Aleksandar Nikolić
Aleksandar Nikolić (Sarajevo, 28. oktobar 1924 — Beograd, 12. mart 2000) je bio poznati jugoslovenski i srpski košarkaš i trener. Zbog zasluga za razvoj košarke u bivšoj Jugoslaviji, Nikolić se često naziva „Otac jugoslovenske košarke“.[1] Njemu u čast hala na Bogosloviji u Beogradu nosi njegovo ime.
| Aleksandar Nikolić | |||
|---|---|---|---|
 Aleksandar Nikolić | |||
| Lični podaci | |||
| Puno ime | Aleksandar Nikolić | ||
| Nadimak | Aca, Profesor | ||
| Datum rođenja | 28. oktobar 1924. | ||
| Mesto rođenja | Sarajevo, Kraljevina SHS | ||
| Datum smrti | 12. mart 2000. (75 god.) | ||
| Mesto smrti | Beograd, SR Jugoslavija | ||
| Visina | 1,73 | ||
| Informacije o karijeri | |||
| Pro karijera | 1945—1951 | ||
| Pozicija | krilo | ||
| Juniorska karijera | |||
| 1942—1943 | KK Obilić | ||
| Seniorska karijera | |||
| Godine | Klub | ||
| 1945 1945 1945—1946 1946—1949 1949—1950 1950—1951 |
Crvena zvezda Jugoslovenska armija Partizan Crvena zvezda Železničar BSK Beograd | ||
| Reprezentativna karijera | |||
 FNR Jugoslavija 10 (37) | |||
| Trenerska karijera | |||
| 1951—1965 1959—1961 1961—1963 1964—1967 1969—1973 1973—1974 1974—1976 1976—1978 1978—1980 1980—1982 1982—1983 1983—1984 1984—1985 |
Jugoslavija Partizan OKK Beograd Petrarka Padova Ignis Vareze Crvena zvezda Alko Fortitudo Jugoslavija Borac Čačak Virtus Sinodin Karera Venecija Skavolini Pezaro Udine | ||
| Nagrade | |||
| |||
Biografija uredi
Aleksandar Nikolić je rođen 28. oktobra 1924. godine. Potiče iz bogate porodice Đorđa Nikolića, koji je u vreme Aleksandrovog rođenja imao 62 godine. Nikolić je sticajem okolnosti rođen u Sarajevu, ali se preselio u Beograd dok je još bio dete. Gimnaziju „Kralj Aleksandar Karađorđević“ je završio 1943, a zatim je studirao pravo i medicinu na Beogradskom univerzitetu. Diplomirao je 1946. godine.[2] Od 1944. do 1945. je služio u NOVJ. Bio je profesor na Fakultetu za fizičko vaspitanje Univerziteta u Beogradu, zbog čega je ostao upamćen po nadimku „Profesor“.
Igračka karijera uredi
Iako je tokom rata igrao košarku u Beogradu, po oslobođenju je bio deo novoformiranog kluba Crvena zvezda, zajedno sa Nebojšom Popovićem, Rašom Šaperom i Borom Stankovićem.[3] Nakon toga, s obzirom da je bio vojni obveznik, nastupao je za selekciju Jugoslovenske armije (JA), sa kojom je osvojio Prvenstvo Jugoslavije 1945. godine. Posle toga, igračku karijeru Nikolić nastavlja u Partizanu (1945—1946), ali se posle samo godinu dana vraća u Crvenu zvezdu (1947—1949). Sa Crvenom zvezdom je tri puta osvajao Prvenstvo Jugoslavije (1947, 1948. i 1949). Kasnije je igrao i u Železničaru iz Čačka (1949—1950) i BSK Beogradu (1950—1951). Odigrao je 10 utakmica za reprezentaciju Jugoslavije.
Trenerska karijera uredi
Nakon završetka igračke karijere, Nikolić je 1951. postao selektor reprezentacije Jugoslavije i na tom mestu je ostao do 1965. godine. Pod Nikolićevim vođstvom, Jugoslavija je osvojila zlato na Mediteranskim igrama 1959. godine, srebrne medalje na Evropskim prvenstvima 1961. i 1965, kao i bronzu 1963. Na Svetskom prvenstvu 1963. osvojeno je srebro. Takođe je bio prvi trener klubova OKK Beograd, Partizana i italijanske Petrarke iz Padove. 1966. je izabran za najboljeg evropskog trenera, što mu je ponovo pošlo za rukom 1979. godine.
Godine 1969. Nikolić je postao trener Ignisa iz Varezea. U periodu od 4 godine (1969—1973), Ignis je osvojio tri nacionalna prvenstva, tri evropske titule, tri italijanska kupa i dva Interkontinentalna kupa (svetska prvenstva za klubove). Tim Varezea iz 1970. i 1973. je pobedio u sva četiri takmičenja u kojima je igrao, što pre nikom nije uspelo. Tim Ignisa iz sezone 1972/73. je često proglašavan najboljim timom u istoriji italijanske i evropske košarke. Nakon toga vraća se u domaću košarku kao prvi trener Crvene zvezde. Sa Zvezdom uspeva da osvoji FIBA Kup pobednika kupova, što je do danas najveći uspeh u istoriji kluba.
Nakon 11 godina odsustva iz reprezentacije Jugoslavije, Nikolić se vratio 1976. i predvodio reprezentaciju na Evropskom prvenstvu 1977. i Svetskom prvenstvu 1978. Na oba prvenstva je osvojeno zlato.
U leto 1991. godine, na poziv Dragana Kićanovića, vratio se u Partizan i preuzeo ulogu savetnika novog trenera kluba iz Humske, Željka Obradovića, koji je tada tek počinjao svoju trenersku karijeru. Kao plod te saradnje u sezoni 1991/92. Partizan je osvojio triplu krunu, prvenstvo i kup Jugoslavije, ali i najvažniji trofej koji je neki klub iz Srbije osvojio — Evroligu, istorijskim trijumfom na finalnom turniru u Istanbulu.
Kao trener, Nikolić je imao odnos pobeda i poraza 357:200 na klupskom nivou i 101:39 na reprezentativnom nivou. U Košarkašku Kuću slavnih Nikolić je uvršten 1998. godine.[1] Nikolić je takođe bio trener dvojici budućih članova Kuće slavnih: Borislavu Stankoviću i Krešimiru Ćosiću.
Privatni život i smrt uredi
Aleksandar Nikolić je umro 12. marta 2000. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu. Bio je oženjen i imao dve ćerke. Godine 2007. Božidar Maljković je pokrenuo inicijativu da se hali Pionir promeni ime u Dvorana Aleksandra Nikolića.
Priznanja uredi
FIBA mu je 1995. dodelila Orden časti. U Alkobendasu predgrađu Madrida, Španija, 1. marta 2007. godine, otvorena je Kuća slavnih Međunarodne košarkaške federacije. U prvoj grupi članova kuće, zajedno sa još 5 košarkaških trenera koji su zadužili svetski košarkaški sport, nalazi se i ime Aleksandra Nikolića.
Reference uredi
- ^ a b Aleksandar „Aca“ Nikolić Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. oktobar 2012), www.hoophall.com
- ^ „Ekskluzivno: Nepoznati detalji o profesoru Aci Nikoliću”. kosmagazin.com. Pristupljeno 01. 09. 2019.
- ^ (jezik: engleski)„Kalemegdan, cradle of Serbian basketball”. Evroliga. 18. 1. 2018. Pristupljeno 23. 8. 2020.
Spoljašnje veze uredi
