Avdo Sumbul
Abdulah "Avdo" Sumbul (Sarajevo, 27. april 1884 — Arad, 8. februar 1915) bio je srpski[1][2] urednik časopisa i nacionalni aktivista iz Bosne i Hercegovine. Sumbul je pripadao grupi Srba muslimana koje je Austrougarska smatrala neprijateljima monarhije i progonila zbog svoje nacionalnosti. Umro je u austrougarskom koncentracionom logoru u Aradu.
Avdo Sumbul | |
|---|---|
| Puno ime | Abdulah Sumbul |
| Datum rođenja | 27. april 1884. |
| Mesto rođenja | Sarajevo, Austrougarska |
| Datum smrti | 8. februar 1915. (30 god.) |
| Mesto smrti | Arad, Austrougarska |
| Zanimanje | urednik časopisa, aktivista |
| Organizacija | Gajret Muslimanski soko |
| Pokret | Mlada Bosna |
Biografija uredi
Abdulah Sumbul je rođen 27. aprila 1884. godine u Sarajevu, tada pod kontrolom Austrougarske. Sumbul i njegova porodica su jedno vreme živeli u pregrađu Sarajeva zvanom Kovači.[3]
Sumbul je bio jedan od osnivača organizacije Muslimanski soko u Sarajevu.[4] Bio je član Mlade Bosne.[5] Godine 1912. nakon smrti pesnika Osmana Đikića, uređivanje Gajreta povereno je Avdu Sumbulu[6], a 1914. godine bio je jedan od urednika časopisa Vakat, koji je izlazio u Sarajevu.[7]
Vladimir Ćorović naglašava da je austrougarska vlast muslimane koji su se izjašnjavali kao Srbi doživljavala i tretirala kao neprijatelje interesa svoje države i organizovala njihov sistematski progon.[8] Zbog svojih antiaustrijskih i prosrpskih aktivnosti, Sumbul je bio interniran u koncentracioni logor u Aradu[9][10][11], gde je ubrzo i umro.[12]
Nasleđe uredi
Sumbulovi posmrtni ostaci prebačeni su u Sarajevo, gde je danas njegov grob, u dvorištu Ali-pašine džamije.[13] Godine 1934. po nalogu jugoslovenskog kralja Aleksandra I Karađorđevića, izgrađen je mauzolej turbe u čast Avde Sumbula i Behdžeda Mutavelića.[14] Ovaj mauzeloj je deo simboličkog jedinstva sa Kapelom vidovdanskih heroja na pravoslavnom groblju „Sveti arhangeli Georgije i Gavrilo”.[5]
Jedna ulica u Sarajevu nosi ime Avde Sumbula.[5]
Reference uredi
- ^ Hadžijahić 1990, str. 135.
- ^ „Zločini nad Srbima u Bosni i Hercegovini 1914. godine (Drugi dio) | Jadovno 1941.”. jadovno.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-04-16.
- ^ Zadužbina 1996, str. 127.
- ^ Hadžijahić 1990.
- ^ a b v Jergović, Miljenko. „/ Ulica Avde Sumbula”. Radio Sarajevo. Pristupljeno 2021-04-16.
- ^ književnost, Institut za jezik i književnost u Sarajevu Odjeljenje za (1974). Godišnjak Odjeljenja za književnost (na jeziku: hrvatski). Institut za jezik i književnost u Sarajevu. str. 101.
- ^ Pregled (na jeziku: srpski). 1933. str. 297.
- ^ Ćorović 1939, str. 39.
- ^ Avramov 1992, str. 58.
- ^ Ekmečić 2007, str. 345.
- ^ Dedijer 1966, str. 584.
- ^ Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevo 2001, str. 292.
- ^ Maksimović 1977, str. 229.
- ^ Koštović 1995, str. 127.
Literatura uredi
- Ćorović, Vladimir (1939). Političke prilike u Bosni i Hercegovini. Politika.
- Maksimović, Vojislav (1977). Od usta do usta. Veselin Masleša.
- Koštović, Nijazija (1995). Sarajevo između dobrotvorstva i zla. El-Kalem.
- Ekmečić, Milorad (2007). Dugo kretanje između klanja i oranja: Istorija Srba u Novom Veku 1492-1992. Zavod za udžbenike. ISBN 9788617145147.
- Dedijer, Vladimir (1966). Sarajevo hiljadu devetsto četrnaeste. Prosveta.
- Avramov, Smilja (1992). Genocid u Jugoslaviji u svetlosti međunarodnog prava. Politika. ISBN 9788676070664.
- Hadžijahić, Muhamed (1990). Od tradicije do identiteta: geneza nacionalnog pitanja bosanskih Muslimana. Islamska zajednica.
- Sveske Zadužbine Ive Andrića. Zadužbina. 1996.
- Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu (2001). Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrev-begova biblioteka.
