Johan Bes
Johan Bes (nem. Johann Böss, 1822. Pešta — 1887) bio je bečki slikar portretista i crtač koji je od 1846. radio u Srbiji mnogobrojne portrete poznatih ličnosti, uglavnom kao saradnik Anastasa Jovanovića. Portretisao je Obrenoviće, Karađorđeviće kao i porodicu Anastasa Jovanovića.
Johan Bes | |
|---|---|
 Johan Bes oko 1850. na talbotipiji Anastasa Jovanovića | |
| Druga imena | Johann Böss |
| Datum rođenja | 1822 |
| Mesto rođenja | Pešta |
| Datum smrti | 1887 |
| Prebivalište | Beč, Austrija |
| Obrazovanje | Akademija u Beču |
| Zanimanje | slikar |
Život i delo uredi
Studije slikarstva završio je na Akademiji u Beču, gde je tada takođe bio i Anastas Jovanović odakle potiče njihovo poznanstvo i saradnja. Na akademiji je studirao je od 1839. do 1843.
Godine 1845. Anastas je došao na ideju da izda "Spomenike Serbske", kojima bi od zaborava sačuvao najznačajnije ličnosti i događaje iz srpske istorije od najstarijih vremena. 1850. Anastas je u Beču imao svoju radionicu, i kako je sve litografije izrađivao po svojim fotografijama ili uljanim slikama drugih slikara, Johan Bes je bio saradnik koji je išao u Srbiju da portretiše tražene ličnosti.[1]
Jovanovićeva kćerka Katarina navodi da njen otac nije sam radio portrete, već je za to "imao veštog portretistu Johana Beza; njega je više puta slao i u Srbiju kad mu beše potreban lik neke ličnosti van domašaja njegovog fotografskog objektiva."[2]
Od 1846. počinje sa radom portreta i kopijama slika u Srbiji.
Godine 1861, postaje član "Wiener Künstlerhaus".[3]
Izabrani radovi uredi
Mnogi njegovi radovi su izgubljeni ali su ostali sačuvani njihovi nazivi:[3]
- dva portreta prote Matije Nenadovića iz 1846. (prvi nestao u Prvom svetskom ratu, a drugi zaveden kao rad nepoznatog slikara - nalazi se u Univerzitetskoj biblioteci u Beogradu)
- Karađorđe (urađen prema kopiji V. M. Borovikovskog)
- knez Miloš (prema delu austrijskog slikara Ajnzela)
- kneginja Ljubica (prema slici Pavela Đurkovića)
- portret kneginje Julije
Radio je i portret Anastasa Jovanovića 1858. (jedini potpisan od strane slikara sa J. Böss 858) i cele njegove porodice koji su stajali u Anastasovoj kući u Kosovskoj 25, a danas se svi nalaze u Muzeju grada Beograda):[1]
- portret majke Marije Jovanović oko 1845-1855. izložen na spratu u konaku kneginje Ljubice u Beogradu.
- portret sestre Katarine Hadži-Popović, oko 1850. Katarina je bila udata za kasacionog sudiju Velikog suda Nikolu Hadži-Popovića po kome se kraj Beograda zove Hadžipopovac
- portret sina Konstantina Jovanovića kao dečaka, oko 1852-1855
Za Anastasa je uradio i veliki reprezentativni portret kneza Mihaila Obrenovića (oko 1860) koji je takođe stajao u salonu Anastasove kuće. Danas je u vlasništvu Muzeja grada Beograda, izložen na spratu u konaku kneginje Ljubice.[1]
Neki njegovi radovi nastali su po fotografijama Anastasa Jovanovića, kao što su:[3]
Ostali značajni portreti su:
Galerija uredi
-
Knez Mihailo Obrenović, oko 1860. -
Knez Mihailo Obrenović, 1856. -
Petar II Petrović Njegoš, 1847. -
Pero Tomov Petrović-Njegoš, 1847. -
-
car Nikolaj I, oko 1850. -
"Svirač laute", 1856.
Reference uredi
- ^ a b v Banković, Angelina (2011). „Portret kneza Mihaila iz Muzeja grada Beograda”. Godišnjak grada Beograda. LVIII.
- ^ Jovanović, Katarina (1924). O životu i radu Anastasa Jovanovića. Beograd: SKG XIII/8.
- ^ a b v Srpska porodična enciklopedija tom 3, Ba-Bi. Beograd: Narodna knjiga. 2006.
- ^ „Portret Nikolaja Prvog u prodaji Bečke galerije”. www.altekunst-vienna.com. Pristupljeno 2. 9. 2018.
Literatura uredi
- "Srpska porodična enciklopedija tom 3, Ba-Bi", Narodna knjiga, 2006. Beograd
- "Portret kneza Mihaila iz Muzeja grada Beograda". Angelina Ž. Banković, Godišnjak grada Beograda Knj. LVIII, 2011.
- "O životu i radu Anastasa Jovanovića". Katarina Jovanović, SKG VIII/8, 1926. Beograd
- "Anastas Jovanović, talbotipije i fotografije". Radmila Antić, Muzej grada Beograda, 1986. Beograd
- "Život i delo Anastasa Jovanovića, prvog srpskog litografa." Pavle Vasić, Narodna knjiga, 1962. Beograd
