Википедија:Креирање чланака/Чаробњак-Увод — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
мНема описа измене |
Svinjiste |
||
Ред 1:
SVINJISTE
[ISTORIJA]
Selo Svinjiste je nastalo 1878.godine seobom Srba iz Crne Gore u Toplicu.Tada je bilo vreme rata i Srbi i oko 4.000 Srba iz Crne Gore je naselilo Toplicke krajeve.Na mestu gde se nalazi selo Svinjiste su pre ziveli i drugi ljudi ali tada
taj deo nije bio niciji.Prvi vodja Toplickih sela i Toplice ,takodje kasnije Srpske vojvode su bili Ivan Kosancic i Milan Toplica. Ivan Kosancic je bio srpski vitez koji je poginuo u boju na Kosovu 1389 godine.
Njegova kula gde je on ziveo sacuvani su ostaci njegove kule i to je drzava pretvorila u kulturno-spomenski znacaj. I stalno dolaze turisti da obilaze selo Ivan Kulu koja je dobila naziv po Srpskom vojvodi i poznatom Srpskom vitezu Ivanu Kosancicu.
U srpskim epskim pesama pominje se pobratim Milosa Obilica i Toplice MIlana,prikupljene i objavljene od strane Vuka Karadzica sa pocetka 19.veka Kosovoski Ciklus.
Vojvoda Ivan je uhodio tursku vojsku i javio pobratimu Milosu. Takodje je znao Turski i Arpaski jezik koje je naucio u manastiru.
Iz epske pesme:Milos,Ivan i Milan susrecu Kosovku devojku.
On je sa svojim pobratimima Milosem i Milanom krenuo je put Kosova iz svog grada i presavsi danasnje selo Svinjiste i Trpezu (zaravan na planini Radan) spustio se na Kosovo.
Pripadao je viteskom redu zmaj.
Kasnije u bitci protiv Turaka na Kosovu Srpska vojska se sa duplo manjom vojskom sudprotstavila Turcima u jednoj od najkravivijih bitaka na svetu su poginula oba kralja.
Gde je pobratim Milan Toplice i Ivana Kosancica,Milos Obilic uzeo noz i ubio Murata,zatim su mu isekli glavu.
Kasnije su Turci probili i napali Kneza Lazara i ubili ga.
Bitka se zavrsila neresenim rezultatom,jedino Turci smatraju tu bitku pobedom zbog duplo i vise brojnije vojske,u bitci sa Turcima su isli mnogi vitezovi iz Toplice isto kao i starosedeoci Svinjista.
Seoba Srba iz Crne Gore je krenulo 1877.godine,Srpski i Crnogorski kralj su se dogovorili da potpisu saradnju da pomognu Srbima iz Crne Gore koji se naseljavaju u Toplicke krajeve da svako dobije po 8 ari zemlje i sagradi svoj dom.
1878. je krenuo Srpsko-Turski rat za oslobodjenje Srbije koji se odvijao u celoj Srbiji,nakon pobede rata i oslobodjenje Kursumlije i Kursumlijskih sela,napravljeno je prvo selo kojem je narod dao ime Svinjiste.
Nakon uspesne bitke sa Turcima mestani Svinjista su se krenuli oporavljati od rata,vredno radili,i gradili kuce.
Selo je krenulo da se siri i da ima sve vise i vise stanovnika natalitet je u periodu do 1910.
U tom periodu Svinjiste je imalo 244 stanovnika.
Kasnije je krenuo prvi balkanski rat sa Turcima,poznati seoski junak Vuksan Radosavljevic i ostali vojnici iz sela su otisli pomoci ostalim srpskim vojnicima.
Vuksan Radosavljevic je rodjen u Ivan Kuli,kasnije je jedno vreme ziveo u Svinjistu pa se opet preselio u drugom Selu Ivanje i tu je ziveo do kraja zivota.
Oni su uspeli poraziti Turke,ali nakon godinu dana kasnije mu je bila zelja da bude cuvar suma u Toplici,kako su mu i obecali iz rukovodstva u Dobrom Dolu.
Kasnije kada je dosao na razgovor u Prokuplju njemu su rekli da nazalost ne moze biti a on se cudio i zapitao ih je zasto? Oni su mu davali lazne informacije a drugi deo rukovodstva je cutao,tu je vec krenuo sukob izmedju Svinjistana i Dobri Dolca.
Svinjistani i mestani Ivan Kule su podrzali Vuksana da uzvrati udarac Dobri Dolcima.
Sutradan Vuksan dolazi sa puskom i video ih kako se zabavljaju i piju kafu.
Kada su videli da je Vuksan dosao sa puskom on je ispalio rafal i sve ih pobio. Kasnije je bio osudjen na zatvor i zarobili su ga u Niskom zatvoru.
Kralj Aleksandar Karadjordjevic je presudio i stao je na njegovu stranu kao i na strani Svinjista i Ivan Kule i Aleksandar Karadjordjevic i Vuksan Radosavljevic su ukinuli rukovodstvo u Dobri Dolu i time je dosudjeno u pobedu Vuksana i ostalih mestana Ivana Kule i Svinjista koji su bili uz njega.
On se u ranijim ratovima kao mladic pokazao junacki i do hapsenja on je usao u hajduke.
On je bio hajdukovao po Toplici,zatim pre tog sukoba je bio sa ostalim mestanima iz Svinjista,Ivan Kule,Zagradja,Trpeze...U rat protiv Bugara u gde su ih uspesno porazili sa ostalim Srpskim vojnicima.
Kasnije se prikljucio Srpskoj vojsci i prikljucio se drugom gvozdenom pesadijskom puku''Knjaz Mihailo''.
Ubrzo je postao za primer u elitnoj jedinici gvozdenom puku Moravske divizije.Sa junacima iz Toplice presao je surove albanske gudure.Puskom i bgajonetom branio je ranjene i iznemogle vojnike od albanskih kačaka koji su kidisali kao kojoti radi pljačke i ubistava. Na gortaškim plećima je nosio ranjene i iznemogle borce. Po dolasku na Krf,prihvatio se streljacke obuke za kaplare.I tu je bio za primer.I na Solunskom frontu 1916-1918 godine ispoljio je hajdučku snalažljivost.
Išao je iz borbe u borbu.Imao je sreće.kurušum ga nije hteo.U jednoj jesenjoj diverziji na Bugarske rovove 1917.godine,bombaš Vuksan je unistio vise neprijateljskih vojnika.Gvozdeni puk se dičio ovakvim junakom.
Komadant srpske vojske,regent Aleksandar Karadjordjević odlikovao ga je zlatnim ordenom-Karadjordjevom zvezdom sa mačevima.Regent mu je lično prišio orden i javno ga pohvalio.
Dekterom ga je oslobodio izdržavanja kazne i postavio ga za čuvara državnih šuma.Potom se preselio u Ivanju i živeo je u mnogoljudnoj porodici.
DRUGI SVETSKI RAT 1941-1945
Drugi svetski rat u Svinjistu i šire u Srbiji se vodile opasne bitke.
Svinjište je teritorijalno ostalo isto i tada je zavladao komunizam i selo se podelilo na polu komunističko i polu četničko.
Nemci su ulazili u Svinjište,palili kuće i ubijali žene.
Jedna od poznatih žiteljka sela Stana Antonijevic,kod nje su upali Nemci u kuću i tražili su poznatog žitelja Svinjišta koji je otisao u rat da se bori protiv Nemaca.
Pitali su je gde se nalazi njen muž ona nije htela da kaže ni za po koju cenu i krenuli su da je tuku,udaraju puskom,cepali odeću,nožem joj pravili rane...Kasnije kada su Nemci otisli uz Božiju pomoć ona je jedva ostala ziva,ali na kraju su joj pomogli komšije da se oporavi.
Poznati vojni heroji Svinjista:Miladin Antonijevic(član partizana-muž Stane Antonijević),Antonije ( član partizana-ubijen od strane četnika),Ratomir Draškovic(četnik),Mijo Drašković(četnik),Radoslav(???)...
Jedni od poznatih mestana Svinjista koji su bili ucestvovali u drugom svetskom ratu.
2000.godine komunizam se raspao.
=== Demografija ===
{| class="wikitable"
|-
! 1910-1948 godina !! 200-270 stanovnika
|-
| 1953. || 308 stanovnika
|-
| 1961. || 323 stanovnika
|-
| 1971. || 214 stanovnika
|-
| 1981. || 117 stanovnika
|-
| 1991.|| 64 stanovnika
|-
| 2011. || 41 stanovnik
|-
| 2018.|| 11
{|
|-
! Etnicki sastav 100% Srbi
|-
| Srbi || 10
|-
| Nepoznato || 0
|}
=== Kultura ===
Kultura u Svinjistu je bila najrazvijenija u periodu od 1953.-1981.
Svake godine za drzavne praznike Sretenje,dan primirja u svetskom ratu i drugih verskih praznika bio je obicaj da se familija i prijatelji okupljaju i slave u selu praznik tad kad je isto neradni dan.
Bio je obicaj da se svi okupljaju posle Bogosluzenja u crkvi Svete Trojice i pricaju o Bogu,veri,crkvi i ostalim pravoslavnim znacajima.
Postuju jedne druge,kada dodje neki turista obicaj je da se on ugosti na najbolji nacin pokazu mu izgled sela prosetaju u prirodi pa mestani zovu u dom turiste,spremaju njihov specijalitet hrane to je uvek kod Svinjistana bilo disciplinovano da svaki turisti koji dolaze da budu ljubazni,gostoprimljivi,duhoviti i topli.
Po obicaju najvise su ljudi u Svinjistu svirali gusle i frulu to je i dan danas obicaj Svinjistana kada je slava ili neko slavlje u Svinjistu uvek pored pustanje narodne muzike sviraju i guslari i frulaci iz Svinjista na slavlju.
Simbolni instrumenti Svinjista su GUSLE i FRULE.
Najpoznatiji muzicari Svinjista u istoriji:
muzicar Dragutin Andric(54) frulac,koji je samouk ne zna note,jednom je bio na vestima i medijima kako ne zna note a prelepo svira bolje cak i od mnogih profesionalnih muzicara i proglasili ga jednim od retkih takvih frulaca i muzicara. sto je i velika cast.
muzicar Radenko Radisavljevic guslac,kao mali voleo je svirati gusle i zavoleo ih je,on je danas u penziji i ponekad uzme i svira iz ljubavi. Profesionalni svirac gusla.
==== Geografski polozaj ====
Svinjiste je planinsko selo razbijenog tipa i takodje je malo krivudavo i brdovito,a najniza tacka svinjista je na sredini radan planine pa sve do skoro vrha radan planine koji je udaljen 5-6km od najnize tacke.
Svinjiste se nalazi na radan planini.
===== Privreda =====
|-
! !! Poljoprivreda,lov i sumarstvo
|-
| Muski || 7
|-
| Zenski || 4
|-
| Ukupno || 11
|}
| |||