Stiren
Stiren (vinil-benzen, cinamen, stirol, etenbenzen, fenetilen, stiropol) je organski jedinjenje koje pripada grupi aromatičnih ugljovodonika.[4][5] Njegova hemijska formula je C6H5CH=CH2. Pod normalnim uslovima, on je uljasta tečnost koja lako isparava. Ima slatkast miris ako je čist, mada zbog primjesa njegov miris može da bude neugodan. Stiren je međuproizvod u proizvodnji važnog sintetičkog materijala polistirena (stiropora).[6]
| |
| |
| Nazivi | |
|---|---|
| Preferisani IUPAC naziv
Phenylethene | |
| Sistemski IUPAC naziv
Ethenylbenzene | |
| Drugi nazivi
Vinil benzen; cinamen; stirol; fenileten; diareks HF 77; stirolen; stiropol; vinilbenzen
| |
| Identifikacija | |
3D model (Jmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.002.592 |
| KEGG[1] | |
| RTECS | WL3675000 |
| UNII | |
| |
| Svojstva | |
| C8H8 | |
| Molarna masa | 104,15 g/mol |
| Agregatno stanje | bezbojna uljasta tečnost |
| Gustina | 0,909 g/cm³ |
| Tačka topljenja | −30 °C (−22 °F; 243 K) |
| Tačka ključanja | 145 °C (293 °F; 418 K) |
| < 1% | |
| Indeks refrakcije (nD) | 1.5469 |
| Viskoznost | 0.762 cP at 20°C |
| Struktura | |
| Dipolni moment | 0.13 D |
| Opasnosti | |
| Opasnost u toku rada | zapaljiv, toksičan |
| Bezbednost prilikom rukovanja | MSDS |
| R-oznake | R10 R36 |
| S-oznake | S38 S20 S23 |
| NFPA 704 | |
| Tačka paljenja | 31 °C |
| Srodna jedinjenja | |
Srodne stireni
aromatična jedinjenja |
Polistiren, Stilben Ethilbenzen |
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje materijala (na 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
 verifikuj (šta je   ?)
| |
| Reference infokutije | |
Istorija уреди
Manje količine stirena se mogu prirodno naći u nekim biljkama, kao i mnogim prehrambenim proizvodima poput voća, povrća, oraha, pića i mesa. Proizvodi se u velikim količinama iz benzena i etena preko međuproizvoda etilbenzena. U Americi tokom Drugog svjetskog rata dramatično je povećana njegova proizvodnja stirena za potrebe vojne industrije, usled porasta potražnje za sintetičkom gumom. Pošto molekul stirena ima vinilnu funkcionalnu grupu sa dvostrukom vezom, on ima sposobnost formiranja polimera.
Reference уреди
- ^ Joanne Wixon; Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast. 17 (1): 48—55. doi:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ^ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today. 15 (23-24): 1052—7. PMID 20970519. doi:10.1016/j.drudis.2010.10.003.
- ^ Evan E. Bolton; Yanli Wang; Paul A. Thiessen; Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry. 4: 217—241. doi:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ^ Clayden, Jonathan; Greeves, Nick; Warren, Stuart; Wothers, Peter (2001). Organic Chemistry (I изд.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850346-0.
- ^ Smith, Michael B.; March, Jerry (2007). Advanced Organic Chemistry: Reactions, Mechanisms, and Structure (6th изд.). New York: Wiley-Interscience. ISBN 0-471-72091-7.
- ^ Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. 2005.
