4. septembar

4. septembar (4.9.) je 247. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (248. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 118 dana.

Događaji

septembar
P	U	S	Č	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30

• 476 — Odoakar je srušio Zapadno rimsko carstvo i postao prvi varvarski kralj Italije svrgavanjem cara Romula Augustula.
• 929 — Saksonska vojska je posle bitke kod Lencena ubila ili zarobila sve Slovene koji su branili tvrđavu Lencen.
• 1479 — Katolički kraljevi Kastilje i Aragona su potpisali sporazum iz Alkasove sa portugalskim kraljem Alfonsom V i njegovim sinom, princom Žoaom čime je okončan Rat za kastiljansko nasleđe.
• 1669 — Mletačka republika je predala Turcima grčko ostrvo Krit, ne uspevši da odbrani grad Iraklion, koji je bio pod turskom opsadom od 1648.
• 1843 — Tereza Kristina od Obeju Sicilija se udarala za Pedra II od Brazila na državnoj ceremoniji.
• 1870 — Francuska je postala republika, čime je okončano Drugo francusko carstvo Napoleona III. Car je svrgnut sa vlasti nakon teškog poraza u bici kod Sedana 2. septembra u francusko-pruskom ratu.
• 1886 — Poglavica Apača Džeronimo, vođa poslednje velike pobune američkih Indijanaca protiv belih porobljivača, predao se u Skeleton kanjonu u Arizoni američkom generalu Nelsonu Majlsu.
• 1912 — Završen je Albanski ustanak iz 1912. kada se turska vlada složila da ispuni zahteve ustanika.
• 1929 — Nemački dirižabl „Grof Cepelin“ je okončao putovanje oko sveta. Let je trajao devet dana 20 sati i 23 minuta, a na vazdušnom brodu je bilo 40 članova posade i 14 putnika.
• 1944 — Britanske i kanadske trupe oslobodile su u Drugom svetskom ratu belgijske gradove Brisel i Antverpen.
• 1970 — U Čileu je Salvador Aljende kao prvi marksista u zapadnoj hemisferi izabran za predsednika države. Ubijen je u septembru 1973. u puču čileanske armije.
• 1972 — Na Olimpijskim igrama u Minhenu američki plivač Mark Spic osvojio je sedmu medalju i time postavio rekord u osvojenim medaljama na jednoj Olimpijadi.
• 1974 — SAD su kao poslednja zapadna zemlja uspostavile diplomatske odnose sa Nemačkom Demokratskom Republikom.
• 1975 — Izrael i Egipat su u Ženevi potpisali sporazum o povlačenju izraelskih trupa sa Sinaja i uspostavljanju tampon zone UN na poluostrvu.
• 1992 — Bivši predsednik Bugarske Todor Živkov, koji je smenjen 1989, osuđen je na sedam godina zatvora pod optužbom za proneveru državnih fondova.
• 1995 — Pod geslom „Ujedinjeni Jerusalim je naš“, Izrael je započeo 15-mesečnu proslavu 3000. godišnjice proglasa kralja Davida o tom gradu kao prestonici jevrejskog naroda.
• 1997 — U eksploziji tri bombe u Jerusalimu poginulo je sedam i ranjeno oko 200 ljudi.
• 1998 — Tribunal UN za ratne zločine u Ruandi osudio je bivšeg premijera Žana Kambandu na doživotni zatvor zbog njegove uloge u genocidu tokom rata 1994.
• 1998 — Lari Pejdž i Sergej Brin su u Menlo Parku osnovali Gugl da promovišu svoj agloritam za pretragu interneta koji su razvili kao studenti na Stenfordu.
• 1999 — Na referendumu o budućem statusu Istočnog Timora 78,5% stanovništva glasalo je za nezavisnost od Džakarte, dok je svega 21% podržalo autonomiju pod indonežanskom upravom. Proindonežanske snage su potom izazvale sukobe u kojima je stradalo nekoliko stotina ljudi, a desetine hiljada napustile su glavni grad Dili.
• 2001 — Mahendra Čadri, prvi etnički Indijac koji je bio premijer Fidžija, izabran je za poslanika parlamenta, zajedno sa Džordžom Spejtom, koji je 16 meseci ranije oborio Čadrijevu vladu.
• 2020 — Srbija i Priština su potpisali ekonomsku izjavu o namerama u Sjedinjenim Državama koja je vodila ka sveopštoj normalizaciji odnosa koji je predsednik privremenih prištinskih institucija Hašim Tači oceni kao „istorijski”. Posledica te izjave je izraelsko priznavanje Prištine i srpsko priznavanje Jerusalima kao glavnoga grada Izraela.

Rođenja

• 1768 — Fransoa Rene de Šatobrijan, francuski književnik, političar i diplomata. (prem. 1848)
• 1824 — Anton Brukner, austrijski kompozitor i muzički teoretičar. (prem. 1896)
• 1852 — Janko Kersnik, slovenački pisac i političar. (prem. 1897)
• 1887 — Radoje Ljutovac, srpski artiljerac koji je topom oborio neprijateljski avion 1915. godine. (prem. 1968)
• 1888 — Oskar Šlemer, nemački slikar, vajar, dizajner i koreograf. (prem. 1943)
• 1892 — Darijus Mijo, francuski kompozitor. (prem. 1974)
• 1896 — Antonen Arto, francuski dramaturg, glumac, reditelj, pesnik i esejista. (prem. 1948)
• 1913 — Kenso Tange, japanski arhitekta. (prem. 2005)
• 1931 — Mici Gejnor, američka glumica, pevačica i plesačica.
• 1943 — Ljubomir Mihajlović, srpski fudbaler.
• 1948 — Majkl Beriman, američki glumac.
• 1949 — Dado Topić, hrvatski muzičar.
• 1950 — Aleksandar Berček, srpski glumac.
• 1950 — Radmilo Ivančević, srpski fudbalski golman i fudbalski trener.
• 1956 — Branko Vukojević, srpski scenarista i muzički kritičar. (prem. 2003)
• 1960 — Dejmon Vejans, američki stendap komičar, glumac, scenarista i producent.
• 1970 — Igor Kavalera, brazilski muzičar, najpoznatiji kao suosnivač i bubnjar grupe Sepultura.
• 1972 — Danijel Nestor, kanadski teniser.
• 1972 — Karlos Ponse, portorikanski glumac i muzičar.
• 1973 — Miodrag Pantelić, srpski fudbaler.
• 1973 — Holi Sampson, američka pornografska glumica.
• 1977 — Nenad Mirosavljević, srpski fudbaler.
• 1978 — Ves Bentli, američki glumac.
• 1978 — Danijel Ljuboja, srpski fudbaler.
• 1979 — Kristina Krepela, hrvatska glumica.
• 1981 — Bijonse, američka muzičarka, glumica i plesačica.
• 1983 — Gaj Pnini, izraelski košarkaš
• 1984 — Kamila Bordonaba, argentinska glumica, muzičarka, plesačica i rediteljka.
• 1984 — Demetris Nikols, američki košarkaš.
• 1985 — Raul Albiol, španski fudbaler.
• 1989 — Rikardinjo, brazilski fudbaler.
• 1991 — Aleksandar Atanasijević, srpski odbojkaš.
• 1991 — Petar Bojić, srpski fudbaler.
• 1993 — Aslan Karacev, ruski teniser.

Smrti

• 1588 — Robert Dadli, engleski državnik i plemić. (rođ. 1532)
• 1899 — Jovan Ristić, srpski državnik. (rođ. 1831)
• 1907 — Edvard Grig, norveški kompozitor, pijanista i dirigent. (rođ. 1843)
• 1951 — Luj Adamič, američki književnik slovenačkog porekla. (rođ. 1898)
• 1963 — Rober Šuman, francuski državnik i finansijski stručnjak. (rođ. 1810)
• 1965 — Albert Švajcer, alzaški lekar, filozof, teolog, muzičar i humanista, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1952. (rođ. 1875).
• 1989 — Žorž Simenon, francuski pisac. (rođ. 1903)
• 1999 — Ljubo Škiljević, jugoslovenski i srpski glumac. (rođ. 1941)
• 2006 — Stiv Ervin, australijski zoolog, prirodnjak i televizijski voditelj (rođ. 1962).
• 2006 — Petar Banićević, srpski glumac. (rođ. 1930)
• 2016 — Zoran Šami, srpski političar. (rođ. 1948)

Praznici i dani sećanja

• 1781 — Španski naseljenici su osnovali „Grad naše gospe kraljice anđela“, današnji Los Anđeles.

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma