JKP Gradska toplana Niš
JKP Gradska toplana[1] je preduzeće za proizvodnju i distribuciju toplotne energije na teritoriji grada Niša. Sistemom daljinskog grejanja Toplana zagreva domove Nišlija tokom zime. Proizvodnju toplotne energije obavlja u tri toplane i jedanaest kotlarnica, a distribudija do korisnika vrši se preko 67 km toplovodne mreže i u 1.140 toplotnih podstanica. Broj podstanica i dužina toplovodne mreže u stalnom su porastu jer Toplana kontinuirano širi svoje kapacitete i otvara mogućnost za nove prilključke na mrežu daljinskog grejanja.
Istorijat
urediPrva centralna grejanja u Nišu su uvedena 1930. godine, kada su se grejale najvažnije institucije u gradu, kao što su Dom zdravlja, Trgovačka akademija i Berza rada. Nakon Drugog svetskog rata je pitanje grejanja je stavljeno u drugi plan, a prioritet je bio obnova stambenog fonda. Međutim, kada su rešeni osnovni problemi u gradu javlja se i potreba da se dostigunu evropski standardi u oblasti stanovanja, gde je centralno grejanje jedan od bitnih preduslova.
Prvi Program toplifikacije je urađen 1973. godine, kada je donesena odluka o Toplanama i mrežama toplotne energije za područja grada Niša i Niške banje. Donošenjem ove Odluke i osnivanjem Gradske toplane, stvaraju se uslovi za uvođenje daljinskog sistema grejanja u gradu.
Godine kada je preduzeće osnovano postojalo je preko 100 pojedinačnih i 6 blokovskih kotlarnica snage od 1MW do 6 MW. U periodu od 1960. do 1973. su izgrađene 94 kotlarnice. Tako da je 1973. godine kapacitet toplotnih izvora bio 22,62 MW. On je zagrevao 104.951 m² stambene površine i 9.327. metara kvadratnih poslovnog prostora.
U skladu sa Programom toplifikacije, izgrađene su dve toplane „Krivi vir“ koja se gradila u tri faze a gradnja je završena 1986. godine, a druga toplana je toplana Jug, izgradnja obe toplane je bila u periodu od 1975. do 1995. godine.
Od 1973. godine se krenulo sa priključivanjem sambeno-poslovnih objekata na centralni daljinski sistem grejanja. Počelo se sa gašenjem kotrarnica. Od 1986. godine počinje dinamičan razvoj grada, a uporedo sa tim se čine veliki napori da se broj kotlarnica svede na minimum i korisnici priključe na gradski toplovod. Postojalo je svega 12 pojedinačnih kotlarnica 1995. godine. anas Gradska toplana zagreva 1.581.053,36 m² stambenog prostora i 377.144,07 m².poslovnog prostora. Osim pomenute dve Toplane počela je sa radom i treća, Toplana „Majakovski“ kapaciteta 14 MW. Ukupna snaga toplovodnih izvora je 254MW.
Obračun isporučene toplotne energije preduzeće vrši po kvadratnom metru površine koja se greje, a inovacija koja se očekuje u budućnosti jeste uvođenje tarifnog sistema naplate prema količini isporučene toplotne engergije, gde će se svakom korisniku obračunavati količina utrošene toplotne energije.