Austrijska Šleska
Austrijska Šleska ili Šlezija ili Austrijski Šljonsk (njem. Österreichisch Schlesien, češ. Rakouské Slezsko, šl. Austrijacki Ślůnsk, polj. Śląsk Austriacki), ili Vojvodstvo gornje i donje Šleske ili Šlezije (njem. Herzogtum Ober- und Niederschlesien, češ. Vévodství Horní a Dolní Slezsko), je bilo vojvodstvo u sastavu Svetog rimskog carstva, Austrijskog carstva i Austrougarske sve do 1918.
| Vojvodstvo gornje i donje Šleske | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1146. (u sastavu Svetog rimskog carstva), od 1804. dio Austrijskog carstva i od 1867. dio Austrougarske—1918. | |||||||||||||||
 Zastava
 Grb
| |||||||||||||||
 Vojvodstvo gornje i donje Šleske na mapi Austrougarske | |||||||||||||||
| Glavni grad | Tropau | ||||||||||||||
| Regija | Srednja Evropa | ||||||||||||||
| Zemlja |  Sveto rimsko carstvo Austrougarska | ||||||||||||||
| Površina | 5.147 km2 | ||||||||||||||
| Stanovništvo | 756.949 (1910) | ||||||||||||||
| Događaji | |||||||||||||||
| Istorija | |||||||||||||||
• Uspostavljeno | 1146. (u sastavu Svetog rimskog carstva), od 1804. dio Austrijskog carstva i od 1867. dio Austrougarske | ||||||||||||||
• Ukinuto | 1918. | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Geografija uredi
Austrijska Šlezija je bila sastavljena od dva dijela, prekinuta oblasti Moravijom. Zapadni dio teritorije se graničio sa Njemačkom, pokrajinom Moravijom, a mali dio ga je odvajao od granice sa Bohemijom. Istočni dio se graničio sa Galicijom, Ugarskom, Moravijom i Njemačkom
Istorija uredi
Vojvodstvo gornje i donje Šlezije je postojalo još od 1146. kao dio Svetog rimskog carstva. Kasnije je podijeljeno na više dijelova. Između 1335. i 1346. je postalo dio Kraljevine Bohemije, a 1526. ga je stekla Habzburška monarhija. Godine 1742, Austrija je veći dio Šleske dala Pruskoj. Od tada pa do 1918, je mali dio Šlezije bio u sastavu Austrije i Austrougarske.[1]
Demografija uredi
Popis stanovništva 1851. godine uredi
Po popisu iz 1851. u Austrijskoj Šleziji je bilo 438.586 stanovnika. Najviše je bilo Slovena (Čeha i Poljaka), a malo manje Nijemaca.[2] Podaci o maternjem jeziku:
| Maternji jezik | Stanovništvo | Procenat |
|---|---|---|
| slovenski jezici (poljski i češki) | 223.679 | 51% |
| njemački | 210.521 | 48% |
| ostali (Jevreji) | 4.386 | 1% |
| ukupno | 438.586 | 100% |
Popis stanovništva 1890. godine uredi
Po popisu iz 1890. u Austrijskoj Šleziji je bilo 605.649 stanovnika. Stanovništvo je povećano za 167.063 u odnosu na 1851. godinu.[3]
Popis stanovništva 1895. godine uredi
Po popisu iz 1895. u Austrijskoj Šleziji je bilo 634.324 stanovnika. Stanovništvo je povećano za 28.675 u odnosu na 1890. godinu.[3]
Popis stanovništva 1900. godine uredi
Po popisu iz 1900. u Austrijskoj Šleziji je bilo 680.422 stanovnika. Stanovništvo je povećano za 46.098 u odnosu na 1895. godinu. Po popisu, najviše se govorio njemački jezik, a onda poljski i češki.[3] Podaci o maternjem jeziku:
| Maternji jezik | Broj stanovnika | Procenat |
|---|---|---|
| njemački | 304.149 | 44,7% |
| poljski | 225.900 | 33,2% |
| češki | 150.373 | 22,1% |
| Ukupno | 680.422 | 100% |
Popis stanovništva 1910. godine uredi
Po popisu iz 1910. u Austrijskoj Šleziji je bilo 756.949 stanovnika. Broj stanovnika na kilometru kvadratnome je bio 147. Stanovništvo je povećano za 76.527 u odnosu na 1900. godinu.[3]
Maternji jezik uredi
Najviše se govorio njemački jezik, pa slovenski jezici (poljski, pa češki).
| Maternji jezik | Stanovništvo | Procenat |
|---|---|---|
| njemački | 325.523 | 43% |
| poljski | 235.224 | 31,08% |
| češki | 180.348 | 23,83% |
| ostali | 15.854 | 2% |
| ukupno | 756.949 | 100% |
Religija uredi
Najviše je bilo rimokatolika, pa evangelista i malo jevreja.
| Religija | Stanovništvo | Procenat |
|---|---|---|
| rimokatolici | 641.435 | 84,74% |
| evangelisti | 102.072 | 13,48% |
| jevreji | 13.442 | 1,78% |
| Ukupno | 756.949 | 100% |
Gradovi uredi
Gradovi veći od 10.000 stanovnika prema popisu 1880. godine:
| Mjesto | Grad | Broj stanovnika (1880) | Broj stanovnika (1910) |
|---|---|---|---|
| 1. | Opava | 20.563 | 30.762 |
| 2. | Bijelsko | 13.060 | 18.568 |
| 3. | Ćešin-Češki Tješin | 13.004 | N/A |
| 4. | Krnov | 11.792 | N/A |
Administracija uredi
Austrijska Šleska je bila podijeljena na dva dijela, koji su se poslije revolucije 1848. u Austrijskom carstvu rastavili na dosta manjih teritorija-oblasti. Oblasti po broju stanovnika iz 1905. godine[3]:
| Mjesto | Naziv oblasti | Stanovništvo |
|---|---|---|
| 1. | Frojstat | 122.030 |
| 2. | Tropau | 102.552 |
| 3. | Jagerndorf | 98.957 |
| 4. | Bijelic | 82.835 |
| 5. | Frivaldov | 68.823 |
| 6. | Vagstat | 66.990 |
| 7. | Tješin | 60.785 |
| 8. | Frojdental | 49.306 |
| 9. | Fridek | 45.462 |
Reference uredi
- ^ „Regija Austrijska Šlezija” (na jeziku: (jezik: engleski)).
- ^ „Istorija austrijskih krunskih zemalja-Austrijska Šlezija” (na jeziku: (jezik: nemački)).
- ^ a b v g d „Austrijska Šlezija-Vojvodstvo Šlesko” (na jeziku: (jezik: nemački)).
