|
'''Divlje naselje''' je kolokvijalni izraz za naselja koja su sagrađena bez adekvatnog urbanističkog plana i potrebenih odobrenja.
[[Слика:Manila_shanty.jpg|мини|300п|Divlje naselje u Manili, na Filipinima.]]
'''Divlja naselja''' su naselja od raznog otpadnog materijala (dasaka, kartona, lima...) koja nastaju nekontrolisanom gradnjom najčešće na rubovima velikih gradova zemalja u razvoju, kao posledica prevelikog doseljavanja ruralnog stanovništva u [[grad]]ove, u potrazi za boljim životom.
Divlja naselja su mahom nastajala i nastaju na mestima koja imaju koliko toliko razvijenu infrastrukturu u blizini većih gradskih centara. Neretko su se divlja naselja razvila oko već postojećih i urbanizovanih delova grada ili mesta . Po pravilu tempo i izgradnje nije praćen razvojem infrastrukture te ova naselje imaju više ili manje izražene komunalne probleme (neadekvatna kanalizacija, snbdevanje strujom, putevi nedovoljnog kapaciteta). Karakteristika ovih naselja je i da se razvijaju bez urbanističkog plana.
Divlja naselja nastaju neplanirano, spontano, vrlo često su prenaseljena i bez osnovne komunalne infrastrukture, odvoza smeća, higijenskih uslova, bez [[voda|vode]], kanalizacije, [[struja|struje]], bez škola, itd. Povećana urbanizacija privlači brojne migrante koji nemaju novaca za kupovinu ili iznajmljivanje stana, pa su prisiljeni podići privremenu nastambu upravo u divljim naseljima.
Kuće u ovim naseljima su često više nego pristojne i postoje divlja naselja u kojima većina objekata pripada bolje stojećem delu stanovništva.
Udeo površine i stanovništva divljih naselja u ukupnoj površini i stanovništvu mnogih gradova trećeg sveta je izrazito velik, neretko preko 50 %. Tako, na primjer, taj udeo iznosi u [[Karakas]]u, glavnom gradu Venecuele, oko 35 % u ukupnoj gradskoj populaciji, u [[Meksiko Siti]]ju 46 %, u glavnom gradu Turske, [[Ankara|Ankari]], čak 65 %, u indijskoj [[Kalkuta|Kalkuti]] oko 35 %, u [[Braziliji|Braziliji]] oko 40 % itd.
Divlja naselja su u Srbiji postojala i nastajala neprekidno, no njihov broj se u novijoj istoriji nago povećao tokom devedesetih usled popuštanja kontrole i velikog broja izbeglih lica koja su morala na ovaj ili onaj način da reše stambenie probleme.
Tipična socijalna topografija gradova trećeg sveta je da siromašno stanovništvo živi u barakama na periferiji, dok bogati žive u staklenim soliterima u centralnim delovima grada. To vuče korene još iz kolonijalnih vremena (od XVI veka i primene španskih zakona) kada su kolonizatori naseljavali najbolje zemljište u gradovima dok su domoroci živeli podalje, na rubovima, u blizini rudnika i plantaža gde su radili.
Kroz vreme se menjao i preovlađujući naziv za ova naselja. Do skoro su se ona zvala Ciganmale, no taj izraz se više ne smatra politički korektnim i retko se sreće u medijima, a sve manje i u govoru.
Sami naseljenici mogu biti stacionarni i mobilni. Stacionarni su oni koji imaju izgrađene nastambe, a mobilni su bez nastamba. Oni preko dana žive na ulici, a noću spavaju na pločnicima.
U raznim zemljama postoje razni nazivi za divlja naselja:
* [[favela]]s, mocambos - [[Brazil]]
* barriadas - [[Peru]], [[Venecuela]]
* villas de miseria (bedne naseobine) - [[Argentina]]
* bidonvilles - [[Maroko]], [[Kenija]]
* bustees - [[Indija]]
* callampas (pečurke) - [[Čile]]
* cheris - [[Indija]]
* geçecondu - [[Turska]]
* jhuggis - [[Pakistan]]
* paracaidistas - [[Meksiko]]
* karton naselja, cigamala - [[Srbija]]
* kampongs, naselja u čamcima (na vodi) - [[Jugoistočna Azija]]
[[Категорија:Град]]
[[Категорија:Урбанизам]]
[[de:Informelle Siedlung]]
[[hr:Squatter naselje]]
[[en:Shanty town]]
[[es:Asentamiento informal]]
[[sv:Kåkstad]]
| 