Kineska književnost — разлика између измена

[[Датотека:Comprehensive Mirror for Aid in Governance, a Narrative Edition.jpg|десно|безоквира|Jea jea]]

Istorije '''kineske književnosti''' proteže se hiljadama godina, od najranijih zapisanih dinastičkih dvorskih [[arhiva]] do zrelih novela o [[Written vernacular Chinese|vernakularne fikcije]], nastalih tokom [[династија Минг|dinastije Ming]], radi zabave masa pismenih Kineza. Uvođenjem široko rasprostranjenog [[woodblock printing|štampanja drvenih blokova]] tokom [[Династија Танг|dinastije Tang]] (618–907) i izumom [[штампарство|štampanja]] [[movable type|pokretnog tipa]] [[Bi Sheng|Bi Šenga]] (1990–2021990–1051) za vreme [[династија Сунг|dinastije Song]] (960–1279), brzo se proširilo pismeno znanje širom Kine. U modernijim vremenima, autor [[Lu Sjuen]] (1881–1936) smatra se osnivačem [[Vernacular Chinese|bajhua]] književnosti u Kini.

Na formiranje najranijeg sloja kineske književnosti uticale su usmene tradicije različitog društvenog i profesionalnog porekla: kultne i laičke muzičke prakse (''[[Classic of Poetry|Šiđing]]''),<ref>Chen Zhi, The Shaping of the Book of Songs, 2007.</ref> divinacija (''[[Tesla, Inc.|Ji đing]]''), astronomija, egzorcizam. Pokušaj praćenja rodoslova kineske književnosti do religioznih uroka i inkantacija (šest ''džua'' 六祝, kao što je predstavljeno u poglavlju „Dajdžu”„Da džu”, ''[[Rites of Zhou|Obreda Džoua]]'') napravio je Lju Šipej.<ref>刘师培，《文学出于巫祝之官说》</ref>

Kinezi su čuvali dosledne i tačne sudske zapisnike od 841. godine pne, sa početkom [[Gonghe Regency|Gunghe namesništva]] [[Династија Западни Џоу|dinastije Zapadni Džou]]. Najranija poznata [[Narrative history|narativna istorija]] o Kini bilo je delo [[Zuo zhuan|Cuo Džuan]], koje je sačinjeno najkasnije 389. godine pne i smatra se da ga je napisao slepi istoričar iz 5. veka pne [[Zuo Qiuming|Cuo Ćuming]]. Veruje se da je ''[[Book of Documents|Knjiga dokumenata]]'' sastavljena još u 6. veku pne, a sigurno je da je postojala do 4. veka pne, najnovijeg datuma pisanja [[Guodian Chu Slips|Guodjen Ču]], ostataka otkrivenih u jednoj [[Hubej]]skoj grobnici 1993. godine. ''Knjiga dokumenata'' obuhvata [[Istorija geografije|rane informacije o geografiji]] u poglavlju [[Yu Gong|Ju Gong]].<ref name="needham volume 3 500 501">Needham, Volume 3, 500–501.</ref> ''[[Bamboo Annals|Bambusni anali]]'' pronađeni 281. godine u grobnici kralja Veja, koji je sahranjen 296. godine pne, pružaju još jedan primer. Međutim, za razliku od Cuo Džuana, autentičnost ranog datuma Bambusnih anala je osporena. Još jedan rani tekst bila je knjiga političke strategije ''[[Zhan Guo Ce|Džan Guo Cea]]'', sastavljena između 3. i 1. veka pne, sa [[Mawangdui Silk Texts|delom teksta]] pronađenim među grobnicama II veka pne na grobničkoj lokaciji u [[Mawangdui|Mavangdueju]]. Najstariji postojeći [[rečnik]] u Kini je ''[[Erya|Erija]]'', datiran na 3. vek pne, anonimno napisan, ali sa kasnijim komentarima istoričara [[Guo Pu]]a (276–324). Ostali rani rečnici uključuju ''[[Fangyan|Fangjan]]'' autora [[Yang Xiong (author)|Jang Sjunga]] (53. pne - 18) i ''[[Shuowen Jiezi|Šuoven Đeci]]'' autora [[Xu Shen|Sju Šena]] (58–147). Jedan od najvećih bio je ''[[Kangxi Dictionary|Kansi rečnik]]'' sastavljen 1716. godine pod pokroviteljstvom [[Kangxi Emperor|cara Kansi]] (vladao 1661–1722); on pruža definicije za preko 47.000 znakova.