Aleksandar Urdarevski
Aleksandar Urdarevski Stanko (Čučer, kod Skoplja, 1920 — Staro Gracko, kod Lipljana, 1. februar 1943) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| aleksandar urdarevski | |
|---|---|
 Aleksandar Urdarevski Stanko | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1920. |
| Mesto rođenja | Čučer, kod Skoplja, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 1. februar 1943. (22/23 god.) |
| Mesto smrti | Staro Gracko, kod Lipljana, Kraljevina Albanija |
| Profesija | student |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1939. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. |
Biografija uredi
Rođen je 1920. godine u selu Čučer kod Skoplja, kao drugi sin od oca Todora Urdarevića koji je bio srpski učitelj i majke Velike Urdarević rođene Čelikić. Aleksandar Urdarević se tako prezivao sve do svoje smrti.[1] Posle osnovne škole pohađao je gimnaziju u Skoplju, gde je završio malu maturu. Već tada je počeo da se u ključuje u politički život. Posle male mature, otišao je u poljoprivrednu školu u Negotinu. Tamo je počeo aktivno da sarađuje sa skojevcima i dobivao marksističku literaturuu selu Bukovo. Tu je primljen i u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije, a 1938. godine postao je sekretar omladinskog aktiva u školi. Krajem 1939. godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[2]
U jesen 1940. godine upisao se u Poljoprivredno-šumarski fakultet u Beogradu. Kao već formirani komunista, bio je aktivan učesnik beogradskog revolucionarnog pokreta i svih akcija koje je KPJ organizovala. Policija ga je posle jedne demonstracije uhapsila i odvela u Glavnjaču. U zatvoru je izdržao mučenje i nije priznao da je komunista. Kad je pušten iz zatvora, nastavio je sa političkim radom.[2]
Prilikom formiranja Prvog partizanskog odreda u Skoplju, Aleksandar je postao borac u odredu. Posle rasformiranja odreda, vratio se partijskom radu na ovom terenu. Pripremao je obnavljanje odreda, koji je uskoro ponovo formiran. Pošto je do sada Aleksandar već bio istaknuti borac, bugarski sudovi su ga osudili u odsustvu i za njim su bile raspisivane teralice sa nagradom svakome ko ga uhvati živog ili ubije. Uprkos tome, on je i dalje dolazio po partijskim zadacima u Skoplje.[2]
Kada je dobio zadatak da se poveže s kosovskim partizanima, on je obavio taj zadatak i postao komandant zajedničkog makedonsko-kosovskog odreda na Skopsokoj Crnoj gori. Naročito su bile poznate borbe koje je odred vodio protiv Italijana i balista na Binač-planini, u kojima se Aleksandar istakao.[3]
Manevrišući na terenu južne Srbije, Kosova i Makedonije, Aleksandar se s jednom grupom boraca Kavadarskog partizanskog odreda, čiji je bio komandant uputio se ka Nerodimlju. Na tom putu je 1. februara 1943. godine zastao u selu Starom Grackom, kod Lipljana. Partizani su ovde bili opkoljeni od strane italijansko-albanskih snaga, nakon čega se razvila teška i neravnopravna borba u kojoj je poginulo svih osam članova grupe, osim jedne partizanke koja je bila zarobljena. Među poginulim partizanima, pored Aleksandra Urdarevskog bio je i politički komesar ovog Odreda Vojislav Lakčević, narodni heroj.[3] Mnogo godina kasnije Aleksandrovim roditeljima je u posetu došao otac jednog od poginulih partizana koji je rekao da zna gde su tela nastradalih. Tako su njegovi posmrtni ostatci preneti u deo Skopske Crne Gore koji se sada po njemu zove Sandevo. (Majka Velika ga je iz milošte zvala Sande.
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 20. decembra 1951. proglašen je za narodnog heroja.[3]
Reference uredi
- ^ B. Simonović, Pločnik od svetinja, "Jedinstvo", Priština, 6. septembar 1991, str. 6
- ^ a b v Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 301.
- ^ a b v Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 302.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
