Agensi socijalizacije — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
Уклоњен целокупан садржај странице ознака: страница испражњена |
Нема описа измене |
||
Ред 1:
{{ФИЛФ42019}}
== Agensi socijalizacije ==
'''Agensi ili posrednici socijalizacije''' su pojedinci, grupe ili [[Институције|institucije]] u čijim okvirima se odigravaju procesi značajni za [[Социјализација|socijalizaciju]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Osnovi socijalne psihologije|last=Rot|first=Nikola|publisher=Zavod za udžbenike|year=2008|isbn=|location=Beograd|pages=122}}</ref> Pojam socijalizacija odnosi se na proces tokom kog se uči [[Култура|kultura]] određenog [[Друштво|društva]]<ref>{{Cite book|title=Sociologija - teme i perspektive|last=Haralambos, Holborn|first=|publisher=Golden Marketing|year=2002|isbn=|location=Zagreb|pages=4}}</ref> u okviru kog pojedinac nastoji da stekne određeni [[Друштвени положај|društveni položaj]] i učestvuje u različitim aspektima društvene stvarnosti. Proces socijalizacije traje tokom čitavog života pojedinca, podrazumeva prenošenje shvatanja, [[Вредност (етика)|vrednosti]] i normi određenog društva uz pomoć [[Интеракција|interakcije]] na svakodnevnom nivou, posredstvom usvajanja tih sadržaja pojedinac formira sopstveni [[Идентитет (психологија)|identitet]] i postaje član društva.<ref name=":1">{{Cite book|title=Sociološki rečnik|last=Mimica, Bogdanovic|first=|publisher=Zavod za udžbenike|year=2007|isbn=|location=Beograd|pages=526, 414}}</ref> Ciljevi socijalizacije se ostvaruju kroz [[Социјално учење|socijalno učenje]], čije glavno obeležje predstavljaju akteri poput osoba, grupa i društvenih institucija.<ref name=":2">{{Cite book|title=Psihologija|last=Rot|first=Nikola|publisher=Zavod za udžbenike i nastavna sredstva|year=2002|isbn=|location=Beograd|pages=218, 219, 220, 221}}</ref>
=== Vrste agensa socijalizacije ===
[[Датотека:Family Photos May 2014-0066 (14002800880).jpg|мини|Porodica]]
U zavisnosti od faze socijalizacije mogu se izdvojiti različiti uticajni agensi socijalizacije. Moguće je razlikovati dve faze socijalizacije: primarnu i sekundarnu.<ref name=":3">{{Cite book|title=Sociologija|last=Gidens|first=Entoni|publisher=Ekonomski fakultet|year=2006|isbn=|location=Beograd|pages=31, 454}}</ref> Kada je reč o primarnoj fazi, koja predstavlja najintenzivniji period procesa učenja kulture i odnosi se na period ranog [[Детињство|detinjstva]], [[Породица|porodica]] je naročito značajan posrednik. U okvirima sekundarne socijalizacije uticaj koji je porodica imala na pojedinca i njegovo članstvo u društvu preuzimaju drugi agensi u okviru kojih se kao najuticajniji izdvajaju [[Школа|škola]], vršnjaci, [[Društvena organizacija|društvene organizacije]], [[Мас-медији|masovni mediji]].<ref>{{Cite book|title=Rečnik socijalnog rada|last=Vidanović|first=Ivan|publisher=|year=2006|isbn=|location=Beograd|pages=}}</ref>
==== Porodica ====
Porodica kao primarna grupa preciznije se definiše na osnovu dva svojstva: zajedničkog života članova i postojanja srodničkih veza između njih.<ref name=":1" /> Pored mnogih funkcija koja je porodica imala u prošlosti (ekonomska, edukativna, vaspitna, rekreativna, protektivna), socijalizatorska i reproduktivna funkcija su se izdvojile kao naročito značajne.<ref>{{Cite book|title=Socijalizacija u obitelji u slobodno vreme|last=First Dilić|first=Ruža|publisher=|year=1974|isbn=|location=Zagreb|pages=7}}</ref> U okviru socijalizatorske funkcije uloga porodice se zasniva najpre na prenošenju prihvaćenih shvatanja o oblicima ponašanja i karakteristikama ličnosti u kontekstu određenog društva. Uslovi porodičnog života imaju veliki uticaj na formiranje [[Личност|ličnost]]<nowiki/>i i poimanje društva. Društveno nepoželjne osobine ličnosti najčešće su posledica nepovoljnih okolnosti porodičnog života u ranom detinjstvu, odnosno u periodu primarne socijalizacije. <ref name=":2" />
[[Датотека:Larkmead School, Abingdon, Oxfordshire.png|мини|Škola u Engleskoj]]
==== Škola ====
Stupanjem u školski sistem pojedinac stvara uslove za integraciju u širu društvenu grupu nego što je to bila porodica, dobija drugačiji [[Друштвени положај|status]] na osnovu uloga koje preuzima. Posredstvom vaspitne i obrazovne funkcije koju vrši, škola ima veliki uticaj na socijalno učenje i formiranje ličnosti. Bitna razlika u odnosu na socijalizaciju u okviru porodice je što škola se na sistematski i organizovan način utiče na sticanje [[Знање|znanja]], [[veština]] i formiranje stavova.<ref name=":2" />
==== Vršnjaci ====
[[Датотека:Friendship dance.jpg|мини|Vršnjačka grupa]]
[[Вршњачка група|Vršnjačku grupu]] čine pojedinci koji se međusobno druže, slične su starosti i istih interesa. Sličnost između članova vršnjačke grupe ispoljava se i u pogledu vrednosti koje internalizuju i stavova koje formiraju.<ref>{{Cite book|title=Osnovi socijalne psihologije|last=Rot|first=Nikola|publisher=Zavod za udžbenike i nastavna sredstva|year=1987|isbn=|location=Beograd|pages=121}}</ref>Uticaj vršnjaka ispoljava se i kroz način izražavanja, oblačenja ili pak aktivnosti tokom slobodnog vremena. Izbori koje pojedinci čine takođe se nalaze pod uticajem vrednosti zastupljenih među vršnjacima, među kojima se može pronaći i usmerenost ka prestupništvu. <ref name=":2" />
==== Društvene organizacije ====
Društvene organizacije najpre utiču na usvajanje određenih stavova i razvijanje interesovanja. Razlog osnivanja ovih organizacija je postizanje ciljeva ili zalaganje za određene stavove i vrednosti, koje mogu biti opšte i usko određene.<ref name=":2" /> Članstvo u društvenoj organizaciji se ne podrazumeva i nije obavezno, već je najčešće u skladu sa interesovanjima pojedinca koji im pristupa.
==== Masovni mediji ====
Precizno određenje pojma masovnih medija ili sredstava masovnog komuniciranja je teško utvrditi ako uzmemo u obzir činjenicu da postoji veliki broj njihovih pojavnih oblika, poput štampe, radija, [[Телевизија|televizije]], filmova, [[Internet servisi|interneta]].<ref name=":3" /> Dejstvo masovnih medija na socijalizaciju je značajno zato što masovni mediji dopiru do publike koja obuhvata veliki broj ljudi, sadržaj koji se prenosi je raznovrstan i samim tim usmeren na različite aspekte života i postoji velika izloženost tim sadržajima.<ref name=":2" />
=== Razlika između agensa i izvora socijalizacije ===
Pored agensa socijalizacije, uticaj na ovaj proces vrše i izvori socijalizacije. Agensi socijalizacije prenose određene sadržaje koji se smatraju obeležjem društva u čijim okvirima se odvija socijalizacija. Za razliku od njih, izvori socijalizacije određuju koja i kakva će se obeležja društva prenositi. Osnovni izvor socijalizacije je kultura ili [[Субкултура|subkultura]] kojoj pojedinac pripada, dok se kao posebni izvori mogu navesti [[Друштвени систем|društveni sistem]] i [[Друштвена структура|društvena struktura]]. <ref name=":0" />
== Reference ==
<references />
== Literatura ==
* Rot, Nikola (2008). ''Osnovi socijalne psihologije''. Beograd: Zavod za udžbenike.
* Mimica, A. Bogdanović, M. (2007). ''Sociološki rečnik''. Beograd: Zavod za udžbenike.
* Haralambos, M. Holborn, M. (2002). ''Sociologija - teme i perspektve.''Zagreb: Golden Marketing.
| |||