Ana Lazukić
Ana Lazukić (Novi Sad, 1937) srpska je i jugoslovenska fotografkinja i prva žena profesionalni fotoreporter u nekadašnjoj Jugoslaviji.[1]
| Ana Lazukić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1937. |
| Mesto rođenja | Novi Sad, Kraljevina Jugoslavija |
| Umetnički rad | |
| Polje | Fotografija |
Biografija
urediU Kuli je izučila krojački zanat i završila Školu učenika u privredi. Po povratku u Novi Sad završila je Školu za vaspitače i upisala studije mađarskog jezika i književnosti.
Pedesetih godina 20. veka počinje da se bavi fotografijom, a od 1959. godine radi kao profesionalni fotograf i fotoreporterka sve do 1990, kada odlazi u penziju, ali i dalje nastavlja da fotografiše, učestvuje na izložbama i u žiriranjima.[2]
Fotografska karijera
urediKarijera fotoreporterke
urediSa fotografijom se Ana Lazukić prvi put susrela u foto-sekciji u srednjoj školi, što ju je 1954. godine dovelo u foto-klub „Branko Bajić”, gde je upoznala i svog budućeg muža Stevana Lazukića.[3]
Godine 1959. zapošljava se u listu Mađar So (Magyar Szó), jedanom od vodećih vojvođanskih listova na mađarskom jeziku u tadašnjoj Jugoslaviji, gde je prvo počela da radi kao novinarka, a posle kao fotoreporterka. Dugo je radila oba posla istovremeno, da bi se ipak opredelila samo za fotografiju.[3] U periodu od 1970. do 1974. radi u omladinskom listu Képes Ifjúság, nakon čega se vraća u Mađar So, gde ostaje sve do penzionisanja 1990. godine.[2]
Karijera umetničkog fotografa
urediParalelno sa novinskom, Ana Lazukić bavi se i umetničkom fotografijom. Imala 19 samostalnih i učestvovala na 300 grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu. I u novinarskoj i u umetničkoj fotografiji nametnula se svojim specifičnim pristupom i pogledom na život i svet oko sebe.[2]
Društveno angažovanje
urediKao aktivistkinja „Narodne tehnike”, više puta je bila član žirija i organizacionog odbora pokrajinskih, republičkih i saveznih takmičenja mladih tehničara. Bila je takođe aktivna i u edukaciji mladih, realizujući predavanja o fotografiji na foto-kursevima u osnovnim školama.[2]
Fotografske teme
urediOpus Ane Lazukić obuhvata brojne teme. Pored političkih i kulturnih dešavanja i njihovih učesnika, ona je fotografisala i različite životne teme, uz nezaobilazno prisustvo određenog simbolizma, humora i metaforike. Među najčešćima su:
- deca u neočekivanim, ponekad duhovitim situacijama,
- gradski prizori,
- seoski život,
- ljudi i običaji...
Neki od njenih najpoznatijih ranih radova su: fotografije dece u igri „Igra” (iz 1955), nasmejanog čistača cipela „Zadovoljan” (iz 1959) i radnika ”Glađenje” (iz 1962).
Težnja da prikaže život u što više kontrasta i nijansi postaje još uočljivija tokom sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka u fotografijama na kojima je zabeležila koncerte i modne događaje, radnike, život ljudi sa periferije. Treba pomenuti i serije radova nastale u Engleskoj, Americi, Francuskoj, Španiji, Italiji, Danskoj, sa prikazima demonstracija i okupljene mase, studenata, beskućnika, zaljubljenih parova, zanesenih čitača, spavača, i mnogih drugih prizora. Fotografije iz ovog perioda spadaju među najupečatljivije radove u njenom širokom opusu.
Ana Lazukić bila je jedna od retkih fotografa koja je propratila dešavanja na vojvođanskoj umetničkoj sceni s kraja šezdesetih i tokom sedamdesetih godina 20. veka. Reč je o fotografijama koje je snimila u čisto dokumentarne svrhe o novoj umetničkoj praksi, izložbama i istaknutim protagonistima poput Katalin Ladik i Balinta Sombatija (Bálint Szombathy).
Početkom osamdesetih godina realizovala je i više puta izlagani ciklus o balerinama pod nazivom „Iza scene” (1982) u kojoj, kroz specifičnu atmosferu vežbanja i priprema balerina pred nastup, predstavlja svet baleta nedostupan široj javnosti.
Od početka 21. veka umesto crno-bele sve više počinje da koristi kolor-fotografiju, ali ostaje verna svojim temama - scenama i situacijama iz savremenog života.[2]
Nagrade i priznanja
urediAna Lazukić dobitnica je mnogobrojnih nagrada i priznanja, među kojima su:
- Priznanje Veća Narodne tehnike Jugoslavije za zasluge na širenju tehničke kulture (1966),
- Nagrada Foto-kino saveza Srbije za uspehe na polju fotografije (1966),
- Plaketa ”Boris Kidrič” za zasluge u širenju tehničke kulture (1976),
- Gran pri ”Zlatno oko” (1986),
- Zlatna značka SRVSJ (1986),
- Srebrna plaketa Društva novinara Vojvodine za dvadesetpetogodišnji rad (1986),
- Nagrada lista Mađar So za životno delo (1994)[2]
Godine 2017. bila je selektor Pete godišnja izložba fotoreportera Novog Sada i Vojvodine „Objektivno”, koja se održava u Muzeju Vojvodine (Dunavska 37), u četvrtak 21. decembra 2017. Selektor ovogodišnje izložbe je doajen fotografije Ana Lazukić, prva žena profesionalni fotoreporter u nekadašnjoj Jugoslaviji.[1]
Bibliografija
urediAna Lazukić prisutna je u mnogim monografijama, a sama je objavila foto monografiju Foto Lazukićanna sa tekstovima na srpskom i mađarskom jeziku (Forum, Novi Sad; 2014).[4]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b „Izložba fotoreportera "Objektivno"”. Zvanični sajt. Muzej Vojvodine. Arhivirano iz originala 09. 08. 2020. g. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- ^ a b v g d đ Matić, Jelena. „Ana Lazukić - Prizori vremena”. ReFoto. Arhivirano iz originala 25. 02. 2020. g. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- ^ a b Latas, A. (21. 1. 2018). „NAŠA PRVA ŽENA FOTOREPORTER Ana Lazukić: Digitalne fotografije su nam dale mogućnosti, ali ODUZELE SRCE”. Blic. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- ^ „Ana Lazukić i njena foto monografija”. Korzo. Pristupljeno 9. 3. 2020.
Spoljašnje veze
uredi- „Ana Lazukić : izložba crno belih fotografija balerina pod nazivom „Iza scene””. suburbium. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- Buzadžić, Dušana. „Ana Lazukić / Žena iza objektiva, ispred vremena”. Korzo. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- „Ana Lazukic: Svadba”. Fotosavez Primorsko-goranske županije. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- Stefanović, Duška. „Žene u fotografiji”. Organ vlasti. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- Zec, Anđela. „Tribina o fotografskoj delatnosti kao ženskoj profesiji”. FotoIn zajednica. Pristupljeno 9. 3. 2020.
