1. novembar

1. novembar (1.11.) je 305. dan godine po gregorijanskom kalendaru (306. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 60 dana.

Događaji

novembar
P	U	S	Č	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

• 79 — Erupcija vulkana Vezuv.
• 1501 — Portugalski moreplovci otkrili zaliv Svih Svetih u Brazilu.
• 1509 — Javnosti predstavljene slike na plafonu Sikstinske kapele koje je naslikao Mikelanđelo.
• 1688 — Vilijam Oranski je isplovio drug put iz Helevutslojsa da bio preoteo krune Engleske, Škotske i Irske od kralja Džejmsa II tokom Slavne revolucije.
• 1755 — U zemljotresu u Lisabonu, koji je razorio dve trećine grada, poginulo 60.000 ljudi.
• 1755 — Britanski parlament je usvojio Zakon o taksenim markama iz 1765. za Trinaest kolonija kako bi ih naterao da pomognu u plaćanju britanskih vojnih operacija u Severnoj Americi.
• 1886 — U Beogradu osnovana Srpska kraljevska akademija, kasnije Srpska akademija nauka i umetnosti. Prvi predsednik bio Josif Pančić. Prve edicije koje je izdavala bile su Glas i Spomenik, a najkrupniji poduhvat bio je izrada „Rečnika srpskog književnog jezika“, početa 1893.
• 1918 —
  • Prva srpska armija pod komandom vojvode Petra Bojovića u Prvom svetskom ratu oslobodila Beograd.
  • Italijani potopili bojni brod Viribus Unitis u Puli: više od 200 mrtvih.
• 1928 — U Turskoj, arapsko pismo zamenjeno latinicom, kao deo reformi osnivača moderne turske države Mustafe Kemala Ataturka.
• 1936 — Građanski rat u Španiji: otpočela je bitka za Madrid.
• 1944 —
  • Predsednik Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije Josip Broz Tito i predsednik izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivan Šubašić u Beogradu potpisali sporazum o obrazovanju jedinstvene jugoslovenske vlade koja treba da pripremi izbore za Ustavotvornu skupštinu.
  • Sremska Mitrovica oslobođena u Drugom svetskom ratu.
• 1945 — Ujedinjeno Kraljevstvo saopštila da je lider nacističke Nemačke Adolf Hitler najverovatnije izvršio samoubistvo u svom bunkeru u Berlinu.
• 1946 —
  • Karol Vojtila postao je kapelan.
  • Generalna skupština Ujedinjenih nacija osnovala Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć deci, UNICEF.
• 1952 — SAD na Maršalskim ostrvima izvršile probu prve hidrogenske bombe.
• 1954 — U Alžiru počeo ustanak protiv francuske kolonijalne vlasti, završen 1962, sticanjem nezavisnosti.
• 1956 — Na predlog Jugoslavije, Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila rezoluciju kojom je traženo da Velika Britanija, Francuska i Izrael odmah obustave oružane akcije, povuku se sa teritorije Egipta i omoguće otvaranje Sueckog kanala.
• 1963 — U vojnom udaru u Južnom Vijetnamu ubijeni predsednik Ngo Din Zjem i njegov brat Ngo Din Nu.
• 1964 — Privremeno je otvoren prolaz u Berlinskom zidu.
• 1981 — Antigva i Barbuda je dobila nezavisnost.
• 1987 — Lider Kine Deng Sjaoping povukao se sa svih funkcija u Komunističkoj partiji.
• 1993 — Nastala je Evropska unija.
• 1995 — U američkoj vojnoj bazi Rajt-Paterson u Dejtonu, Ohajo, počeli mirovni pregovori o Bosni i Hercegovini. Posle tri sedmice, mirovni sporazum kojim je okončan rat u toj bivšoj jugoslovenskoj republici parafirali predsednici Srbije, Hrvatske i BiH - Slobodan Milošević, Franjo Tuđman i Alija Izetbegović.
• 1998 — Osnovan je Evropski sud za ljudska prava.
• 2000 —
  • Savezna Republika Jugoslavija primljena u Ujedinjene nacije. Vlasti Jugoslavije po raspadu SFRJ i formiranja nove države SRJ, 1992, odbile da podnesu zahtev za prijem u Ujedinjene nacije kao nova država, insistirajući na kontinuitetu s bivšom državom.
  • Skupština Crne Gore usvojila Zakon o Centralnoj banci, a marka, koja je od 2. novembra 1999. bila paralelna valuta, postala jedino sredstvo plaćanja u Crnoj Gori.
• 2001 — Turska, članica NATO-a, kao prva muslimanska zemlja, poslala trupe u rat protiv Avganistana.
• 2003 — Mađarska uvela vize za građane Srbije i Crne Gore, u skladu sa standardima Evropske unije. Mađarska postala članica Evropske unije u maju 2004.
• 2004 — Poljska je postala punopravna članica Evropola.
• 2007 — Otvoren je Delta siti u Beogradu.

Rođenja

• 1855 — Gvido Adler, austrijski muzikolog. (prem. 1941)
• 1880 — Alfred Vegener, nemački meteorolog i geolog. (prem. 1930)
• 1923 — Gordon Rupert Dikson, kanadski pisac. (prem. 2001)
• 1923 — Viktorija de los Anheles, španska operska pevačica. (prem. 2005)
• 1924 — Sulejman Demirel, turski političar i građevinski inženjer, 9. predsednik Turske (1993—2000). (prem. 2015)
• 1924 — Bogoljub Stanković, srpski matematičar. (prem. 2018)
• 1940 — Gojko Đogo, srpski pesnik i pisac.
• 1942 — Marsija Volas, američka glumica i komičarka. (prem. 2013)
• 1942 — Lari Flint, američki izdavač. (prem. 2021)
• 1943 — Ljiljana Sedlar, srpska glumica. (prem. 2023)
• 1950 — Robert B. Laflin, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1998).
• 1952 — Bora Đorđević, srpski muzičar i pesnik.
• 1952 — Zmago Sagadin, slovenački košarkaški trener.
• 1954 — Miroslav Lekić, srpski reditelj, scenarista i producent.
• 1962 — Entoni Kidis, engleski muzičar i glumac, najpoznatiji kao frontmen i pevač grupe Red Hot Chili Peppers.
• 1963 — Mark Hjuz, velški fudbaler i fudbalski trener.
• 1969 — Aleksandar Đurica, srpski glumac.
• 1970 — Erik Spolstra, američki košarkaški trener.
• 1970 — Igor Cvitanović, hrvatski fudbaler.
• 1972 — Toni Kolet, australijska glumica i muzičarka.
• 1972 — Dženi Makarti, američka glumica, model i TV voditeljka.
• 1973 — Robert Luketić, australijski reditelj.
• 1973 — Ajšvarija Raj, indijska glumica i model, Mis sveta (1994).
• 1979 — Milan Dudić, srpski fudbaler.
• 1979 — Darjuš Lavrinovič, litvanski košarkaš.
• 1979 — Kšištof Lavrinovič, litvanski košarkaš.
• 1980 — Bojan Krstović, srpski košarkaš.
• 1981 — Tijana Bogićević, srpska pevačica.
• 1983 — Jelena Tomašević, srpska pevačica.
• 1984 — Miloš Krasić, srpski fudbaler.
• 1984 — Savio Oliveira do Vale, brazilski fudbaler.
• 1984 — Natalija Tena, engleska glumica i muzičarka.
• 1987 — Ileana De Kruz, indijska glumica i model.
• 1988 — Kino Kolom, španski košarkaš.
• 1989 — Mihail Dudaš, srpski atletičar.
• 1991 — Nađa Ninković, srpska odbojkašica.
• 1991 — Langston Hol, američki košarkaš.
• 1992 — Filip Kostić, srpski fudbaler.
• 1996 — Lil Pip, američki hip hop muzičar i model. (prem. 2017)
• 1999 — Badi Handlson, američki glumac.
• 2000 — Džozefina Zec, hrvatsko-američka pevačica.
• 2006 — Tea Barbi, hrvatska pevačica.

Smrti

• 1496 — Filip Kalimah, italijanski humanista i pisac. (rođ. 1437)
• 1700. − Karlos II od Španije, poslednji španski kralj iz dinastije Habzburg
• 1893 — Jan Matejko, poljski slikar. (rođ. 1838)
• 1894 — Aleksandar III Aleksandrovič, car Rusije. (rođ. 1845)
• 1903 — Teodor Momsen, istoričar, pesnik i nemački pravnik. (rođ. 1817)
• 1907 — Alfred Žari, francuski pesnik i pisac. (rođ. 1873)
• 1932 — Tadeuš Makovski, poljski slikar. (rođ. 1882)
• 1937 — Milan Gorkić, alijas Josip Čižinski, sekretar Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije, od 1932. do 1937. godine.
• 1953 — Marko Car, srpski književni kritičar, esejista i putopisac. (rođ. 1859)
• 1956 — Pjetro Badoljo, italijanski vojskovođa i političar. (rođ. 1871)
• 1971 — Jadviga Smosarska, poljska glumica. (rođ. 1898)
• 1972 — Ezra Pound, američki pesnik. (rođ. 1885)
• 1972 — Gertrud fon Le Fort, nemačka spisateljica. (rođ. 1876)
• 2000 — Stiven Ransiman, britanski istoričar (rođ. 1903).
• 2003 — Henrik Mahalica, poljski glumac. (rođ. 1930)
• 2008 — Ima Sumak, peruanska pevačica. (rođ. 1922)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti prorok Joil
  • Prepodobni Prohor Pčinjski
  • Jovan Rilski
• Rimokatolička crkva danas slavi -
  • Dan Svih Svetih
• Svetski dan vegana
• Alžir - Praznik revolucije (narodni praznik)
• Antigva i Barbuda - Praznik Nezavisnosti (narodni praznik)
• Britanska Devičanska Ostrva - Dan slobode

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma