|
[[SlikaДатотека:International E Road Network.png|мини|десно|400п|Međunarodna mreža E-puteva]]
'''Evropska mreža međunarodnih puteva''' ('''„Evropski putevi“''' ili '''„E-putevi“''') je mreža [[put]]eva i [[auto-put]]eva u [[Evropa|Evropi]], označenih standardizovanim oznakama koje počinju prefiksom E (tipa E1, E2 itd.). Većina takvih puteva se prostire u više država. Putevi koji se nalaze u Evropskoj mreži međunarodnih puteva su u nadležnosti [[Ekonomska komisija Ujedinjenih nacija za Evropu|Ekonomske komisije Ujedinjenih nacija za Evropu (UNECE)]]. Članice UNECE-a su i neke [[Centralna Azija|centralnoazijske]] države poput [[Kirgistan]]a pa se Mreža puteva proteže i na teritoriji tih država.
== Sistem označavanja ==
[[SlikaДатотека:Interchange near Frankfurt airport as seen from an aircraft.JPG|десно|250п|мини|Ukrštanje puteva [[Evropski put E42|E42]] i [[Evropski put E451|E451]] pored [[Međunardoni aerodrom Frankfurt|Međunarodnog aerodroma Frankfurt]]]]
[[СликаДатотека:European Highways DE.png|мини|десно|250п|Mreža evropskih puteva u [[Nemačka|Nemačkoj]]]]
[[СликаДатотека:Romania-drumuri.svg|мини|десно|250п|Mreža evropskih puteva u [[Rumunija|Rumuniji]]]]
Sistem označavanja međunarodnih puteva koji je [[1975]]. godine definisala komisija [[UNECE]], doživeo je krajem osamdesetih godina [[20. vek]]a ozbiljne izmene i sada važi sledeće:
== Saobraćajni znak ==
[[SlikaДатотека:Tabliczka E75.svg|мини|100п|лево|Saobraćajni znak za evropski međunarodni put]]
Evropski putevi označavaju se saobraćajnim znakom pravougaonog oblika, zelene boje, sa napisom bele boje (za razliku od znakova za „običan“ tj. nacionalni put, koji je žute boje sa crnim znakovima i koji se sastoji samo od cifara). U Srbiji ovaj saobraćajni znak (prema Pravilniku o saobraćajnim znakovima na putevima) nosi oznaku III-18 - „broj međunarodnog puta“ i „označava broj međunarodnog puta“.
Od 1975. godine mreža Evropskih puteva je standardizovana. Putevi moraju biti [[asfalt]]irani, široki najmanje 8.4 -{m}-, bez oštrih krivina (pogodnih za brzine od najmanje 80 -{km/h}-), moraju zaobilaziti naselja itd. Moraju imati takav kapacitet [[saobraćaj]]a kojim se izbegavaju saobraćajne gužve, kao i status auto-puta ili brze ceste.
U praksi se prilikom dodavanja novih puteva u mrežu Evropskih puteva navedeni standardi striktno ne provode. Za primer, put E45 u Švedskoj, dodat u mrežu Evropskih puteva 2006. godine ima velike deonice kolovoza širine 6 -{m}- umesto standardnih 8.4 -{m}-. Put E10 u Norveškoj takođe ima velike deonice kolovoza širine 5 -{m}-. U [[Centralna Azija|Centralnoj Aziji]] u mrežu Evropskih puteva su u nedostatku boljih dodati putevi sa šljunčanim kolovozom.
== Evropski putevi u Srbiji ==
-putevi '''klase A''':
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E65.svg|25п]] Put [[Evropski put E65|E65]]: ([[Crna Gora]]) - [[Špiljani]] ([[Opština Tutin]]) - [[Kosovska Mitrovica]] - [[Priština]] - [[Đeneral Janković]] - ([[Македонија|Makedonija]])
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E70.svg|25п]] Put [[Evropski put E70|E70]]: ([[Hrvatska]]) - [[Batrovci]] - [[Beograd]] - [[Vršac]] - [[Vatin]] - ([[Rumunija]]).
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E75.svg|25п]] Put [[Evropski put E75|E75]]: ([[Mađarska]]) - [[Horgoš]] - [[Subotica]] - [[Novi Sad]] - [[Inđija]] - [[Beograd]] - [[Pojate]] - [[Niš]] - [[Grdelica]] - [[Mijatovac]] - ([[Македонија|Makedonija]]).
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E80.svg|25п]] Put [[Evropski put E80|E80]]: ([[Crna Gora]]) - [[Špiljani]] ([[Opština Tutin]]) - [[Kosovska Mitrovica]] - [[Priština]] - [[Podujevo]] - [[Prokuplje]] - [[Niš]] - [[Pirot]] - [[Gradina]] ([[Opština Dimitrovgrad]]) - ([[Bugarska]])
-putevi '''klase B''':
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E662.svg|25п]] Put [[Evropski put E662|E662]]: [[Subotica]] - [[Sombor]] - [[Bezdan]] - ([[Hrvatska]])
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E761.svg|25п]] Put [[Evropski put E761|E761]]: ([[Bosna i Hercegovina]]) - [[Kotroman]] - [[Požega]] - [[Pojate]] - [[Paraćin]] - [[Zaječar]] - [[Vrška Čuka]] - ([[Bugarska]])
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E763.svg|25п]] Put [[Evropski put E763|E763]] ("Put za more"): [[Beograd]] - [[Lazarevac]] - [[Gornji Milanovac]] - [[Čačak]] - [[Požega]] - [[Nova Varoš]] - [[Prijepolje]] - [[Gostun]] ([[Opština Prijepolje]])- ([[Crna Gora]])
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E771.svg|25п]] Put [[Evropski put E771|E771]]: ([[Rumunija]]) - [[Kladovo]] - [[Negotin]] - [[Zaječar]] - [[Niš]] - [[Priština]]{{чињеница|date=10. 2009.}}
** [[SlikaДатотека:Tabliczka E851.svg|25п]] Put [[Evropski put E851|E851]]: ([[Albanija]]) - [[Prizren]] - [[Priština]]
== Evropski putevi u Republici Srpskoj ==
{{Glavni članak|Саобраћај у Републици Српској}}
Kroz Republiku Srpsku prolaze sledeći „Evropski putevi“:
* [[SlikaДатотека:Tabliczka E73.svg|25п]] [[Evropski put E73]] (M17): ([[Hrvatska]]) [[Slavonski Šamac]]/[[Šamac]] — [[Modriča]] — [[Rudanka]] — [[Doboj]] — [[Karuše]] — ([[Federacija BiH]])
* [[SlikaДатотека:Tabliczka E661.svg|25п]] [[Evropski put E661]] (M16): (Hrvatska) [[Stara Gradiška]]/[[Gradiška]] — [[Laktaši]] — [[Banja Luka]] — [[Karanovac]] — [[Ugar]] — (Federacija BiH)
* [[SlikaДатотека:Tabliczka E761.svg|25п]] [[Evropski put E761]] (M5): (Federacija BiH) — [[Velečevo (Ribnik)|Velečevo]] — [[Čađavica (Ribnik)|Čađavica]] — [[Rogolji]] — [[Mrkonjić Grad]] — [[Jezero (Republika Srpska)|Jezero]] — (Federacija BiH)
* [[SlikaДатотека:Tabliczka E761.svg|25п]] [[Evropski put E761]] (M5): (Federacija BiH) — [[Istočno Sarajevo]] — [[Podromanija]] — [[Rogatica]] — [[Ustiprača]] — [[Višegrad]] — [[Vardište]]/[[Kotroman]] ([[Srbija]])
* [[SlikaДатотека:Tabliczka E762.svg|25п]] [[Evropski put E762]] (M18): (Federacija BiH) — [[Istočno Sarajevo]] — [[Trnovo]] — [[Foča]] — [[Hum (Foča)|Hum]]/[[Šćepan Polje]] ([[Crna Gora]])
== Vidi još ==
* [[Panevropski koridori]]
== Spoljašnje veze ==
| 