Jovan Paču
Jovan Paču (Aleksandrovo kraj Subotice, 17. marta 1847 — Zagreb, 30. oktobar 1902) bio je srpski kompozitor, lekar i pijanista.
| Jovan Paču | |
|---|---|
 Jovan Paču, srpski kompozitor | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. mart 1847. |
| Mesto rođenja | Aleksandrovo, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 30. oktobar 1902. (55 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Austrougarska |
| Kompozitorski rad | |
| Najvažnija dela | Bez tebe, draga Brankovo kolo Chansonette serbe |
Biografija uredi
Još za vreme školovanja u Subotici istakao se kao nadaren pijanista, pa je već 1863. godine svirao na javnom koncertu. Paralelno sa studijama medicine u Pragu (koju je studirao i u Pešti) učio je privatno kod Bedžiha Smetane[1].
Godine 1866. nastupio je na Omladinskoj skupštini u Novom Sadu i od tada, uz lekarski poziv, redovno je nastupao. Svirao je u Beču, Budimpešti, Kijevu (prvi srpski pijanista u carskoj Rusiji), Beogradu, Osijeku, Kikindi, Pančevu, Vršcu i mnogim mestima Srbije i Vojvodine.
Uz neizbežni salonski virtuozitet isticao se briljantnom tehnikom, a na koncertima je često izvodio dela srpskih kompozitora, svojih savremenika, kao i sopstvene kompozicije i aranžmane narodnih melodija. Iako se služio veoma jednostavnom kompozicijskom tehnikom, ta su dela - na narodne teme ili u narodnom duhu - bila toliko omiljena da ih je narod prihvatio kao svoja (npr. „Brankovo kolo“, nastalo povodom prenosa kostiju Branka Radičevića iz Beča na Stražilovo, 1883).
Pačuovi koncerti imali su veliko patriotsko značenje, pogotovo u Ugarskoj, gde su se Srbi borili za svoja nacionalna prava. U njegovim kompozicijama ogleda se, uz romantičarski patriotski izraz, i bidermajerski salonski stil briljantno virtuoznog karaktera. Mnoge narodne i gradske melodije harmonizovao je za zbor i klavir, a napisima o muzici sarađivao je u više časopisa i dnevnih listova („Danica”, „Javor“, „Matica“).[2]
Kao lekar radio je u Velikoj Kikindi, Somboru, Novom Sadu, Zagrebu, Sarajevu, Kijevu. Preminuo je 1902. godine u Zagrebu, a po svojoj želji sahranjen u Kikindi.[3][4]
Glavna dela uredi
- „Beseda za orkestar“, 1875.
- „Bez tebe, draga“ (za klavir)
- „Brankovo kolo“
- „Chansonette serbe“ (za klavir)
- „Čuj, Dušane“ (za klavir)
- „Kolo“ za 2 klavira 8-ručno
- „Onamo, onamo“ (za klavir)
- „Prag je ovo milog Srpstva“ (za klavir)
- „Srpska molitva“ za harmonijum i 2 klavira
- „Srpska rapsodija“ za 2 klavira 6-ručno, 1885.
- „Svetosavska pesma“ (za klavir)
- Muzika za pozorišnu igru „Naši seljani“ (M. Popović)
Reference uredi
- ^ Kovačević, Krešimir, ur. (1977). „PAČU, Jovan”. MUZIČKA enciklopedija. 3, Or-Ž (2 izd.). str. 22.
- ^ Subotica.com; Jedan od zaboravljenih velikana rođenih u našem gradu pristupljeno 26.10.2019.
- ^ Ravnoplov, Jovan Paču pristupljeno 25.10.2019.
- ^ Kikinda brošura, turizam, spomen ploča Jovanu Pačuu, str. 24 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. oktobar 2019) pristupljeno 25.10.2019.
Literatura uredi
- Kovačević, Krešimir, ur. (1977). „PAČU, Jovan”. MUZIČKA enciklopedija. 3, Or-Ž (2 izd.). str. 22.
- „Leksikon jugoslavenske muzike“, Zagreb, 1984.
- „Mala enciklopedija Prosveta“ (2 K-P), Beograd, 1978.
- „Muzička enciklopedija“ (3 Or-Ž), Zagreb, 1977.
