17. ključka laka pješadijska brigada
Sedamnaesta ključka laka pješadijska brigada je bila pješadijska jedinica Vojske Republike Srpske, u sastavu Drugog krajiškog korpusa. Zona odgovornosti je bila teritorija opštine Ključ, koja je bila u sastavu Republike Srpske. Prema preliminarnim podacima od oko 2.000 boraca iz 17. ključke lake pješadijske brigade, 159 je poginulo, a 450 je ranjeno. Sa područja ove opštine od ukupno 5.000 boraca, 288 je stradalo, a 816 je ranjeno.
| 17. ključka laka pješadijska brigada | |
|---|---|
 Grb 17. ključke lake pješadijske brigade | |
| Postojanje | 1993—1996. Mesto formiranja: Ključ |
| Formacija | brigada |
| Jačina | 1.600 [1] prosečno: 1.600 [1] |
| Deo | 2. krajiški korpus |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja |  |
| Komandanti | |
| Komandant | major Boško Lukić |
| Komandant 2 | Potpukovnik Drago Samardžija |
| Komandant 3 | Major Velimir Kevac |
| Komandant 4 | Potpukovnik Vukašin Rodić |
Sastav i naoružanje
urediBrigada je formirana 6. juna 1992. Prilikom formiranja u sastav brigade ušao je 1. bataljon, nastao od Odreda Teritorijalne odbrane Ključ (formiran 26. 4. 1992), 2. bataljon formiran 6. juna 1992, dok je 3. bataljon formiran u julu 1992. Bataljoni su bili poznati kao Ključki, Sanički i Ribnički. Sedište brigade bio je Ključ, a komandno mesto u zoni borbenih dejstava.[1] Brigada je do oktobra 1992. bila pod komandom 10. pešadijske divizije u sastavu Prvog krajiškog korpusa, nakon čega je priključena 2. krajiškom korpusu.
Brigada je posle formiranja u svom sastavu imala komandu, komandnu četu, tri laka pešadijska bataljona, haubičku artiljerijsku bateriju 105 mm, mešoviti protivoklopni vod, laki artiljerijski vod PVO, pionirski vod i pozadinsku četu. Ukupno po formaciji 1.610 ljudi (115 oficira, 86 podoficira i 1 409 vojnika).[1]
Od borbenih sredstava većeg kalibra – šest haubica 105 mm, po 18 komada: minobacača 60 i 82 mm, bestrzajnih topova 82 mm, ručnih raketnih bacača 90 mm („zolja”), zatim četiri protivavionska topa 20/1, četiri laka raketna lansera i četiri protivoklopna lansirna kompleta 9K11.
Ratni put
uredi17. ključka laka pješadijska brigada je formirana početkom Odbrambeno-otadžbinskog rata, kako bi se srpsko stanovništvo odbranilo od već organizovanih muslimanskih jedinica i sve učestalijih napada, od strane kako muslimanskog rukovodstva, tako i paravojnih jedinica. Kroz redove 17. lake pješadijske brigade, tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata, prošlo je oko 4.500 boraca, sa današnje teritorije opština Ključ i Ribnik. Ova brigada bila je interventna, uvijek prisutna na ratištima širom Republike Srpske na kojima je bilo najteže.
Posle formiranja brigada je uspešno učestvovala u operaciji Prvog krajiškog korpusa „Vrbas 92” u zauzimanju Jajca do sredine novembra 1992, zatim na bihaćkom frontu u rejonu Pritočkog Grabeža i Mala Zečica – Alibegovića kosa. U protivudaru snaga VRS na Bihać u jesen 1994, brigada je dejstvovala u sastavu Taktičke grupe – 2, na pravcu s. Radić – s. Grmuša. Do povlačenja iz zone korpusa usled napada Armije RBiH i hrvatskih snaga, izvodila je odbranu na severnim padinama Grmeča na pravcu koji od Bihaća izvodi prema Krupi.[1]
Brigada je učestvovala u borbenim dejstvima i na drugim ratištima u Republici Srpskoj i Republici Srpskoj Krajini. Godine 1993. u rejonu Milića bio je angažovan jedan bataljon (tri meseca), a 1994. u Medačkom džepu takođe jedan bataljon iz sastava brigade (dva meseca).[1]
Gubici
urediJedinice Vojske Republike Srpske, sa teritorije ratne opštine Ključ, dale su velike žrtve. Iz ovih jedinica za stvaranje Republike Srpske živote je dalo 284 borca, a njih 16 još uvijek se vode kao nestali. Ukupno je 816 boraca iz rata izašlo kao ratni vojni invalidi, a više od 4.500 boraca sa ovog područja učestvovalo je u stvaranju Republike Srpske.[2]
Dan brigade
urediU naselju Gornji Ribnik, sjedištu opštine Ribnik, u periodu od 1996 - 2006, u opštini Srpski Ključ, izgrađeno je centralno spomen obilježje, za poginule borce 17. ključke lake pješadijske brigade, kao i za ostale jedinice sa teritorije opštine Ključ. Svake godine, 4. juna opština Ribnik, obilježava dan formiranja 17. lake pješadijske brigade, kao i dan drugih ratnih jedinica sa područja Ribnika i Ključa.[3]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b v g d đ Drugi krajiški 2019, str. 281.
- ^ „PREDSJEDNIK MILETIĆ NA OBILjEŽAVANjU DANA 17. KLjUČKE BRIGADE VRS”. Boračka organizacija Republike Srpske. Pristupljeno 27. 7. 2016.
- ^ „Ribnik- Ogroman doprinos 17. Lake pješadijske brigade”. RTRS. Pristupljeno 27. 7. 2016.
Literatura
uredi- Kukobat, Dušan; Dimitrijević, Bojan B. (2019). 2. krajiški korpus Vojske Republike Srpske. Banja Luka: Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica. ISBN 978-99976-730-5-3.
