Википедија

Anatahan

Anatahan je ostrvo u sastavu Severnih Marijanskih ostrva u Tihom okeanu i ima jedan od najaktivnijih vulkana arhipelaga. Nekada naseljeno, ostrvo trenutno nema stanovništva zbog uvek prisutne opasnosti od erupcija vulkana. Anatahan se nalazi na 60 km severozapadno od ostrva Faralon de Medinila i 120 km severno od Sajpana.

Anatahan
Anatahan
Geografija
LokacijaPacifik
Površina33,9 km2
Najviši vrh790
Administracija
Erupcija vulkana Anatahana 2003
Anatahan kaldera

Geografija uredi

Anatahan je otprilike eliptičnog oblika, dužine 9 km i širine 4 km i ima površinu od 33,9 km².[1] Ostrvo je vrh stratovulkana koji dostiže 790 m nadmorske visine na najvišem vrhu.

Na vrhu vulkana je kaldera, široka 2,3 km, koja je podeljena na istočni i zapadni deo, sa istočnim delom oko 250 m nižim od zapadnog. Oskudnost vegetacije u najnovijim tokovima lave na Anatahanu ukazala je da su holocenske starosti. U aprilu 1990. godine stanovnici zapadne obale ostrva evakuisani su nakon što su nizovi zemljotresa i aktivni fumaroli ukazali na to da erupcija može biti neizbežna, ali u to vreme nije došlo do erupcije. Sledeći zemljotresni niz dogodio se u maju 1992. godine. Prva istorijska erupcija Anatahana dogodila se u maju 2003. godine, kada se dogodila velika eksplozivna erupcija sa indeksom od 4 formirajući novi krater unutar istočne kaldere i uzrokujući svod pepela visok 12 km koji je ometao vazdušni saobraćaj do Sajpana i Guama.[2]

Najnovija erupcija bila je 2007. godine i trajala je do 2008.[3]

Istorija uredi

Ostrvo su Evropljani prvi put mapirali krajem oktobra 1543. godine, i to je urađeno od strane španskog istraživača Bernarda de la Tore na trgovačkom brodu San Huan de Letran, koji je pokušavao da se vrati iz Saranganija u Novu Španiju.[4] [5] U to vreme ostrvo su naseljavali Čamorosi. 1695. domoroci su nasilno preseljeni u Sajpan i, tri godine kasnije, u Guam. Pod španskom vlašću razvijene su plantaže kokosa za proizvodnju kopre. 1884. godine izvezeno je oko 125 tona.

Posle prodaje Severnih Marijanskih ostrva od strane Španije Nemačkom carstvu 1899. godine, Anatahan je bio pod upravom Nemačke Nove Gvineje. Međutim, do maja 1901. godine ostrvo je prijavljeno kao nenaseljeno. 1902. godine ostrvo je dato u zakup privatnoj firmi, Paganskom društvu, u vlasništvu nemačkog i japanskog partnera, radi daljeg razvoja plantaža kokosa. Ozbiljni tajfuni u septembru 1905. i septembru 1907. uništili su plantaže i doveli do bankrota kompaniju, iako je proizvodnja kopre posle nastavljena u manjem obimu.[6]

 
Higa Kazuko, kraljica Anatahana

Tokom Prvog svetskog rata, Anatahan je prešao pod kontrolu Japanskog carstva i potom mu je dodeljen mandat Južnih mora (Mandat nemačkih poseda u Pacifičkom okeanu koja se nalaze južno od ekvatora, Mandate for the German Possessions in the Pacific Ocean lying North of the Equator). U junu 1944. godine 30 preživelih iz najmanje tri japanske olupine brodova stiglo je do Anatahana. Nakon predaje Japana u Drugom svetskom ratu, Amerikanci su evakuisali dvojicu Japanaca i 45 starosedelaca sa ostrva, ali japanski brodolomci odbili su da poveruju da je rat završen i pobegli su u unutrašnjost ostrva smatrajući ga japanskim. Do 1950. godine to tzv. japansko društvo je vodila Kazuko Higa, koja je bila jedina žena koja je ostala na ostrvu.[7] Higa je živela u haremu od pet muškaraca, ali nakon što je jedanaest od njih umrlo pod neizvesnim okolnostima, ostatak se predao u junu 1951.[8] Priča o tom japanskom društvu je senzacionalizovana u masovnim medijima kao grozna priča o seksu i nasilnoj smrti, a 1953. godine prikazao ju je Jozef fon Sternberg u svom filmu Saga o Anatahanu. 1954. godine, jedan od preživelih, Miširo Marujama, objavio je knjigu Anatahan ostrvo nesrećnika, koja je pokušala da opovrgne grozne optužbe. Priču je 1998. oživeo japanski autor Kaoru Ono kao roman Kavez na moru, a 2008. Nacuo Kirino kao kratku priču "Tokio-džima", koja je postala film 2010. godine.[9]

Nakon Drugog svetskog rata, ostrvo je prešlo pod kontrolu Sjedinjenih Država i bilo je pod upravom kao deo Trust teritorije pacifičkih ostrva. Od 1978. godine ostrvo je deo Opštine Severnih ostrva Komonvelta Severnih Marijanskih ostrva.

Demografija uredi

Od 1980. godine stanovništvo Alamagana bilo je jedna porodica. Ljudi su boravili na Anatahanu kada škola nije održavana.[10]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ Brainard, Coral reef ecosystem monitoring report, S. 1
  2. ^ Local earthquakes and strong thermal activity; youngest surge deposits appear no more than a few hundred years old. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. novembar 2011) Monatsbericht 04/1990 im Global Volcanism Program.
  3. ^ „Global Volcanism Program: Anatahan - Monthly Reports”. Volcano.si.edu. Arhivirano iz originala 17. 11. 2011. g. Pristupljeno 12. 10. 2017. 
  4. ^ Brand, Donald D. The Pacific Basin: A History of its Geographical Explorations New York: The American Geographical Society (New York, 1967) p.123.
  5. ^ Welsch, Bernhard (2004). „Was Marcus Island Discovered by Bernardo de la Torre in 1543?”. The Journal of Pacific History. 39 (1): 118. S2CID 219627973. doi:10.1080/00223340410001684886. 
  6. ^ Hardach, Gerd (1990). König Kopra: Die Marianen unter deutscher Herrschaft, 1899-1914. Franz Steiner Verlag. str. 23f, 32, 46. ISBN 3515057625. .
  7. ^ „Lodi News-Sentinel - Google News Archive Search”. News.google.com. Pristupljeno 12. 10. 2017. 
  8. ^ Stewart, William H. "Bill" (18. 7. 2023). „The Last Surrender Of World War II”. Saipanstewart.com. Arhivirano iz originala 13. 10. 2017. g. Pristupljeno 12. 10. 2017. 
  9. ^ Mark Schilling: 'Tokyo-jima (Tokyo Island)'. Lust, power, death and deception — welcome to paradise. Japan Times, 27. August 2010 .
  10. ^ National Oceanic and Atmospheric Administration (1980). Northern Mariana Islands Coastal Resources Management: Environmental Impact Statement. str. 37. 

Literatura uredi

  • Russell E. Brainard et al.: Coral reef ecosystem monitoring report of the Mariana Archipelago: 2003–2007. (=PIFSC Special Publication, SP-12-01) NOAA Fisheries, Pacific Islands Fisheries Science Center 2012 (Kapitel Alamagan (englisch, PDF, 12,2 MB)).
  • Richard B. Moore, Frank A. Trusdell: Geologic map of Alamagan Volcano, northern Mariana Islands. United States Geological Survey 1993 (Download).

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Анатахан&oldid=27820067”