Ću Ćubaj
Ću Ćubaj (kin: 瞿秋白; pin: Qū Qiūbái; Čangdžou, 29. januar 1899 — Čangting, 18. jun 1935) bio je vođa Komunističke partije Kine u kasnim 1920-im godinama i važan saradnik u razvoju ideologije Mao Cedunga.
| Ću Ćubaj | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 29. januar 1899. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Čangdžou, Đangsu, Dinastija Ćing | ||||||||||||
| Datum smrti | 18. jun 1935. (36 god.) | ||||||||||||
| Mesto smrti | Čangting, Fuđen, Kina | ||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||
| Politička stranka | Komunistička partija Kine | ||||||||||||
| |||||||||||||
Detinjstvo i mladost uredi
Poreklom iz istaknute, iako siromašne porodice, Ću je pretrpeo tragediju u svojim ranim godinama. Njegov otac, koji nije mogao stvoriti imetak radeći na zemlji, ili postići dobar birokratski položaj, bio je prisiljen da prihvati slabo plaćen posao nastavnika u udaljenom mestu. Od posla nije zarađivao mnogo novca za porodicu. Njegova majka se 1915. ubila iscrpljena životnim teškoćama i dugovima.[1] Ću je 1916. godine došao u Peking, pošto je proveo neko vreme kod rođaka u Vuhanu. Nije imao novca da plaća redovnu univerzitetsku nastavu, pa se upisao u novoformirani Institut za proučavanje ruskog jezika. Tu je studiranje bilo besplatno, postojale su studentske stipendije, a obećano je i zaposlenje posle sticanja diplome.
Nevoljano je umešan u revoluciju, a radikalizovao se kada se priključio Pokretu 4. maja.[2]
Učešće u Komunističkoj partiji uredi
Ću je vodio usamljenički život pod zahtjevima uprave Instituta za jezik, studirajući francuski i ruski, a u svoje vreme budističku i klasičnu kinesku filozofiju. Rani kontakt sa revolucionarskim krugovima ostvario je učešćem u raspravama Li Dadžaoa, glavnog knjižara Pekinškog univerziteta, o marksističkoj analizi. Mao Cedung je takođe bio prisutan na tim sastancima. Ću je kasnije prihvatio posao novinara pekinških novina, i bio je stacioniran u Moskvi. Ću je bio jedan od prvih Kineza koji je izveštavao iz Moskve o životu u Rusiji nakon Oktobarske revolucije.
On je postao vršilac dužnosti predsjednik Politbiroa 1927, nakon pada Čen Dusjua, postajući stvarni vođa stranke. On je organizovao revolucije i pobune, kao što je Guangdžouški ustanak 11. decembra 1927. [3] Zbog nemogućnosti da se pridruži drugovima u Dugom maršu usled tuberkuloze, Ću je ostao u predstraži. Tu su ga na kraju uhapsili i streljali pripadnici Kuomintanga 1935. Pre smrti je napisao posljednje oproštajno pismo, koje je postalo deo književne tradicije komunističkog pokreta.
Nasleđe uredi
Ću je bio veoma kritikovan kao izdajnik u doba kulturne revolucije. Međutim, Centralni komitet ga je abolirao 1980. i danas se smatra za jednog od velikana KP Kine. Muzej Ću Ćubaja postoji u rodnom gradu Čangdžou. Ću i ruski kolega, V. S. Kolokolov, bili su odgovorni za rani razvoj sistema mandarinske romanizacije.[4] Od ruskog prevoda Ću je stvorio službeni kineski prevod Internacionale, koja se koristi kao himna Komunističke partije Kine.
Reference uredi
- ^ Spence 1982, str. 169.
- ^ Spence 1982, str. 171.
- ^ Kampen 2000, str. 34.
- ^ (jezik: engleski) Sinvenz Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. jun 2009)
Literatura uredi
- Kampen, Thomas (2000). Mao Zedong, Zhou Enlai and the Evolution of the Chinese Communist Leadership. Nordic Institute of Asian Studies Press. ISBN 978-87-87062-76-3.
- Spence, Jonathan D. (1982). The Gate of Heavenly Peace: The Chinese and Their Revolution, 1895-1980. Penguin Books. str. 171. ISBN 978-0-14-006279-3.
