Aljaska (poluostrvo)

Imperijalna konverzija
	Prosečne maks. i min. temperature u °F
	Ukupne padavine u inčima

	Prosečne maks. i min. temperature u °C
	Ukupne padavine u mm

Port Hajden, Aljaska
Klimatogram
	Prosečne maks. i min. temperature u °C
	Ukupne padavine u mm
Imperijalna konverzija
	Prosečne maks. i min. temperature u °F
	Ukupne padavine u inčima

Aljaska je poluostrvo^[1] koje pripada Severnoj Americi. Poluostrvo Aljaska se prostire oko 800 km (497 mi) na jugozapadu od kopna Aljaske i završava se na Aleutskim ostrvima. Poluostrvo odvaja Tihi okean od Bristolskog zaliva, rukavca Beringovog mora. Osim Aljaskog poluostrva veća poluostrva Severne Amerike su: poluostrvo Labrador, poluostrvo Florida i poluostrvo Kalifornija.

Mnogi ljudi povezuju Aljasko poluostrvo sa državom Alјаskom, iako to nije tačno. U blizini ostrva je veliko ribolovno područje Tihog okeana. Aljasko poluostrvo je slabo naseljeno zbog vrlo surovih klimatskih uslova subpolarne klime.^[2]

U literaturi (posebno ruskoj) termin „Poluostrvo Aljaska“ je korišćen za označavanje čitavog severozapadnog ispupčenja Severnoameričkog kontinenta, ili svega onog što je sadašnja država Aljaska, isključujući njenu prevlaku i ostrva. Okrug Lejk end Peninsula, dobio je ime po poluostrvu.

Geografija уреди

Vulkani na poluostrvu Aljaska

Vulkan Peulik i livada pamučne trave

Prolećni planinar u blizini vulkana Čiginagak u maju 2007.

Vulkan Peulik i Ukinrek Mars

Klisura u Dolini deset hiljada dimova

Aleutski lanac je veoma aktivan vulkanski planinski lanac koji se proteže duž cele dužine poluostrva. Unutar njega se nalaze utočišta divljih životinja, uključujući nacionalni park i rezervat Katmaj, nacionalni spomenik i rezervat Anjakčak i nacionalno utočište za divlje životinje Bečarof, nacionalno utočište za divlje životinje poluostrva Aljaske i nacionalno utočište divljih životinja Izembek. Najaktivniji vulkan duž vulkanskog planinskog lanca je vulkan Pavlof koji je viši od 2.515 metara (8.251 stopa).

Južna strana poluostrva Aljaska je smežurana i planinska, nastala tektonskom aktivnošću Severnopacifičke ploče koja se spušta ispod zapadnog dela Severnoameričke ploče; severna strana je uglavnom ravna i močvarna, rezultat milenijumske erozije i opšte seizmičke stabilnosti. Severna i južna obala su takođe prilično različite. Severna obalska strana zaliva Bristol je uglavnom zamućena i blatnjava, doživljava ekstremne plime i relativno je plitka; pacifička strana, koja je takođe poznata kao „vatreni prsten“,^[3] ima relativno malu aktivnost plime i oseke, a voda je duboka i bistra.

Administracija уреди

Celo poluostrvo je organizovano kao deo četiri okruga; okrug Istočni Aleuti, okrug Bristolski zaliv, okrug Kodijak ostrva Kodiak i okrug Jezero and poluostrvo. Okrug Jezero i poluostrvo obuhvata većinu teritorije poluostrva.

Klima уреди

Prosečna godišnja količina padavina kreće se od 24—65 in (610—1.650 mm). Priobalna područja su podložna intenzivnim olujama, vetru i kiši. Zimske temperature su u proseku između −11—1 °C (12—34 °F), a leti između 6—15 °C (43—59 °F). Mrazevi se mogu javiti svakog dana u godini na višim nadmorskim visinama.^[4]^[5] Klima se može uporediti sa onom u delovima Škotske, Aleutskih ostrva, Islanda i Ognjene zemlje.

Čignik, Aljaska

Klimatogram

J	F	M	A	M	J	J	A	S	O	N	D
149 −1 −7	193 0 −6	175 2 −5	124 4 −2	171 8 2	153 13 5	109 16 8	129 16 8	247 13 5	224 7 1	256 4 −2	183 1 −5
Prosečne maks. i min. temperature u °C
Ukupne padavine u mm

Imperijalna konverzija
J	F	M	A	M	J	J	A	S	O	N	D
5,9 31 20	7,6 33 21	6,9 35 23	4,9 40 28	6,7 46 35	6 55 41	4,3 61 46	5,1 61 47	9,7 55 41	8,8 45 34	10 38 28	7,2 34 24
Prosečne maks. i min. temperature u °F
Ukupne padavine u inčima

Flora i fauna уреди

Vilou Ptarmigan

Poluostrvo Aljaska je dom nekih od najvećih prirodnih neuznemiravanih populacija divljih životinja u Sjedinjenim Državama. Pored čuvenih populacija mrkih medveda na Aljasci u oblastima Maknil i Katmaj, velika stada karibua, losova, čopori vukova, jata vodenih ptica i vrbovih patki naseljavaju ovu oblast. Medvedi na poluostrvu i Bristolskom zalivu su toliko brojni, jer se hrane na najvećim svetskim stazama lososa (Oncorhynchus nerka), koji se ovde uglavnom javljaju zato što su mnoga velika jezera na poluostrvu važan element u njihovom životnom ciklusu. Ovi lososi, nakon što se vrate sa svog kratkog vremena na moru, plivaju u jezera i njihove potoke koji doprinose mrestu. Njihovi potomci prezimljuju u dubokim i hranom bogatim dubinama ovih jezera sve do njihove migracije u more za jednu ili dve godine.

Severna krznena foka

Izuzetno velike kolonije morskih ptica postoje duž obale.^[5] Pored toga, postoje velike populacije morskih sisara u severnom Tihom okeanu između poluostrva Aljaska i Kamčatke. Ovo uključuje lučke foke, prstenaste foke, severne krznene foke, kitove, morske pliskavice, morske vidre i morske lavove.^[6]

Krševita južna polovina poluostrva, kao i arhipelag Kodijak koji se nalazi na južnoj obali poluostrva, dom je znatnog broja medveda, čine ekoregiju planinske tajge poluostrva Aljaske i sadrži niz zaštićenih područja kao što je nacionalni park Katmaj. Vegetacija na poluostrvu se uglavnom sastoji od šiblja, travnatih livada ili vlažne tundre.

Demografija уреди

Pored zajednica na obali (vidi: Bristolski zaliv), poluostrvo Aljaska takođe je dom nekoliko poznatih sela: Kold Bej, King Kouv, Perivil, Čignik, jezero Čignik, laguna Čignik i Port Moler. Svaka od njih je prvenstveno naseljena urođenicima Aljaske i svaka, takođe, uglavnom zavisi od ribarske industrije za život. Ovde treba uključiti i selo Sand Pojnt, uprkos njegovoj lokaciji na ostrvu Popof, ostrvu koje je deo Šumaginskih ostrva, nedaleko od južne obale poluostrva.