Airbus
Erbas (engl. Airbus) je evropski[6] konzorcijum za proizvodnju putničkih aviona, osnovan 1970. godine.[7] Deo je većeg koncerna pod imenom European Aeronautic Defence and Space Company (EADS). Nastao je zajedničkom saradnjom Francuske, Ujedinjenog Kraljevstva, Nemačke i Španije. Kompanija ima tri divizije: Komercijalni avioni (Erbus S.A.S.), Odbrana i svemir i Helikopteri, treća najveća u svojoj industriji po prihodima i isporukama turbinskih helikoptera.[8]
 | |
 Legarderovo proizvodno postrojenje u Tuluzu, Francuska | |
| Tip | Javna (Evropsko društvo ) |
|---|---|
| Simbol | |
| Industrija | Vazduhoplovstvo , odbrana |
| Prethodnik | Aérospatiale-Matra, DASA, CASA, BAe |
| Osnivač | |
| Područja | Širom sveta |
| Ključni ljudi | |
| Proizvod(i) | |
| Prihod |  €49,91 milijardi[3] |
| Zarada | -€510 miliona[3] |
| Neto zarada |  -€1,17 milijardi[3] |
| Aktiva | €110,1 milijardi[3] |
| Akcijski kapital | €6,46 milijardi[3] |
| Vlasnik | Ažurirano: novembar 2020.[ažuriranje]:[4]
|
| Zaposlenih | 131.349 |
| Filijala | |
| Podružnice | |
| Vebsajt | www |
Glavni posao kompanije sa fokusom na civilnim avionima vodi francuska kompanija Erbus S.A.S,[9] sa sedištem u Blanjaku, predgrađu Tuluza, sa produkcionim i proizvodnim pogonima uglavnom u Evropi (Francuska, Nemačka, Španija, Ujedinjeno Kraljevstvo), ali i u Kini, Sjedinjenim Državama i Kanadi. Konačna montažna produkcija ima sedište u Tuluzu, Francuska; Hamburg, Nemačka; Sevilja, Španija; Tjencin, Kina; Mobil, Sjedinjene Američke Države; i Montreal, Kanada.[10] Kompanija proizvodi i prodaje prvi komercijalno održivi digitalni avion, Erbus A320,[11][12] i najveći putnički avion na svetu, A380. 12.000-ti avion, A220, isporučen je kompaniji Delta Er Lajns 20. maja 2019.[13] Do oktobra 2016. globalna flota Erbusa izvršila je više od 110 miliona letova, ukupne dužine preko 215 milijardi kilometara i prevezla 12 milijardi putnika.[14] Od 2019. godine Erbus je najveći svetski proizvođač aviona i preuzeo je najviše narudžbi aviona, nadmašujući konkurentski Boing.[15]
Registrovano sedište Erbasa je u Lajdenu u Holandiji, ali je njegova direkcija u Tuluzu, Francuska.[16] „SE“ u korporativnom imenu znači da je to evropsko društvo (societas Europaea), što omogućava da se preduzeće registruje kao evropsko, a ne holandsko. Njegovim akcijama trguje se u Francuskoj, Nemačkoj i Španiji. Kompaniju vodi izvršni direktor Gujom Fori i deo je berzanskog indeksa Evro stok 50.
Tipovi aviona uredi
- Erbas A300 (B1/B2/B4/600) Širokotrupni avion za duge linije
- A300-600ST Beluga Teretni avion
- A310 Širokotrupni avion za srednje i duge linije
- A310 MRTT Vojni tanker avion
- Erbas A320 familija:
- A318 Regionalni avion
- A319 Avion za kratke i srednje linije
- A320,A320neo Avion za kratke i srednje linije
- A321 Avion za srednje linije
- A330,A330neo (200/300) Širokotrupni avion za srednje linije
- A340 (200/300/500/600) Širokotrpupni avion za duge i veoma duge linije
- A350 Širokotrpupni avion za duge linije male potrošnje goriva
- A380 Širokotrpupni avion za duge i veoma duge linije
Reference uredi
- ^ „René Obermann”. Airbus.
- ^ „Guillaume Faury”. Airbus.
- ^ a b v g d Airbus Group SE Financial Statements 2020 (PDF). Airbus. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 07. 2021. g. Pristupljeno 28. 5. 2021.
- ^ a b v g „AIRBUS SE : Shareholders Board Members Managers and Company Profile | NL0000235190 | MarketScreener”. www.marketscreener.com.
- ^ „Airbus Annual Report 2019” (PDF). Airbus SE. str. 124. „The Company is a European public company (Societas Europaea), with its corporate seat in Amsterdam, the Netherlands and registered with the Dutch Commercial Register (Handelsregister) ...”
- ^ „Erbas stopirao proizvodnju u Francuskoj i Španiji”. tradewin24. Pristupljeno 12. 5. 2021.
- ^ „About Airbus”. Airbus. Pristupljeno 16. 6. 2017.
- ^ Airbus SE Annual Report 2019 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. jul 2020) General Description of the Company and its Share Capital - 3.3.6 Simplified Group Structure Chart
- ^ „Worldwide presence”. Airbus (na jeziku: engleski). Pristupljeno 24. 2. 2020.
- ^ Beatson, Jim (2. 4. 1989). „Air Safety: Is America Ready to 'Fly by Wire'?”. The Washington Post. Arhivirano iz originala 21. 07. 2011. g. Pristupljeno 04. 04. 2022.
- ^ „History – Imaginative advances”. Airbus. Arhivirano iz originala 27. 12. 2009. g. Pristupljeno 30. 9. 2009.
- ^ „Airbus celebrates delivery of its 12,000th aircraft – an A220-100 to Delta Air Lines” (Saopštenje). Airbus. 20. 5. 2019.
- ^ „A journey of 10,000 aircraft and counting: Airbus' pioneering spirit and commitment to shaping the future” (Saopštenje). Airbus. 14. 10. 2016.
- ^ „Exclusive: Airbus beats goal with 863 jet deliveries in 2019, ousts Boeing from top spot”. Reuters. 1. 1. 2020.
- ^ „Contact us”. Airbus (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-12.
Literatura uredi
- Congressional Research Service (1992). Airbus Industrie: An Economic and Trade Perspective. U.S. Library of Congress.
- Heppenheimer, T.A. (1995). Turbulent Skies: The History of Commercial Aviation. John Wiley. ISBN 0-471-19694-0.
- Lynn, Matthew (1997). Birds of Prey: Boeing vs. Airbus, a Battle for the Skies
. Four Walls Eight Windows. ISBN 1-56858-107-6. - McGuire, Steven (1997). Airbus Industrie: Conflict and Cooperation in U.S.E.C. Trade Relations. St. Martin's Press.
- McIntyre, Ian (1982). Dogfight: The Transatlantic Battle Over Airbus . Praeger Publishers. ISBN 0-275-94278-3.
- Thornton, David Weldon (1995). Airbus Industrie: The Politics of an International Industrial Collaboration. St. Martin's Press. ISBN 0-312-12441-4.
- T. A. Heppenheimer. „Airbus Industrie”. US Centennial of Flight Commission. Arhivirano iz originala 25. 8. 2009. g. Pristupljeno 5. 10. 2009.
- Mark Nicholls, ur. (2001). Airbus Jetliners: The European Solution. Classic Aircraft Series No.6. Stamford: Key Publishing. ISBN 0-946219-53-2.
- „History – Technology leaders”. Airbus. Arhivirano iz originala 2015-09-25. g. Pristupljeno 30. 9. 2009.
- „History – Early days”. Airbus. Arhivirano iz originala 2011-07-05. g. Pristupljeno 30. 9. 2009.
- „History – Trouble and strife”. Airbus. Arhivirano iz originala 27. 12. 2009. g. Pristupljeno 30. 9. 2009.
- „German Aircraft-makers eye Aust with new jet”. The Sydney Morning Herald. 27. 4. 1971.[mrtva veza]
- „History – First order, first flight”. Airbus. Arhivirano iz originala 27. 12. 2009. g. Pristupljeno 30. 9. 2009.
- „History – A market breakthrough”. Airbus. Arhivirano iz originala 27. 12. 2009. g. Pristupljeno 21. 10. 2009.
- „History of EADS”. EADS. Arhivirano iz originala 3. 6. 2008. g. Pristupljeno 2009-10-07.
Spoljašnje veze uredi
- Zvanični veb-sajt
- Jens Flottau (24. 5. 2019). „Airbus At 50: From Humble Beginnings To World Stage”. Aviation Week & Space Technology.
- „Airbus at 50: Top Technologies Created by Airbus”. Aviation Week Network.
- „Airbus at 50”. Flightglobal.
- „Timeline: 50 Years of Airbus”. Aviation Week & Space Technology.
- „Why Airbus And Boeing Dominate The Sky”. CNBC. 2019-01-30.
- Morris, Joe (19. 12. 1971). „A300B Airbus ahead of its time?”. Los Angeles Times. Arhivirano iz originala 07. 11. 2012. g. Pristupljeno 09. 09. 2021.