Abevilsko oruđe

Abevilsko oruđe (naziv je dobijen po fr. Abbevillien, tj. gradu Abevil u severnoj Francuskoj) je naziv kamenog oruđa iz praistorijskog perioda (paleolita), koja su otrkivena na lokalitetu u blizini reke Some nedaleko od grada Abevil. Nalazi su prvi put publikovani 1836. godine. Prvi put je period nazvan po ovom lokalitetu 1882. u knjizi Praistorija (fr. Le Prehistorique (antiquité de l'homme)), a periodizacija iz ovog dela se i danas koristi.

Početak istraživanja

Buše de Pert, predsednik Prirodnjačkog društva u Abevilu, bio je po zanimanju šef carine u ovom mestu, našao je 1826. godine oruđe od kamena i glinene posude nedaleko od grada u obližnjem kamenolomu. Dve godine kasnije slični nalazi otkriveni su u samom Abevilu, a 1836. na obali reke Some i ljudske kosti, izmešane sa okresanim, ukrašenim artefaktima. Sledeće godine, prilikom kopanja kanala, u pesku na dubini od 7 metara, otkrivena su dva kamena sečiva i nekoliko okresanih šiljaka, koje je obeležio i pažljivo ih nacrtao.

Mnogi smatraju da je upravo Buše de Pert doprineo stvaranju praistorijske ahreologije na naučnim osnovama.

Prikaz oruđa od kremena iz Abevila

Oruđe od kremena iz Abevila (Francuska)

Devet metara je dubok prosek u rečnome nanosu na lokalitetu kod Sent-Ašela gde su pronađena paleolitski artefakti. Na prvom crtežu prikazano je kako se oruđe držalo u ruci. Najstariji nalazi leže pomešani sa kostima izumrlih sisara (u slojevima E, a ima ih i u D i C). Prikazani su duboki proseci u nanosu kod Šela. Na njima se ispod živice vidi sloj atmosferskoga crvenoga diluvijuma A sa ćoškastim šljunkom. U prvome proseku (3. crtež) B, C i D označavaju slojeve peska i šljunka, koja su u C okamenjeni, a sadrže oruđa prvoga veka. E je tercijarni teren na kome leži diluvijum. Na suprot F i H vide se prodori gornjih slojeva u rovine donjih. Na 4. crtežu poznaje se kako su prvi diluvijalni slojevi B razneti, pa se po njima naslagali mlađi (mustijerski) slojevi D. U sloju E je jedan eratičan kamen.

A - crvena peskovita glina iznad koje je tanak sloj živice
B - glina sa šljunkom
C - sloj gline
D - sloj oštrog peska sa sitnim školjkama.
E - niz slojeva šljunka sa povorkama peska
F - površina kretacejskoga terena preko koga su naslagani diluvijalni slojevi
H - rimski grob Na 5. crtežu se poznaje da su rečni diluvijalni nanosi nabrani pre nego se naslagao atmosferski nanos A.^[1]

Abevilska kultura

Oruđe i oružje ovog tipa spada u grupu artefakata sličnih onima koji su pronađeni u okolini Pariza i koji se nazivaju Šelskom kulturom, tako da se koriste oba naziva. Datuju se u doba starijeg Paleolita (pre oko 4.000.000 do 200.000 godina). Slični artefakti otrkiveni su u Olduvaju u Tanzaniji, tako da se u Africi oruđa ovog tipa nazivaju Olduvajskim.

Oruđa koja je otkrio De Pert su (po veličini, obliku i nameni) kamene alatke koje svedoče o načinu upotrebljavanja, urastu, snazi i eventualno - polu, onoga ko ih je upotrebljavao, tako da predstavljaju veoma značajan nalaz i za atropogenezu, odnoosno fizičku antropologiju.

De Pert nije naišao na priznavanje svog otrkića, zatražio je od Akademije nauka u Parizu da organizuje ekspertizu kamenog oruđa koje je otkriveno, ali nije dobio odgovor. Njegovo otkriće je naišlo na otvoreno neprijateljstvo. U daljim iskopavanjima podmetani su dokazi (poput mandibule nađene u pesku Mulen Kinjona 1986. godine za koju se ispostavilo da pripada savremenom čoveku, kao i lažnih kamenih sekira, koje su pometali meštani i radnici na terenu željni nagrade). U metodu i tumačenju de Pert je činio razne greške, ali ga ništa nije omelo da nastavi svoj rad.

Podela ljudskog doba a kameno, bronzano i gvozdeno, koja je načinjena još u 18. veku, proširena je u 19. kada je Džon Lubok razdvojio kameno doba na paleolit i neolit. Ovo je bila satisfakcija za de Perta, kao i dolazak grupe geologa u Abevil da bi potvrdili autentičnost kamenog oruđa koje je ovde pronađeno. Međutim ni dokaz o autentičnosti nije pokolebao stav Akademije nauka, pa je celokupna naučna zaostaština, u kojoj su bila neobjavljena dela de Perta, koji je umro bez zasluženih priznanja, propala.^[2]

Uporedna otkrića

Uporedno sa De Pertom, i drugi istaživači su nailazili na slična otkrića, kako praistorijskog čoveka, tako i prvobitnog oruđa i oružja koje je koristio. Francuski prirodnjak Turnol je objavio 1829. godine rad o pleistocenskim ljudskim i životinjskim kostima nađenim u pećini Bize u južnoj Francuskoj, zatim je Šmerling otrkio ostatke fosila u Liježu u Belgiji. U Engleskoj, pećine Kenta je istraživao Mak Emeri, a paleontolog Riglo je 1854. objavio rad o artefktima otkrivenim u Sel Ašelu. Eduard Larte je 1864. u pećini La Madlen otkrio lik mamuta, koji je naslikao praistorijski umetnik, a njegov sin Lui u Dordonji u Kromanjonu ostatke praistorijskih ljudi.

Vidi još

Reference

^ J. Žujović, Kameno doba, Srpska književna zadruga, Beograd, 1893.
^ M. Đurić Srejić, Uvod u fizičku antropologiju drenvnih populacija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstava, Beograd, (1995). str. 29-33

Literatura

G. Branko, Praistorijska arheologija, Naučna knjiga, Beograd, 1979
M. Đurić Srejić, Uvod u fizičku antropologiju drenvnih populacija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstava, Beograd, 1995.

Spoljašnje veze

The Abbevillian Culture Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. decembar 2010)

[1] J. Žujović, Kameno doba, Srpska književna zadruga, Beograd, 1893.

[2] M. Đurić Srejić, Uvod u fizičku antropologiju drenvnih populacija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstava, Beograd, (1995). str. 29-33

[1]

[2]