kao dodatan prihod. Do kraja devedesetih bilo drvoprerđivačko preduzeće „Šumadija drvo“, koje je u stečaju.

Demografija

U naselju Čibutkovica živi 995 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,0 godina (39,2 kod muškaraca i 42,7 kod žena). U naselju ima 411 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,07.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine). Prema popisu iz 2002. bilo je 1260 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1357 stanovnika).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1.488 1953. 1.553 1961. 1.500 1971. 1.430 1981. 1.319 1991. 1.357 1.332 2002. 1.260 1.280

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍
Srbi			1.247	98,96%
Crnogorci			3	0,23%
Jugosloveni			3	0,23%
Hrvati			1	0,07%
Makedonci			1	0,07%
nepoznato			3	0,23%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	2			5
80+	11			23
75—79	17			39
70—74	39			36
65—69	51			47
60—64	45			41
55—59	15			32
50—54	38			38
45—49	39			32
40—44	54			45
35—39	41			45
30—34	45			38
25—29	33			41
20—24	34			35
15—19	42			32
10—14	48			31
5—9	38			37
0—4	40			31
Prosek :	39,2			42,7

Domaćinstva

Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 301 323 369 384 375 400 411

Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek Broj domaćinstava 86 114 47 75 44 33 9 3 0 0 3,07

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	506	143	325	27	10	1
Ženski	529	76	329	111	12	1
UKUPNO	1.035	219	654	138	22	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	274	55	0	63	69
Ženski	136	51	0	6	27
UKUPNO	410	106	0	69	96
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	16	13	15	5	20
Ženski	3	1	7	15	5
UKUPNO	19	14	22	20	25
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	2	1	6	5	1
Ženski	0	2	2	10	7
UKUPNO	2	3	8	15	8
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	2
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	1	0	0	2

Spoljašnje veze

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)