8. maj
датум
8. maj (08.05) je 128. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (129. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 237 dana.
Događaji uredi
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1429 — Pobedom francuske vojske nad Englezima završena je opsada Orleana u Stogodišnjem ratu.
- 1783 — Zaharije Stefanović Orfelin izdao je u Beču knjigu "Iskusni podrumar", prvu knjigu o proizvodnji vina na srpskom jeziku.
- 1794 — U Parizu je, po nalogu Revolucionarnog suda, giljotinom pogubljen francuski hemičar Antoan Lavoazje, osnivač moderne hemije. Formulisao je zakon o neuništivosti materije i otkrio proces oksidacije.
- 1815 — Na brdu Ljubić, kod Čačka, Srbi su u Drugom srpskom ustanku potukli trostruko jaču tursku vojsku.
- 1821 — U bici kod Gravije, grčke snage Odiseja Andrucosa su zaustavile snage Omera Viriona.
- 1852 — Potpisan je Londonski protokol kojim se garantuje integritet Danske.
- 1894 — Mihajlo Pupin je u Americi patentirao aparate za telegrafski i telefonski prenos.
- 1900 — Srpski fizičar Mihajlo Pupin patentirao je u Njujorku aparat za telefonske i telegrafske prenose na velike udaljenosti.
- 1902 — Od erupcije vulkana Mon Pele na Martiniku u Karibima, uništen je grad Sen Pjer, a poginulo je više od 30.000 ljudi.
- 1921 — U Švedskoj je ukinuta smrtna kazna.
- 1942, — Okončana je bitka u Koralnom moru kada su avioni sa japanskog nosača aviona potopili američki nosač aviona USS Leksington.
- 1945 — Nemački feldmaršal Vilhelm Kajtel u Berlinu potpisao završni dokument o okončanju Drugog svetskog rata.
- 1949 — Stvorena je Savezna Republika Nemačka, u čiji sastav su ušle dotadašnje zone pod američkom, britanskom i francuskom kontrolom, uspostavljene posle Drugog svetskog rata i poraza nacista.
- 1963 — U gradu Hue vojnici Armija Republike Vijetnam su otvorili vatru na budističke demonstrante koji su protestovali zbog vladine odluke da zabrani isticanje budističke zastave na praznik Vesak, usmrtivši 9 osoba.
- 1970 — Bitlsi izdali svoj poslednji album, „Let It Be“.
- 1973 — U Južnoj Dakoti, u SAD, okončana je pobuna Indijanaca koji su 10 nedelja u opsadi držali malo prerijsko naselje.
- 1980 — U Beogradu je sahranjen predsednik SFRJ Josip Broz Tito. Sahrani su prisustvovali najviši predstavnici više od 120 zemalja, kao i 200 partija. Direktan prenos sahrane preuzele su televizijske stanice iz više od 40 zemalja.
- 1984 — Sovjetski olimpijski komitet odlučio je da bojkotuje Olimpijske igre u Los Anđelesu, optuživši vladu SAD za kršenje Olimpijske povelje.
- 1992 — U SR Jugoslaviji je penzionisano 38 generala, među kojima i načelnik Generalštaba Blagoje Adžić. Novi šef GŠ postao je general-pukovnik Života Panić.
- 1994 — Na parlamentarnim izborima u Mađarskoj pobedili su socijalisti Đule Horna.
- 1999 —
- U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođena je ambasada Kine u Beogradu. Poginulo je četvoro kineskih državljana, a najmanje 10 ranjeno. Incident je ozbiljno poljuljao odnose SAD i Kine i usledili su masovni protesti u Kini.
- Pod nerazjašnjenim okolnostima ubijen je Fehmi Agani, najbliži saradnik lidera Demokratskog saveza Kosova Ibrahima Rugove. Njegovo telo pronađeno je kod Lipljana na Kosovu.
- 2001 —
- SR Jugoslavija je primljena kao punopravni član u Svetsku banku.
- Papa Jovan Pavle II okončao je svoju istorijsku posetu Siriji, čime je postao prvi papa koji je ušao u džamiju. Tu zemlju je napustio molitvom za mir između Jevreja i Arapa.
- 2003 —
- U američkom Senatu jednoglasno je usvojen predlog o proširenju NATO-a za sedam bivših istočnoevropskih komunističkih zemalja (Letonija, Litvanija, Estonija, Slovenija, Slovačka, Bugarska i Rumunija).
- Marokanski kralj Muhamed je povodom rođenja svog sina, naslednika, oslobodio više od 9.000 zatvorenika, što je najveća amnestija u istoriji ove zemlje.
- 2007 — Zamenik predsednika Srpske radikalne stranke, Tomislav Nikolić, izabran za predsednika Skupštine Srbije uz podršku poslanika Demokratske stranke Srbije.
- 2021 — Narko karteli: Brazilske snage bezbednosti likvidirale su 29 članova bande u faveli Žakarezinju u severnom delu Rio de Žaneira.
Rođenja uredi
- 1828 — Anri Dinan, švajcarski filantrop, osnivač Crvenog krsta i dobitnik prve Nobelove nagrade za mir (1901). (prem. 1910)[1]
- 1859 — Johan Jensen, danski matematičar i inženjer. (prem. 1925)[2]
- 1884 — Hari Truman, američki političar, 33. predsednik SAD. (prem. 1972)[3]
- 1903 — Fernandel, francuski glumac i pevač. (prem. 1971)[4]
- 1906 — Roberto Roselini, italijanski reditelj, scenarista i producent. (prem. 1977)[5]
- 1911 — Robert Džonson, američki bluz muzičar. (prem. 1938)[6]
- 1912 — Džordž Vudkok, kanadski književnik, esejista i književni kritičar. (prem. 1995)[7]
- 1916 — Žoao Avelanž, svestrani brazilski sportista, takmičar na Olimpijskim igrama u dva sporta, dugogodišnji predsednik FIFA. (prem. 2016)[8]
- 1926 — Don Rikls, američki komičar, glumac i pisac. (prem. 2017)[9]
- 1930 — Olga Stanisavljević, srpska glumica. (prem. 1987)[10]
- 1935 — Džek Čarlton, engleski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2020)[11]
- 1936 — Marko Vuković, srpski hirurg, profesor medicine i redovni član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske.[12]
- 1937 — Tomas Pinčon, američki pisac.[13]
- 1937 — Drago Čumić, srpski glumac. (prem. 2013)[14]
- 1945 — Kit Džaret, američki pijanista i kompozitor.[15]
- 1946 — Boro Stjepanović, srpski glumac.[16]
- 1950 — Risto Kubura, srpski novinar, književnik i publicista. (prem. 2014)[17]
- 1951 — Majk D’Antoni, američko-italijanski košarkaš i košarkaški trener.[18]
- 1953 — Aleks van Hejlen, holandsko-američki muzičar, najpoznatiji kao suosnivač i bubnjar grupe Van Halen.[19]
- 1954 — Dejvid Kit, američki glumac i reditelj.[20]
- 1954 — Stjepan Jeršek Štef, hrvatski pevač tamburaške muzike.
- 1956 — Žarko Koprivica, srpski košarkaš i košarkaški funkcioner.[21]
- 1956 — Zvonko Milenković, srpski muzičar, najpoznatiji kao pevač grupe Rokeri s Moravu. (prem. 2008)[22]
- 1960 — Franko Barezi, italijanski fudbaler i fudbalski trener.[23]
- 1964 — Dragan Perić, srpski atletičar (bacač kugle i diska).[24]
- 1965 — Tatjana Venčelovski, srpska glumica, književnica, novinarka i radio i TV voditeljka.[25]
- 1966 — Klaudio Tafarel, brazilski fudbalski golman.[26]
- 1970 — Luis Enrike, španski fudbaler i fudbalski trener.[27]
- 1970 — Naomi Klajn, kanadska novinarka, spisateljica i antikorporativna aktivistkinja.[28]
- 1975 — Enrike Iglesijas, španski muzičar i glumac.[29]
- 1977 — Teodoros Papalukas, grčki košarkaš.[30]
- 1977 — Huan Ignasio Sančez, argentinsko-španski košarkaš.[31]
- 1978 — Lusio, brazilski fudbaler.[32]
- 1981 — Stiven Amel, kanadski glumac.[33]
- 1981 — Andrea Barzalji, italijanski fudbaler.[34]
- 1981 — Srđan Radonjić, crnogorski fudbaler.[35]
- 1985 — Aleksandar Kaun, ruski košarkaš.[36]
- 1987 — Jovana Adamović, srpska košarkašica.[37]
- 1989 — Benoa Per, francuski teniser.[38]
- 1990 — Kemba Voker, američki košarkaš.[39]
- 1992 — Nemanja Stevanović, srpski fudbalski golman.[40]
- 1996 — 6ix9ine, američki hip hop muzičar.[41]
- 1999 — Džanan Musa, bosanskohercegovački košarkaš.[42]
- 2001 — Marko Pavićević, srpski košarkaš.[43]
Smrti uredi
- 1794 — Antoan Lavoazje, francuski hemičar i plemić. (rođ. 1743)[44]
- 1873 — Džon Stjuart Mil, engleski filozof i politički ekonomista. (rođ. 1806)[45]
- 1880 — Gistav Flober, francuski književnik. (rođ. 1812)[46]
- 1903 — Pol Gogen, francuski slikar, jedan od najznačajnijih predstavnika postimpresionizma. (rođ. 1848)[47]
- 1982 — Žil Vilnev, kanadski automobilista, vozač Formule 1. (rođ. 1950)
- 1983 — Džon Fante, američki pisac i scenarista. (rođ. 1909)[48]
- 1988 — Robert A. Hajnlajn, američki književnik, jedan od najuticajnijih i najpopularnijih autora naučne fantastike. (rođ. 1907)[49]
- 1999 — Dirk Bogard, engleski glumac, književnik i scenarista. (rođ. 1921)[50]
- 2021 — Helmut Jan, nemačko-američki arhitekta. (rođ. 1940)[51]
- 2022 — Fred Vord, američki glumac. (rođ. 1942)[52]
Praznici i dani sećanja uredi
Reference uredi
- ^ „Henri Dunant | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Jensen, Johan Ludvig William Valdemar | Encyclopedia.com”. www.encyclopedia.com. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Harry S. Truman | U.S. President & History | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-25. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Fernandel | Actor, Producer, Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Roberto Rossellini | Italian Neorealist Director & Filmmaker | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-18. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Robert Johnson Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „George Woodcock | Biographer, Anarchist, Poet | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-24. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „João Havelange | Brazilian Businessman, FIFA President & IOC Member | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Don Rickles | Biography, TV Series, Movies, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Muzej pozorišne umetnosti Srbije”. teatroslov.mpus.org.rs. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Jack Charlton (Player)”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Marko Vuković”. Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2005. Pristupljeno 2. 2. 2024.
- ^ „Summary Bibliography: Thomas Pynchon”. www.isfdb.org. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Dragomir Cumic | Actor, Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Keith Jarrett | Biography, Music, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Boro Stjepanovic | Actor, Director, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Naše Užice - Risto Kubura”. sites.google.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Mike D'Antoni Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Alex Van Halen Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „David Keith | Actor, Music Department, Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ M, Neša (2014-05-07). „Na današnji dan: Rođen Žarko Koprivica”. Moja Crvena Zvezda (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Zvonko Milenkovic | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Franco Baresi - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Olympedia – Dragan Perić”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Tatjana Vencelovski | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Cláudio Taffarel (Player)”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Luis Enrique - Manager profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Naomi Klein | Biography, Books, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-25. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Enrique Iglesias | Music Artist, Composer, Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ Eurobasket. „Theodoros Papaloukas, Basketball Player, News, Stats - Eurobasket”. Eurobasket LLC. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Pepe Sánchez Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Lúcio - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Stephen Amell | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Andrea Barzagli - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Srdjan Radonjic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Sasha Kaun Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ Eurobasket. „Jovana Adamovic, Basketball Player, News, Stats - Eurobasket”. Eurobasket LLC. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Kemba Walker |”. www.nba.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Nemanja Stevanovic - Player profile 23/24”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ Nguyen, Jimmy. „Tekashi 6ix9ine Before He Was Famous”. Pristupljeno 8. 5. 2019.
- ^ „Dzanan Musa Player Profile, Detroit Pistons - RealGM”. home. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Marko Pavićević > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Antoine Lavoisier | Biography, Discoveries, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-25. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „John Stuart Mill | Biography, Philosophy, Utilitarianism, On Liberty, & Books | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-19. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Gustave Flaubert | French Novelist, Realist & Poet | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-08. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Pol Gogen”. biografija.org. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „John Fante | Novelist, Screenwriter, Poet | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Robert A. Heinlein | Writer, Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Dirk Bogarde | Actor, Writer, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Helmut Jahn | Biography, Architecture, Buildings, Thompson Center, O’Hare, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-01. Pristupljeno 2024-01-31.
- ^ „Fred Ward | Actor, Producer, Executive”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-31.
Vidi još uredi
