Endometrioza
Endometrioza je naziv za stanje koje karakteriše nalaz i rast tkiva endometrijuma (unutarnji sloj maternice) izvan endometrijuma i miometrijuma maternice.[1][2] Nalaz endometrija u miometriju naziva se adenomioza (nekad lat. endometriosis interna). Takav „ektopičana“ endometrija ima isti istološki značaj kao i normalna endometrija.
| Endometrioza | |
|---|---|
 | |
| Endometrioza snimljena tokom laparoskopske operacije | |
| Klasifikacija i spoljašnji resursi | |
| Specijalnost | Ginekologija |
| MKB-10 | N80 |
| MKB-9-CM | 617.0 |
| OMIM | 131200 |
| DiseasesDB | 4269 |
| MedlinePlus | 000915 |
| eMedicine | med/3419 ped/677 emerg/165 |
| Patient UK | Endometrioza |
| MeSH | D004715 |
Normalan endometrijum u maternici se tokom menstrualnog ciklusa odljušti i izlazi iz tela. Kod endometrioze, ektopično tkivo reaguje na hormonske promene kao i normalni endometrijum. Tako odljuštene ćelije i krv obično ne mogu izaći iz tela i uzrokuju razne promene kao što su: unutarnje krvarenje, upala, bol, ožiljci ili neki drugi simptomi na organima koji nisu deo ženskog polnog sistema (mokraćni sistem, probavni sistem, središnji živčani sistem).
Simptomi уреди
Glavni i najčešći simptom endometrioze je karlični bol. Bol je obično srazmeran proširenosti bolesti, iako neke žene ne osećaju, ili osećaju vrlo mali bol, uprkos znatne raširenosti i uznapredovalosti bolesti. Bol može biti i intenzivan, uprkos vrlo malom žarištu endometrioze.[3] Symptoms of endometriosis-related pain may include:[4]
Ostali simptomi mogu uključivati:
- dismenoreja, koja može biti progresivna
- hronični bol (u donjem delu leđa i zdelici, ili trbušni bol)
- dispareunija
- bolna peristaltika ili bolno mokrenje (dizurija)
- obilno menstruacijsko krvarenja (menoragija)
- mučnina i povraćanje
- premenstrualno ili intermenstrualno mrljasto krvarenje, tzv. "spotting"
- neplodnost (npr. endometrioza može uzrokovati opstrukciju jajovoda)
- opstrukcija creva ili opstrukcija u mokraćnom sistemu
Lokalizacija i klasifikacija уреди
Endometrioza se najčešće nalazi u karličnim strukturama:
- jajnici
- jajovodi
- stražnja strana maternice i stražnja udubina u peritoneumu (lat. excavatio rectouterina - Daglasov prostor)
- prednja strana maternice i prednja udubina u peritoneumu (lat. excavatio vesicouterina)
- maternični ligamenti - široki (lat. ligamentum rotundum uteri) ili okrugli (lat. ligamentum latum uteri)
- creva, naročito slepo crevo
- mokraćna bešika
- endometrioza se može širiti u vrat maternice i stidnicu ili na mesta hirurških rezova u abdomenu.
- veoma retko, pluća ili druge delove tela
Endometrioza se klasifikuje kao minimalna, blaga, umerena ili teška (I-IV), nakon laparaskopske procene broja i veličine žarišta, te prisustva priraslica.
Teorije o nastanku endometrioze уреди
Teorije o nastanku endometrioze razvijaju se u dva glavna pravca. Jedan predstavlja ideju metaplazije epitela određenog organa, u epitel endometrija, dok druga razmatra ideju endometriotskog implantanta, tj. dolaska endometrijskih ćelija do određenog mesta implantacije.
Komplikacije уреди
Najčešća komplikacija endometrioze je neplodnost. Zavisno od lokalizacije endometrioza može uzrokovati adhezije u crevima ili mokraćnom sistemu, što može uzrokovati probleme sa prohodnošću delova sistema. Retko endometriozu možemo naći u središnjem živčanom sistemu, gde može uzrokovati vrlo različite neurološke simptome ili u plućima.
U žarištima endometrioze može doći do hiperplazije (kao i u endometrijumu - hiperplazija endometrijuma) ili do razvoja zloćudnog tumora.
Lečenje уреди
Lečenje endometrioze može biti tretirano lekovima, hirurški ili kombinovano (preoperativno medikamentno ili postoperativno medikamentno).
Reference уреди
- ^ „Endometriosis: Overview”. 24. 06. 2013. Приступљено 4. 03. 2015.
- ^ Culley L, Law C, Hudson N, Denny E, Mitchell H, Baumgarten M, Raine-Fenning N (2013). „The social and psychological impact of endometriosis on women's lives: A critical narrative review”. Human Reproduction Update. 19 (6): 625—639. PMID 23884896. doi:10.1093/humupd/dmt027.
- ^ Stratton P, Berkley KJ (2011). „Chronic pelvic pain and endometriosis: translational evidence of the relationship and implications”. Hum. Reprod. Update. 17 (3): 327—46. PMC 3072022
. PMID 21106492. doi:10.1093/humupd/dmq050.
- ^ Endometriosis;NIH Pub. No. 02-2413; September 2002
Spoljašnje veze уреди
- Endometrioza на сајту Curlie
- Endometriosis fact sheet from womenshealth.gov
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
