Aštarak

Aštarak
jerm. Աշտարակ
Aštarak; jerm. Աշտարակ
	Znamenitosti
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Jermenija
Pokrajina	Aragacotn
Osnovan	prvi spomen u IX veku
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2010.	21.600
— gustina	2.880 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	40° 17′ 57″ S; 44° 21′ 43″ I / 40.299101° S; 44.362039° I
Vremenska zona	UTC+4 (leti UTC+5)
Aps. visina	1.100 m
Površina	7,5 km2
	Aštarak Aštarak na karti Jermenije
Poštanski broj	0201-0205
Pozivni broj	+374 (232)

Aštarak (jerm. Աշտարակ) je grad u Jermeniji i administrativni centar marza Aragacotn. Smešten je na levoj obali reke Kasah, oko 20ak km severozapadno od glavnog grada Jerevana.

Važan je industrijski i kulturni centar zemlje, a ubrzani razvoj duguje blizini Jerevana, te se razvija kao satelitski grad glavnog grada Jermenije. Važno je saobraćajno čvorište preko kojeg vode putevi koji povezuju Jerevan sa Gjumrijem na severu i Vanadzorom na severoistoku.

Prems procenama za 2011. u gradu je živelo 21.600 stanovnika.^[1]

Geografija uredi

Aštarak je smešten na desnoj i visokoj obali reke Kasah, na 20 km severozapadno od Jerevana. Nalazi se na krajnjem jugoistoku marza Aragacotn.

Grad se nalazi u zoni oštre kontinentalne klime. Područje oko grada je dosta suvo sa svega 358 mm padavina godišnje.

Istorija uredi

Kao jedan od najstarijih jermenskih gradova, Aštarak je osnovan u IX veku a u celosti je obnovljen u XVII veku.^[2]

Status gradskog centra Jermenije dobio je 1963. godine. Danas pored funkcije glavnog administrativnog centra marza Aragacotn, Artašat predstavlja središte i istoimenog okruga u marzu (jednog od četiri).

Privreda uredi

Zahvaljujući blizini Jerevana, Aštarak ima veoma razvijenu industriju koja uglavnom počiva na pogonima prehrambene industrije. Industrija počiva na preradi lokalnih poljoprivrednih proizvoda, a zahvaljujući vinogradima u blizini, razvijena je i industrija vina. Takođe jedna od najvećih mlekara u Jermeniji nalazi se upravo u Aštaraku.

Zbog suve klime 1957. godine izgrađen je Arzni-Šamirmanski kanal (dužine 20 km) kojim se voda iz Hrazdana dovodi na polja oko grada za potrebe navodnjavanja oranica. Pored vinograda, ovde se dosta uzgaja i pšenica.

Gradske znamenitosti uredi

Aštarački most iz 1664. godine

Za tri crkve Aštaraka vezuje se jedna od najlepših jermenskih legendi. Prema toj legendi, u Aštaraku su živele tri sestre koje su bile zaljubljene u jednog mladića, princa Sargisa. Kako sve tri nisu mogle biti sa njim, dve starije sestre su odlučile da skoče sa litice da bi najmlađa mogla da ostvari svoju ljubav. Najstarija sestra je obukla haljinu boje kajsije a srednja crvenu haljinu, i obe su se bacile sa litice u reku. Videvši to, najmlađa obuče haljinu belu kao sneg i skoči za njima. Dirnut njihovim činom, princ Sargis je napustio svoj dvor i postao isposnik. Na mestima sa kojih su devojke skočile sa litice izgrađene su tri manje crkve koje su nazvane po boji njihovih haljina (Karmravor, Spitakavor i Ciranavor).^[3]

Karmravorska crkva (Crvena crkva) je najočuvanija od ove tri crkvice. Sagrađena je u VII veku i posvećena Bogorodici.
Spitakavorska crkva (Bela crkva) je najveća od njih. Građena je između V i VI veka, ali danas je u ruševinama.
Ciranavorska crkva (Narandžasta crkva) je najstarija i najmanja od njih. Sagrađena je u V veku, ali nažalost u potpuno je ruiniranom stanju.

U gradu se nalaze još dve crkve.

Crkva svete Marine sagrađena je 1271. godine i nalazi se u samom centru grada.
Crkva svetog Sarkisa je najmlađi verski objekat u gradu. Izgrađena je krajem XIX veka.

Jedna od znamenitosti grada je i neobičan stepenasti most iz 1664. godine sa tri luka jednake visine a premoštava klisuru odmah ispod crkve svetog Sarkisa.

Karmravorska crkva
Ruševine Spitakavorske crkve
Ruševine Ciranavorske crkvice
Crkva svete Marine iz 1271. godine
Crkva svetog Sarkisa
Pogled na grad i kanjon Kasaha

Znameniti Aštaračani uredi

Nerses V Aštaraketsi (1770—1857), Katolikos svih Jermena;
Perč Prošijan (1837–1907), jedan od najvećih jermenskih književnika. Njegova kuća je 1948. pretvorena u muzej;
Smbat Šahaziz (1840–1908), pesnik
Norair Sisakjan (1907–1966) biohemičar i jedan od osnivača astrobiologije
Gevorg Emin (1918–1998), pesnik
Vardges Petrosjan (1932–1994), dramaturg i prozaista