Saobraćajni znakovi

Saobraćajni znakovi su znakovi postavljeni na ulici koji upozoravaju učesnike u saobraćaju kako se treba sigurno ponašati, odnosno koja pravila važe na određenoj deonici javne ulice. Oni stavljaju do znanja ograničenje zabrane i obaveze koje se učesnici u saobraćaju moraju pridržavati i daju potrebna obaveštenja za sigurno i bezbedno odvijanje saobraćaja. Postavljaju se sa desne strane puta, pored kolovoza, u smeru kretanja vozila i to tako da na jednom stubu budu najviše dva znaka.

Znak opasnosti - Radovi na putu

Znak zabrane

Znak obaveštenja - Biciklistička staza

Saobraćajni znakovi su deo saobraćajne signalizacije, koji pripadaju i sledeće kategorije:

• oznake na kolovozu ili trotoaru
• svetlosne oznake na putu
• branici ili polubranici
• privremena saobraćajna signalizacija
• druge oznake na putu

Uz saobraćajni znak može biti postavljena dopunska tabla koja je sastavni deo saobraćajnog znaka i koja bliže određuje njegovo značenje. Ako na mestu na kome se postavlja saobraćajni znak, zbog gustine saobraćaja, preti opasnost da učesnici u saobraćaju neće uočiti znak, znak se mora postaviti i na suprotnoj strani, odnosno levoj strani puta.

Vrste znakova:

1. Znakovi opasnosti
2. Znakovi izričitih naredbi
3. Znakovi obaveštenja

• U saobraćaju pomažu i dopunske table, koje stoje uvek ispod znakova.

Znakovi opasnosti

Služe za obaveštenje učesnika o opasnosti na određenom delu puta. Obično se stavljaju na udaljenosti većoj od 150m, imaju oblik jednakostraničnog trougla, bele boje sa crvenim obodom, a simboli na znaku su crne boje. U njih spadaju:

• Opasnost na ulici
• Ukrštanje ulica iste važnosti
• Ukrštanje sa sporednom ulicom pod pravim uglom
• Životinje na putu

Približavanje opasnim krivinama

• Opasna krivina,
• Krivina nalevo,
• Krivina nadesno,
• Dvostruka krivina ili više uzastopnih krivina od kojih je prva nadesno,
• Dvostruka krivina ili više uzastopnih krivina od kojih je prva nalevo

Promena konfiguracije puta

• Opasna nizbrdica
• Opasan uspon
• Suženje puta sa desne strane
• Suženje puta sa leve strane
• Suženje puta
• Neravan kolovoz-Opasne krivine i ulegnuća
• Neravan kolovoz-Opasne krivine
• Neravan kolovoz-Opasne izbočine

Blizina posebne opasnosti

• Klizav kolovoz
• Pokretni most
• Blizina obale
• Odronjavanje kamenja sa desne strane
• Odronjavanje kamenja sa leve strane
• Opasnost od požara
• Neučvršćena bankina
• Opasnost na putu
• Kamenje pršti

Promene u načinu saobraćaja

• Raskrsnica sa kružnim tokom saobraćaja
• Saobraćaj u oba smera
• Nailaženje na semafore
• Kolona zaustavljanje vozila

Blizina raskrsnice gde se ukrštaju/spajaju putevi

• Ukrštanje puteva iste važnosti
• Ukrštanje sa sporednim putem pod pravim uglom
• Spajanje sporednog puta pod pravim uglom sa leve strane
• Spajanje sporednog puta pod pravim uglom sa desne strane
• Spajanje sporednog puta pod oštrim uglom sa leve strane
• Spajanje sporednog puta pod oštrim uglom sa desne strane
• Spajanje sporednog puta pod tupim uglom sa leve strane
• Spajanje sporednog puta pod tupim uglom sa desne strane

Ljudi i životinje na putu

• Pešaci na putu
• Blizina pešačkog prelaza
• Deca na putu
• Biciklisti na putu
• Radovi na putu
• Životinje na putu
• Divljač na putu

Objekti na/u blizini puta

• Blizina avionske piste
• Tunel, Tramvajska pruga
• Prelaz puta preko železničke pruge sa branicima ili polu branicima
• Prelaz puta preko železničke pruge bez branika ili polubranika
• Približavanje prelazu puta preko železničke pruge

Pregled

• 
  Opasnost na cesti (A01)
• 
  Rasksnica cesta iste važnosti (A02)
• 
  Rasksnica sa sporednom cestom pod pravim uglom (A03)
• 
  Spajanje sporedne ceste pod pravim uglom s leve strane (A04)
• 
  Spajanje sporedne ceste pod pravim uglom s desne strane (A05)
• 
  Spajanje sporedne ceste pod oštrim uglom s leve strane (A06)
• 
  Spajanje sporedne ceste pod oštrim uglom s desne strane (A07)
• 
  Zavoj ulevo (A08)
• 
  Zavoj udesno (A09)
• 
  Dvostruki zavoj ili više uzastopnih zavoja od kojih je prvi ulevo (A10)
• 
  Dvostruki zavoj ili više uzastopnih zavoja od kojih je prvi udesno (A11)
• 
  Opasna nizbrdica (A12)
• 
  Opasna uzbrdica (uspon) (A13)
• 
  Suženje ceste (A14)
• 
  Suženje ceste s desne strane (A15)
• 
  Suženje ceste s leve strane (A16)
• 
  Neravan kolovoz (A17)
• 
  Neravan kolovoz (A18)
• 
  Neravan kolovoz (A19)
• 
  Klizav kolovoz (A20)
• 
  Kamenje pršti (A21)
• 
  Kamenje pada (A22)
• 
  Nailazak na saobraćajna svetla (A23)
• 
  Nailazak na saobraćajna svetla (A24)
• 
  Radovi na cesti (A25) (s belom pozadinom)
• 
  Radovi na cesti (A25) (sa žutom pozadinom)
• 
  Promet u oba smera (A26)
• 
  Raskrsnica s kružnim tokom prometa (A27)
• 
  Poledica (A28)
• 
  Prevrtanje ili iskliznuće vozila (A29)
• 
  Kolona zaustavljenih vozila (A30)
• 
  Neutvrđena bankina (A31)
• 
  Pešaci na cesti (A32)
• 
  Obeležen pešački prelaz (A33)
• 
  Djeca na cesti (A34)
• 
  Blizina Vazduhoplovne piste (A35)
• 
  Tunel (A36)
• 
  Bočni vetar (A37)
• 
  Opasnost od požara (A38)
• 
  Biciklisti na cesti (A39)
• 
  Pokretni most (A40)
• 
  Blizina obale (A41)
• 
  Tramvajska pruga (A42)
• 
  Životinje na cesti (A43)
• 
  Divljač na cesti (A44)
• 
  Prelaz ceste preko željezničke pruge s branicima ili polubranicima (A45)
• 
  Prelaz ceste preko željezničke pruge bez branika ili polubranika (A46)
• 
  Andrijin krst (A47)
• 
  Približavanje prelazu ceste preko željezničke pruge s branicima ili polubranicima (A49)
• 
  Približavanje prelazu ceste preko željezničke pruge bez branika ili polubranika (A50)
• 
  Donja ploča s jednom crvenom crtom označava udaljenost od 80 metara od željezničke pruge
• 
  Donja ploča s dve crvene crte označava udaljenost od 150 metara od željezničke pruge
• 
  Donja ploča s tri crvene crte označava udaljenost od 240 metara od željezničke pruge

Znakovi izričitih naredbi

To su znakovi ograničenja, obaveze i zabrane. Moraju se postavljati posle svake raskrsnice. Osnovna boja znakova ograničenja i zabrane je bela sa crvenim obodom, a simboli i natpisi su crne boje. Dok je osnovna boja znakova obaveze plava, a simboli i natpisi su bele boje.

Znakovi koji određuju prvenstvo prolaza u raskrsnici

• Ustupanje prvenstva prolaza
• Obavezno zaustavljanje

Znakovi zabrane kretanja u određenim smerovima

• Zabrana saobraćaja u oba smera
• Zabrana saobraćaja u jednom smeru
• Zabrana skretanja ulevo
• Zabrana skretanja udesno
• Zabrana polukružnog okretanja

Znakovi zabrane kretanja za pojedine kategorije učesnika u saobraćaju

• Zabrana saobraćaja za motorna vozila
• Za autobuse
• Za teretna vozila
• Za vozila koja prevoze materije koje mogu da izazovu zagađivanje vode
• Zabrana saobraćaja vozilima koje prevoze eksploziv ili lako zapaljive materije
• Zabrana saobraćaja vozilima koje prevoze opasne terete
• Za motorna vozila koja vuku priključna vozila
• Za sva motorna vozila
• Zabrana saobraćaja za vozila označena simbolom

Znakovi koji nameću određena pravila ponašanja u toku vožnje

• Najmanje rastojanje između vozila
• Zabrana preticanja za motorna vozila
• Zabrana preticanja za teretna vozila
• Ograničenje brzine
• Prvenstvo prolaza za vozila iz suprotnog smera
• Zabrana davanja zvučnih znakova

Znakovi zabrane zaustavljanja i parkiranja

• Zabrana zaustavljanja i parkiranja
• Zabrana parkiranja
• Naizmenično parkiranje-neparni dani
• Naizmenično parkiranje-parni dani

Znakovi zabrane prolaza bez zaustavljanja

• Carina
• Policija
• Putarina

Znakovi za vozače motornih vozila

• Najmanje dozvoljena brzina
• Lanci na gumama
• Lanac za sneg

Znakovi koji označavaju staze kojima je obavezno kretanje za pojedine učesnike u saobraćaju

• Biciklistička staza
• Pešačka staza
• Spojena staza za bicikliste i pešake
• Staze za jahače

Znakovi koji propisuju obavezan smer kretanja za vozila u saobraćaju

• Obavezan smer-pravo
• Desno
• Levo
• Polulevo
• Poludesno
• Polukružno okretanje
• Obavezan smer kretanja određenih vozila

Znakovi koji propisuju dozvoljene smerove kretanja za vozila u saobraćaju

• Dozvoljeni smerovi-pravo i levo
• Pravo i desno
• Levo i desno

Znakovi koji nailaze na kružni tok, ostrvo ili neki drugi objekat

• Obavezno obilaženje sa desne strane
• Sa leve strane
• Sa obe strane
• Kružni tok saobraćaja

Znakovi obaveštenja

To su znakovi koji nas obaveštavaju o potrebna na putu kojim se kreću.Imaju oblik kvadrata, osnovna boja je žuta sa simbolima i natpisima crne boje, plava ili zelena sa simbolima i natpisima bele boje odnosno bela sa simbolima i natpisima crne boje. Osnova znakova turističke signalizacije za turistička odredišta od izuzetnog značaja je braon boje sa natpisima bele boje i simbolima crne boje na beloj osnovi. Za ostala turistička odredišta osnova znaka je bele boje, okvir i natpisi su crne boje, a simboli sa odgovarajućim programima. Izuzetno, na znakovima obaveštenja može biti upotrebljena crvena boja, ali ne može preovlađivati na znaku.

Obaveštenja i preporuke o načinu vožnje na određenom delu puta

• Prvenstvo prolaza u odnosu na vozila iz suprotnog smera
• Put sa jednosmernim saobraćajem
• Put sa prvenstvom prolaza
• Završetak puta sa prvenstvom prolaza
• Brzina koja se preporučuje
• Slepi put
• Prepreka za usporavanje saobraćaja
• Označeni pešački prelaz
• Deca na putu
• Zona škole
• Završetak zone škole
• Pešačka zona
• Kraj pešačke zone
• Zona 30
• Kraj zone 30
• Zona usporenog saobraćaja
• Kraj područja usporenog saobraćaja
• Smer kretanja vozila koje namerava da skrene ulevo na raskrsnici na kojoj je skretanje ulevo zabranjeno
• Prestrojavanje vozila
• Saobraćajna traka za vozila javnog prevoza putnika
• Završetak saobraćajne trake za vozila javnog prevoza putnika
• Saobraćajna traka za spora vozila
• Završetak saobraćajne trake za spora vozila
• Tabla za usmeravanje - krivina ulevo;udesno
• Duga krivina ulevo i duga krivina udesno
• Opasna deonica puta

Prestanak zabrana i ograničenja

• Prestanak zabrane preticanja svih motornih vozila osim motocikala bez prikolice
• Prestanak ograničenja brzine
• Prestanak svih zabrana

Prestanak obaveza

• Prestanak najmanje dozvoljene brzine
• Prestanak obaveze nošenja lanaca za sneg
• Završetak biciklističke staze
• Završetak spojene biciklističke i pešačke staze

Znakovi obaveštenja za vođenje saobraćaja

• Kružna raskrsnica
• Prestrojavanje vozila sa nazivima naseljenih mesta
• Putokaz za izlaz
• Putokaz za prestrojavanje za kretanje do određenog mesta
• Naziv petlje

Označavanje puteva

• Auto-put
• Završetak auto-puta
• Tabla za označavanje izlaza
• Motoput
• Završetak motoputa
• Broj puta
• Broj deonice puta i kilometraža
• Ograničenje najveće dozvoljene brzine na putevima u Republici Srbiji

Naselja

• Naziv naseljenog mesta
• Završetak naseljenog mesta
• Tabla za označavanje naziva ulica

Parkiranje

• Zona u kojoj je ograničeno trajanje parkiranja
• Parkiralište; garaža
• Vremenski ograničeno parkiranje

Objekti na putu i u blizini puta

• Bolnica
• Stanica za hitnu pomoć
• Radionica za opravku vozila
• Telefon
• Benzinska pumpa
• Hotel
• Motel
• Kafana
• Restoran
• Planinski dom
• Teren za kampovanje pod šatorima i u prikolicama
• Vatrogasna služba
• Autobusko stajalište
• Tramvajska stanica
• Aerodrom
• Luka
• Informacija
• Stanica policije
• Putni objekat
• Reka
• Odmaralište

Znakovi obaveštenja koji se odnose na turističku signalizaciju

• Turistička informaciona tabla

Znakovi obaveštenja za obeležavanje prepreka na putu

• Obilazak
• Skretanje iz jedne kolovozne trake u drugu
• Zatvaranje saobraćajne trake - leve;desne
• Predznak za zatvaranje saobraćajne trake - leve;desne
• Predznak za neposredno regulisanje saobraćaja na mestu na kome se izvode radovi
• Ograničenje korišćenja saobraćajne trake

Ostali znakovi obaveštenja

• Podzemni ili nadzemni pešački prolaz
• Izlaz u slučaju opasnosti - levo;desno
• Izlaz u slučaju opasnosti - desno ;levo

Znakovi obaveštenja za tok saobraćaja

• Kružni tok
• Putokaz
• Putokazna tabla
• Raskrsnica
• Najava naseljenog mesta

Način postavljanja saobraćajnih znakova

• Saobraćajni znak se uglavnom postavlja na šipku ili na stub javne rasvete, vrlo često se postavlja i na stub semafora, a neki put i na zid zgrade. On može ponekad da se pomoću posebnog nosača spoji bočno sa stubom javne rasvete, semaforom ili zidom zgrade.

Spoljašnje veze

Azija

• Pakistani Traffic Rules and Road Signs
• Indian Traffic Rules and Signals
• The Road User's Code: The Language of the Road by the Transport Department of the Government of the Hong Kong SAR

Evropa

• Signs and markings British traffic signs from the Highway Code
• Danish traffic signs
• securite-routiere.gouv.fr (језик: француски)
• Know Your Traffic Signs - Department for Transport (UK) Архивирано на сајту Wayback Machine (21. новембар 2010)
• German traffic signs and signals
• United Kingdom traffic signs and signals
• Norma 8.,1-IC Style manual for road signs in Spain (језик: шпански)

Severna Amerika

Kanada

• Government of Quebec traffic control devices library - Extensive list of all road signs and signals from the Quebec Transport Ministry (језик: енглески)
• Road Signs in Ontario Архивирано на сајту Wayback Machine (11. јул 2021), from the Ontario Ministry of Transportation.
• ICBC – Signs, signals and road markings from ICBC

Sjedinjene Države

• Publikacije Federalne uprave za autoputeve:
  • Part 2: Signs from the Manual on Uniform Traffic Control Devices
  • Standard Highway Signs and Markings
• Manual of Traffic Signs – private website based on the MUTCD
• Ensuring That Traffic Signs Are Visible at Night: Federal Regulations Congressional Research Service
• Traffic Signs Evolution Since 1925 to Present

Stilovi

• Public domain fonts used on road signs

Drugo

• Traffic signs Архивирано на сајту Wayback Machine (21. септембар 2010) in Russian Federation
• A collection of street signs and traffic lights Архивирано на сајту Wayback Machine (12. април 2019)
• Photos of directional signage on motorways
• Road signs
• Traffic signs in Croatia