2. mart

2. mart (02.03) je 61. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (62. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 304 dana.

Događaji

mart
P	U	S	Č	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31

• 537 — Ostrogoska vojska kralja Vitigesa je počela opsadu Rima
• 986 — Luj V je postao kralj Franaka.
• 1458 — Jirži Podjebradski je izabran za kralja Bohemije.
• 1807 — Američki Kongres je usvojio zakon o zabrani uvoza robova, kojim je van zakona stavljen uvoz novih robova u SAD.
• 1836 — Republika Teksas je proglasila nezavisnost od Meksika.
• 1844 — Ukazom kneza Aleksandra Karađorđevića osnovana je Vojnomedicinska akademija u Beogradu.
• 1855 — Aleksandar II je postao car Rusije.
• 1867 — Američki Kongres je usvojio prvi zakon o rekonstrukciji.
• 1901 — Američki Kongres je usvojio Platov amandman kojim je ograničena autonomija Kube, što je bio uslov za povlačenje američkih vojnika.
• 1917 — Tokom Februarske revolucije u Rusiji, car Nikolaj II abdicirao je i formirana je privremena vlada Georgija Lavova.
• 1919 — U Moskvi održan osnivački kongres Komunističke internacionale (Kominterna), kojem su prisustvovala 52 delegata iz 30 zemalja. Kominterna je odigrala značajnu ulogu u odbrani Sovjetskog Saveza, prve socijalističke zemlje, a mnogim partijama i pokretima pružila je ideološku, političku i materijalnu pomoć, da bi se u Staljinovo vreme pretvorila u centralističku organizaciju čije su članice bile obavezne da slede Staljinovu liniju.
• 1921 — Proglašena je Labinska republika tokom pobune istarskih rudara protiv nadolazeće italijanske fašističke politike.
• 1941 — Prve nemačke jedinice su ušle u Bugarsku pošto se ona pridružila Trojnom paktu.
• 1943 — Australijsko i američko vazduhoplovstvo su napali i uništili veliki konvoj Japanske mornarice u Bizmarkovom moru.
• 1949 — Američka posada na čelu sa kapetanom Džejmsom Galaherom je sletela u bazu Fort Vort, okončavši prvi let oko Zemlje bez spuštanja avionom B-50.
• 1955 — Kralj Kambodže Norodom Sihanuk je abdicirao u korist svog oca Norodoma Suramarita.
• 1956 — Francuska priznala nezavisnost Maroka.
• 1962 — U Burmi izvršen vojni udar pod vođstvom Ne Vina. Vojni režim okončan je na isti dan 1974, kada je stupio na snagu novi ustav, a Burma proglašena socijalističkom republikom s predsednikom Ne Vinom.
• 1965 — Američko i Južnovijetnamsko vazduhoplovstvo su započeli operaciju Kotrljajući grom, trogodišnju kampanju bombardovanja Severnog Vijetnama.
• 1969 — Sovjetski i kineski vojnici su se sukobili kod karaule na reci Usuri.
• 1969 — U Tuluzu je izvršen prvi probni let putničkog nadzvučnog aviona Konkord.
• 1970 — Rodezija je formalno prekinula veze sa britanskom krunom i proglasila se republikom.
• 1988 — Predsednik Saveza komunista Srbije Slobodan Milošević, obraćajući se okupljenim Srbima sa Kosova ispred zgrade Skupštine SFR Jugoslavije, najavio je hapšenje albanskih lidera na Kosovu.
• 1991 — Prvi upad hrvatskih specijalaca u Pakrac.
• 1994 — U Vašingtonu su predsednik bošnjačke vlade Haris Silajdžić, predstavnik bosanskih Hrvata Krešimir Zubak i ministar inostranih poslova Hrvatske Mate Granić potpisali preliminarni sporazum o spajanju hrvatskih i muslimanskih teritorija u Bosni u federaciju sedam etničkih kantona.
• 1996 — Teškim izbornim porazom Laburističke partije australijskog premijera Pola Kitinga, okončana je trinaestogodišnja vladavina laburista u Australiji.
• 1998 — Film "Titanik" postao je prvi film u svetu koji je ostvario prihod od milijardu dolara.
• 1999 — Ruandski pobunjenici iz plemena Hutu ubili osam od 17 stranih turista koje su oteli prethodnog dana. Otmičari su kasnije ubijeni.
• 2000 — Britanske vlasti dozvolile su bivšem čileanskom diktatoru Augustu Pinočeu da napusti London i ode u Čile, odbivši zahtev Španije za njegovu ekstradiciju. Narednog dana Pinoče je stigao u Čile.
• 2002 — Devet izraelskih civila ubijeno je u Jerusalimu u samoubilačkom bombaškom napadu arapskih ekstremista.
• 2003 — Francuski predsednik Žak Širak doputovao je u zvaničnu posetu Alžiru. To je prva poseta na najvišem nivou od kada je Alžir stekao nezavisnost od Francuske 1962. godine, posle osmogodišnjeg brutalnog rata.
• 2006 — Nova Vlada Republike Srpske sa Miloradom Dodikom na čelu preuzela dužnost.
• 2014 — Najmanje 29 osoba je ubijeno, a 130 ranjeno u napadu noževima na železničkoj stanici u kineskom gradu Kunmingu.

Rođenja

• 1793 — Sem Hjuston, američki političar i vojnik. (prem. 1863)
• 1824 — Bedžih Smetana, češki kompozitor i dirigent. (prem. 1884)
• 1919 — Dženifer Džouns, američka glumica. (prem. 2009)
• 1927 — Tihomir Ognjanov, srpski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2006)
• 1931 — Mihail Gorbačov, ruski i sovjetski političar, politički vođa Sovjetskog Saveza (1985—1991). (prem. 2022)
• 1942 — Lu Rid, američki muzičar. (prem. 2013)
• 1943 — Džekson Keri Frenk, američki muzičar. (prem. 1999)
• 1945 — Gordon Tomson, kanadski glumac.
• 1946 — Feliks Unger, austrijski kardiohirurg, akademik i inostrani član Odeljenja medicinskih nauka Srpske akademije nauka i umetnosti.
• 1947 — Nada Pavlović, srpska džez pevačica.
• 1949 — Gejts Makfaden, američka glumica i koreografkinja.
• 1955 — Aleksandar Loma, srpski klasični filolog, indoevropeista, etimolog, onomastičar, univerzitetski profesor i akademik.
• 1962 — Džon Bon Džovi, američki muzičar, muzički producent i glumac.
• 1968 — Danijel Krejg, engleski glumac.
• 1972 — Rene Bitorajac, hrvatski glumac.
• 1972 — Maurisio Poketino, argentinski fudbaler i fudbalski trener.
• 1973 — Dejan Bodiroga, srpski košarkaš.
• 1977 — Kris Martin, engleski muzičar, najpoznatiji kao frontmen grupe Coldplay.
• 1979 — Dejmijen Daf, irski fudbaler.
• 1981 — Brajs Dalas Hauard, američka glumica, scenaristkinja i rediteljka.
• 1982 — Kevin Kuranji, nemačko-brazilski fudbaler.
• 1983 — Rejčel Roks, američka pornografska glumica.
• 1988 — Džejms Artur, engleski muzičar.
• 1989 — Tobi Aldervajreld, belgijski fudbaler.
• 1989 — Marsel Hiršer, austrijski alpski skijaš.
• 1990 — Luk Koums, američki muzičar.
• 1993 — Nemanja Krstić, srpski košarkaš.
• 1993 — Bogdan Radivojević, srpski rukometaš.
• 1994 — Uroš Đurđević, srpski fudbaler.
• 1994 — Lazar Marković, srpski fudbaler.
• 1997 — Beki Dži, američka pevačica, glumica i model.

Smrti

• 855 — Lotar I, kralj Italije i car Svetog rimskog carstva (rođ. 795)
• 1835 — Franc I, prvi austrijski car (rođ. 1768)
• 1855 — Nikolaj I Pavlovič, ruski car (rođ. 1796)
• 1895 — Berta Morizo, francuska slikarka. (rođ. 1841)
• 1897 — Sava Bjelanović, srpski političar, vođa Srba u Dalmaciji i narodni poslanik u pokrajinskom Dalmatinskom Saboru. (rođ. 1850)
• 1921 — Nikola I Petrović Njegoš, crnogorski kralj, vojskovođa i pisac srpskog porekla (rođ. 1840)
• 1923 — Sara Bernar, francuska glumica. (rođ. 1844)
• 1939 — Hauard Karter, britanski arheolog. (rođ. 1874)
• 1988 — Henrik Šering, meksički violinista, ambasador dobre volje UNESCO -a. (rođ. 1918)
• 2005 — Cadik Danon, vrhovni Rabin Jugoslavije (rođ. 1918)
• 2012 — Novica Simić, general-pukovnik Vojske Republike Srpske u penziji (rođ. 1948)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva proslavlja:
  • Svetog velikomučenika Teodora Tirona
  • Prepodobnog Teodosija Bugarina i Romana učenika Teodosijevog
  • Svetu Marijamnu

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma