28. maj

28. maj (28.5.) je 148. dan godine po gregorijanskom kalendaru (149. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 217 dana.

Događaji

maj
P	U	S	Č	P	S	N
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30
31

• 585. p. n. e. — Pomračenje Sunca je prekinulo bitku kod Halisa između lidijskog kralja Alijata II i medijskog kralja Kijaksara.
• 1522 — Turci zauzeli utvrđeni grad Knin i proglasili ga sedištem Ličkog sandžaka.
• 1812 — Osmansko carstvo i Ruska Imperija potpisale su Bukureški mir kojim je okončan Rusko-turski rat.
• 1834 — U Kneževini Srbiji uveden srpski jezik kao službeni u prepisci s turskim vlastima, koja je dotad vođena isključivo na turskom jeziku.
• 1905 — Okončana je bitka kod Cušime u kojoj je Japanska carska mornarica admirala Hejhačira Togoa uništila rusku Baltičku flotu.
• 1934 — Kanađanka Oliva Dion je u Kalenderu u kanadskoj državi Ontario rodila pet devojčica, nazvanih „Dionove petorke“, prve petorke u svetu za koje se zna da su preživele.
• 1937 — Nevil Čemberlen je posle povlačenja Stenlija Boldvina postao premijer Velike Britanije.
• 1940 — Belgijski kralj Leopold III je u Drugom svetskom ratu potpisao kapitulaciju; istog dana počela je evakuacija poraženih savezničkih snaga iz francuske luke Denkerk u Drugom svetskom ratu kojom je do 2. juna spašeno 224.585 britanskih i 112.546 francuskih i belgijskih vojnika.
• 1961 — Ukinut „Orijent-ekspres“, voz koji je 78 godina saobraćao na liniji Pariz-Istanbul.
• 1971 — SSSR lansirao kosmički brod u pravcu Marsa.
• 1976 —
  • SSSR i SAD potpisali su ugovor o ograničenju podzemnih nuklearnih proba.
  • Puštena u redovan saobraćaj železnička pruga Beograd-Bar, koja je, s prekidima, građena 24 godine.
• 1982 — Papa Jovan Pavle II stigao u Veliku Britaniju, u prvu posetu rimokatoličkog pape toj zemlji od 1531. godine.
• 1986 — Dvojica sovjetskih kosmonauta izašli su iz orbitalne stanice „Saljut 7“ i provela oko četiri časa u „kosmičkoj šetnji“.
• 1987 — Devetnaestogodišnji Zapadni Nemac Matijas Rust preleteo je sportskim avionom "Cesna" od Helsinkija do Moskve i spustio se na centralni Crveni trg u glavnom gradu SSSR, prošavši neprimećeno kroz sovjetski vazdušni prostor.
• 1991 — Snage Etiopskog narodnog revolucionarnog demokratskog fronta ušle su u Adis Abebu, okončavši vladavinu Derga i Etiopski građanski rat.
• 1995 —
  • U zemljotresu koji je pogodio ruski grad Neftegorsk na poluostrvu Sahalin poginulo je najmanje 2.000 ljudi.
  • Poginuo bosanski ministar inostranih poslova Irfan Ljubjankić kada je helikopter u kojem se nalazio oboren raketom u blizini Bihaća.
  • Na filmskom festivalu u Kanu jugoslovenski reditelj Emir Kusturica dobio je „Zlatnu palmu“ za film „Podzemlje - bila jednom jedna zemlja“. Deset godina ranije Kusturica je dobio ovu nagradu za film „Otac na službenom putu“.
• 1997 — Rusija i Ukrajina potpisale ugovor kojim je ruskoj Crnomorskoj floti omogućeno da 20 godina koristi pomorsku bazu u luci Sevastopolj na poluostrvu Krim.
• 1998 — Izvršivši petu nuklearnu probu Pakistan je zvanično postao nuklearna sila.
• 1999 — Nakon što je avijacija NATO pojačala napade na SR Jugoslaviju (740 poletanja aviona u 24 sata), jugoslovenski predsednik Slobodan Milošević je, posle razgovora sa specijalnim predstavnikom ruskog predsednika Viktorom Černomirdinom, prihvatio uslove zapadnih zemalja za prekid bombardovanja.
• 2001 — U Kairu održana prva Dečja konferencija afričkih nacija.
• 2002 — Britanski operater mobilne telefonije Vodafon prijavio je gubitak od 13,5 milijardi funti (19,6 milijardi dolara), što je najveći zabeleženi gubitak neke velike britanske korporacije.
• 2004 — Direktor i glavni urednik podgoričkog lista „Dan“ Duško Jovanović preminuo je u Kliničkom centru Crne Gore u Podgorici, od posledica teškog ranjavanja u atentatu prethodne noći ispred redakcije lista. Suđenje jedinom osumnjičenom za to ubistvo Damiru Mandiću počelo je 22. novembra u Podgorici.
• 2008 — Na prvom zasedanju konstitutivne skupštine Nepal je zvanično proglašen republikom, okončavši time 240-godišnju vladavinu dinastije Šah.

Rođenja

• 1738 — Žozef Gijoten, francuski lekar i političar, najpoznatiji kao izumitelj giljotine. (prem. 1814)
• 1759 — Vilijam Pit Mlađi, britanski političar, premijer Ujedinjenog Kraljevstva u dva navrata. (prem. 1806)
• 1786 — Luis Maklejn, američki pravnik i političar, 12. državni sekretar SAD. (prem. 1857)
• 1879 — Milutin Milanković, srpski matematičar, astronom, klimatolog, geofizičar, građevinski inženjer i doktor tehničkih nauka. (prem. 1958)
• 1884 — Edvard Beneš, češki političar, 2. predsednik Čehoslovačke. (prem. 1948)
• 1889 — Ričard Reti, austrougarski i kasnije čehoslovački šahista, šahovski pisac i sastavljač šahovskih studija. (prem. 1929)
• 1923 — Đerđ Ligeti, mađarsko-austrijski kompozitor. (prem. 2006)
• 1931 — Karol Bejker, američka glumica.
• 1932 — Aleksandar Gavrić, srpski glumac. (prem. 1972)
• 1933 — Zelda Rubinstejn, američka glumica i aktivistkinja za ljudska prava. (prem. 2010)
• 1938 — Džeri Vest, američki košarkaš i košarkaški trener.
• 1945 — Džon Fogerti, američki muzičar, najpoznatiji kao suosnivač, pevač i gitarista grupe Creedence Clearwater Revival.
• 1951 — Velimir Ilić, srpski političar, osnivač i predsednik Nove Srbije.
• 1962 — Branko Đurić Đuro, bosanskohercegovački glumac, komičar, reditelj i muzičar.
• 1966 — Miljenko Jergović, bosanskohercegovačko-hrvatski književnik.
• 1966 — Ešli Lourens, američka glumica.
• 1967 — Glen Rajs, američki košarkaš.
• 1968 — Kajli Minog, australijska muzičarka i glumica.
• 1974 — Bojana Maljević, srpska glumica.
• 1985 — Keri Maligan, engleska glumica.
• 1986 — Brajant Danston, američko-jermenski košarkaš.
• 1986 — Otelo Hanter, američko-liberijski košarkaš.
• 1988 — Zoran Popović, srpski fudbalski golman.
• 1989 — Stefan Balmazović, srpski košarkaš.
• 1990 — Kajl Voker, engleski fudbaler.
• 1991 — Aleksandr Lakazet, francuski fudbaler.
• 1993 — Andrija Bojić, srpski košarkaš.
• 1994 — Džon Stouns, engleski fudbaler.
• 1999 — Kameron Bojs, američki glumac. (prem. 2019)
• 2000 — Fil Foden, engleski fudbaler

Smrti

• 1843 — Noa Vebster, američki filolog i leksikograf.
• 1937 — Alfred Adler, austrijski psiholog, jedan od Frojdovih sledbenika.
• 1944 — Tihomir Đorđević, srpski etnolog i folklorista.
• 1972 — Vojvoda od Vindzora, abdicirani engleski kralj Edvard VIII.

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Prepodobnog Pahomija Velikog
  • Svetog Ahila - episkopa lariskog
  • Prepodobnog Siluana

Reference

== Vidi još ==

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma