Sistemska biologija — разлика између измена
Садржај обрисан Садржај додат
Ред 1:
[[File:Genomics GTL Pictorial Program.jpg|thumb|320px|Ilustracija sistemskog pristupa biologiji]]
'''Sistemska biologija''' je holistički pristup biomedicinskim i biološkim naučnim istraživanjima (za razliku od tradicionalnog [[Редукционизам|reduktionizma]]). Sistemska biologija je interdisciplinarno polje bazirano na [[biologija|biologiji]] sa fokusom na kompleksnim interakcijama unutar [[Organski sistem|bioloških sistema]]. Ovaj koncept je u širokoj upotrebi u [[Biologija|bionaukama]] u više različitih konteksta, pogotovo nakon 2000. godine. Jedan od primarnih ciljeva ove naučne oblasti je razvoj modela i otkrivanje svojstava koja se manifestuju kad [[ćelija (biologija)|ćelija]], [[tkivo (biologija)|tkivo]] i organizam funkcionišu kao celina ([[sistem]]), i čije je teoretsko opisivanje jedino moguće koristeći tehnike u domenu sistemske biologije. Realizacija tih ciljeva obično obuhvata izučavanje [[metabolička mreža|metaboličkih]] ili [[Ћелијска комуникација|signalnih mreža]].<ref name="pmid21570668">{{cite journal |author=Bu Z, Callaway DJ |title=Proteins MOVE! Protein dynamics and long-range allostery in cell signaling |journal=Advances in Protein Chemistry and Structural Biology |volume=83 |issue= |pages=163–221 |year=2011 |pmid=21570668 |doi=10.1016/B978-0-12-381262-9.00005-7 |url= |series=Advances in Protein Chemistry and Structural Biology |isbn=978-0-123-81262-9}}</ref>
== Pregled ==
Sistemska biologija se može posmatrati sa više različitih aspekata:
* Kao polje izučavanja, posebno, izučavanja interakcija između komponenti ''bioloških sistema'', i načina na koji te interakcije proizvode funkcije i ponašanje sistema (na primer [[enzim]]a i [[metabolit]]a u [[metabolički put|metaboličkom putu]]).<ref name="snoep05" /><ref name="21stcentury" />
* Kao [[paradigma]], obično definisana kao antiteza takozvane [[redukcionizam|redukcionističke]] paradigme ([[biološka organizacija]]), mada je potpuno konzistentna sa [[naučni metod|naučnim metodom]]. Razlika između ove dve paradigme se razmatra u sledećim navodima:
:''„Redukcionistički pristup je uspešno identifikovao većinu komponenti i mnoge interakcije ali, nažalost, ne proža ubedljive koncepte ili metode za razumevanje pojave sistemkih svojstava ... pluralizam uzroka i posledica u biološkim mrežama je bolje razmatrati putem kvantitativnog simultanog merenja višestrukih komponenti i putem rigorozne integracije podataka u obliku matematičkih modela“'' (-{Sauer ''et al.''}-).<ref name="sauer07" />
:''„Sistemska biologija ... se bavi sjedinjavanjem umesto razčlanjavanja, integracijom umesto redukcije. To zahteva da se razviju načini razmišljanja o integraciji koji su jednako rigorozni kao i naši redukcionistički programi, ali su različiti ... To zahteva promenu naše filozofije, u punom smislu reči“''.<ref name="noble06" />
* Kao serije operacionih [[protocol (prirodne nauke)|protokola]] koji se koriste u istraživanju, naime ciklus sastavljen od teorije, [[Matematički model|analitičkog]] ili [[računski model|računskog modelovanja]] radi nalaženja specifičnih testivih hipoteza o biološkom sistemu, eksperimentalne validacije, i zatim primene novostečenog kvantitativnog opisa ćelija ili ćelijskih procesa u usavršavanju računskih modela ili teorije.<ref name="kholodenko05" /> Pošto je cilj razvoj modela interakcije sistema, eksperimentalne tehnike koje su najpodesnije za sistemsku biologiju su one koje obuhvataju ceo sistem i nastoje da budu kompletne koliko god je to moguće. Za prikupljanje kvantitativnih podataka radi konstrukcije i validacije modela se koriste [[transkriptomika]], [[metabolomika]], [[proteomika]] i [[Visoko propustno testiranje|visoko protočne tehnike]].
* Kao primena [[teorija dinamičkih sistema|teorije dinamičkih sistema]] na [[molekularna biologija|molekularnu biologiju]]. Fokus na dinamici izučavanih sistema je potencijalno glavna konceptualna razlika između sistemske biologije i [[bioinformatika|bioinformatike]].
* Kao socionaučni fenomen definisan strategijom podsticanja integracije kompleksnih podataka o interakcijama u biološkim sistemima iz raznovrsnih eksperimentalnih izvora koristeći interdisciplinarna oruđa i osoblje.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19623486 -{System biology of gene regulation.}-]</ref>
Ova raznovrsnost gledišta ilustruje činjenicu da se sistemska biologija odnosi na klaster periferno preklapajućih koncepta umesto jednog jasno omeđenog polja.
== Reference ==
{{Reflist|
<ref name="snoep05">{{cite journal | last1 = Snoep | first1 = Jacky L | last2 = Westerhoff | first2 = Hans V | editor1-last = Alberghina | editor1-first = Lilia | editor2-last = Westerhoff | editor2-first = Hans V | year = 2005 | title = Systems Biology: Definitions and Perspectives | volume = 13 | pages = 13–30 | location = Berlin | publisher = Springer-Verlag | doi = 10.1007/b106456 | chapter = From isolation to integration, a systems biology approach for building the Silicon Cell | series = Topics in Current Genetics | isbn = 978-3-540-22968-1 }}</ref>
<ref name="21stcentury">{{cite web |url = http://www.systemsbiology.org/Intro_to_Systems_Biology/Systems_Biology_--_the_21st_Century_Science |title = Systems Biology: the 21st Century Science |publisher = Institute for Systems Biology |accessdate = 15 June 2011 }}</ref>
Zeng BJ. , On the concept of systems biological engineering, Nov. 1994, Communication on Transgenic Animals, CAS, China.
<ref name="sauer07">{{cite journal | last1 = Sauer | first1 = Uwe | last2 = Heinemann | first2 = Matthias | last3 = Zamboni | first3 = Nicola | date = 27 April 2007 | journal = Science | volume = 316 | issue = 5824 | pages = 550–551 | pmid = 17463274 | doi = 10.1126/science.1142502 | title = GENETICS: Getting Closer to the Whole Picture }}</ref>
<ref name="noble06">{{cite book | last = Noble | first = Denis | title = The music of life: Biology beyond the genome | year = 2006 | publisher = Oxford University Press | location = Oxford | isbn = 978-0-19-929573-9 | pages = 176 }}</ref>
<ref name="kholodenko05">{{cite journal | last1 = Kholodenko | first1 = Boris N | last2 = Sauro | first2 = Herbert M | editor1-last = Alberghina | editor1-first = Lilia | editor2-last = Westerhoff | editor2-first = Hans V | year = 2005 | title = Systems Biology: Definitions and Perspectives | volume = 13 | pages = 357–451 | location = Berlin | publisher = Springer-Verlag | doi = 10.1007/b136809 | chapter = Mechanistic and modular approaches to modeling and inference of cellular regulatory networks | series = Topics in Current Genetics | isbn = 978-3-540-22968-1 }}</ref>
}}
== Literatura ==
| |||