Antonio Salijeri
Antonio Salijeri (ital. Antonio Salieri; Lenjago, 18. avgust 1750 — Beč, 7. maj 1825) je bio italijanski kompozitor, dirigent i učitelj.
Antonio Salijeri | |
|---|---|
 Salijerijev portret | |
| Datum rođenja | 18. avgust 1750. |
| Mesto rođenja | Lenjago |
| Datum smrti | 7. maj 1825. (74 god.) |
| Mesto smrti | Beč, Austrijsko carstvo |
| Potpis | |
 | |
Salijeri je bio ključna figura u razvoju opere u poznom 18. veku. Bio je Gasmanov učenik i Glukov štićenik. Salijeri je bio kosmopolitski kompozitor koji je pisao opere na tri jezika. Pomogao je razvoju i oblikovanju mnogih stvari u kompozicijskom rečniku opere, a njegova muzika je veoma snažno uticala na savremenike.
Bečki dvor ga je postavio za direktora italijanske opere i na tom položaju se zadržao od 1774. do 1792. godine. Tokom svoje karijere, provodio je vreme pišući dela za operske kuće u Veneciji, Rimu i Parizu. Salijerijeva dramatična dela izvođena su širom Evrope tokom njegovog života. Kao austrijski carski kapelmajstor od 1788. do 1824. godine, bio je odgovoran za muziku u dvorskoj kapeli. Iako su njegova dela prestala da se izvode, on je i dalje pisao nove opere i posle 1804. godine. Njegovi najpoznatiji učenici bili su Franc Šubert, Ludvig van Betoven i Franc List.
Salijerijeva muzika je polako nestajala sa repertoara između 1800. i 1868. godina i retko je bila izvođena sve do povratka njegove slave u krajem 20 veka. Za ovo je u velikoj meri zaslužan film Amadeus (snimljen 1984. godine) u kome je Selijeri prikazan fiktivno.
Dodatna literatura uredi
- Rudolph Angermüller, Antonio Salieri 3 Vol. (München 1971–74)
- Rudolph Angermüller, Antonio Salieri. Fatti e Documenti (Legnago 1985)
- A. Della Corte, Un italiano all'estero: Antonio Salieri (Torino 1936)
- V. Della Croce/F. Blanchetti, Il caso Salieri (Torino 1994)
- Biggi Parodi, Elena, Catalogo tematico delle opere teatrali di Antonio Salieri, Lim, Lucca 2005, (Gli strumenti della ricerca musicale, collana della Società Italiana di Musicologia), p. CLVIII, 957. ISBN 978-88-7096-307-6.
- Biggi Parodi, Elena, "Preliminary observations on the «Ballo primo» of «Europa riconosciuta» by Antonio Salieri: Milan, The Scala Theatre, 1778, «Recercare», XVI 2004 (giugno 2005), pp. 263-303. ISSN 1120-5741.
- Biggi Parodi, Elena, "Mozart und Salieri – ein unvermeidlicher Konflikt" in Mozart, Experiment Aufklärung, in Wien des Ausgehenden 18. Jahrhunderts, ed. Herbert Lachmayer, essays for Mozart exhibition, pp. 495–501. (Da Ponte Institut Wien, Katje Cantz Verlag, Ostfildern, 2006). ISBN 978-3-7757-1689-5.
- Biggi Parodi, Elena, "Il Fastaff, o sia le tre burle di Salieri: osservazioni preliminari" in Quaderni di musicologia dell'Università degli studi Verona, Francesco Bissoli and Elisa Grossato, editors. vol. 2, II, pp. 119–138 (Verona, 2008).
- Herrmann, Timo Jouko, Antonio Salieri und seine deutschsprachigen Werke für das Musiktheater (Leipzig 2015) ISBN 978-3-87350-053-2.
- Kyer, C. Ian, "Salieri as Portrayed in the Arts", (2012) 24 Intellectual Property Journal, 179–194.
- I. F. Edler v. Mosel, Über das Leben und die Werke des Anton Salieri (Vienna 1827)
- Salieri, Antonio. La Passione di Gesù Cristo, critical edition by Elena Biggi Parodi, Suvini Zerboni, Milano 2000, XLIV, 222 pages. OCLC 48150359, 165002056
Spoljašnje veze uredi
- Free scores by Antonio Salijeri in the Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
- Antonio Salijeri (besplatne pesme za subjekat) na sajtu IMSLP (jezik: engleski)
- Teatro Salieri, Legnago, Italy
- Podcast interview about Salieri, National Arts Centre, Ottawa
- Second podcast interview about Salieri, National Arts Centre, Ottawa
- Kyer, C. Ian, Damaging Winds, 2013 novel about Salieri, 279 pp.,
- Hufford, Bob. "Antonio Salieri monument, Legnago". Find a Grave. Retrieved 24 September 2013.
