Ajndhoven
Ajndhoven (hol. Eindhoven, 
slušaj (pomoć·info), brabantski dijalekt Eindoove) je grad na jugoistoku Holandije u provinciji Severni Brabant.[1]
| Ajndhoven hol. Eindhoven | |
|---|---|
 Panorama Ajndhovena | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Kraljevina Holandija |
| Konstitutivna država | Holandija |
| Provincija | Severni Brabant |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2007. | 210.860 |
| — gustina | 2.373,48 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 51° 26′ 08″ S; 5° 28′ 50″ I / 51.435556° S; 5.480556° I |
| Vremenska zona | UTC+1, leti UTC+2 |
| Površina | 88,84 km2 |
| — kopno | 87,75 km2 |
| — voda | 1,09 km2 |
  Ajndhoven Ajndhoven na karti Holandije | |
Ajndhoven je peti po veličini grad u Holandiji, sa preko 230.000 stanovnika (2020) i površinom od 88,84 km².[2] Šire urbano područje ima 440.000 stanovnika i prostire se na 540 km². Grad je poznat po imigraciji, to jest po velikom broju stanovnika kojima bar jedan od roditelja nije rođen u Holandiji (26%).[traži se izvor]
Grad je poznat po fudbalskom klubu PSV Ajndhoven, višestrukom prvaku Holandije (20 titula), pobedniku Lige evropskih šampiona 1988. i kupa UEFA 1978.
Istorija uredi
Ajndhoven se prvi put u zapisima pominje 1232,[3] kada je brabantski vojvoda Hendrik I dodelio gradske privilegije mestu Endehoven sa 170 kuća i bedemom na ušću dva potoka. Ime grada znači „krajnja polja“.
Grad, koji se vremenom uvećavao, uništile su 1486. trupe iz Gelderlanda. Nove snažnije zidine i zamak su podignuti 1502, međutim 1543. grad je ponovo uništen. Veliki požar 1554. je uništio 75% kuća, koje su obnovljene do 1560. Za vreme Holandske revolucije Ajndhoven je prelazio više puta iz holandskih u španske ruke, a deo Holandije je definitivno postao tek 1629.
Industrijska revolucija je preporodila Ajndhoven.[3] Izgrađeni su kanali, putevi i pruge koji su povezali grad sa okolnim regijama. U prvo vreme industrija grada se koncentrisala na duvan i tekstil, ali je najveći uzlet doživela pojavom giganta elektro-industrije, kompanije Filips. Filips je u Ajndhovenu otvorio fabriku sijalica 1891.
Veliki priliv radnika doprineo je tome da se 1920. Ajndhoven proširi na pet susednih opština, na sve četiri strane sveta. U dvadesetom veku industrija se proširila na oblast proizvodnje vozila (kompanija DAF, Van Doorne's Automobiel Fabriek), dok su industrije duvana i tekstila odumirale.
Velika bombardovanja u Drugom svetskom ratu, naročito u toku operacije Market garden, uništila su velike delove grada. Posle rata grad nije obnavljao stara zdanja, već je radikalno promenio lik koristeći savremenu arhitekturu.[4]
Geografija uredi
Klima uredi
| Klima (Ajndhoven) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 15,2 (59,4) |
18,9 (66) |
22,1 (71,8) |
28,0 (82,4) |
32,5 (90,5) |
34,4 (93,9) |
35,8 (96,4) |
35,8 (96,4) |
30,2 (86,4) |
27,0 (80,6) |
18,6 (65,5) |
16,2 (61,2) |
35,8 (96,4) |
| Prosek, °C (°F) | 2,8 (37) |
3,1 (37,6) |
6,0 (42,8) |
8,6 (47,5) |
13,1 (55,6) |
15,6 (60,1) |
17,6 (63,7) |
17,5 (63,5) |
14,3 (57,7) |
10,4 (50,7) |
6,1 (43) |
4,0 (39,2) |
9,9 (49,8) |
| Srednji minimum, °C (°F) | 0,0 (32) |
−0,2 (31,6) |
1,9 (35,4) |
3,6 (38,5) |
7,7 (45,9) |
10,3 (50,5) |
12,3 (54,1) |
12,0 (53,6) |
9,7 (49,5) |
6,4 (43,5) |
3,0 (37,4) |
1,3 (34,3) |
5,7 (42,3) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −20,8 (−5,4) |
−14,2 (6,4) |
−14,7 (5,5) |
−5,9 (21,4) |
−1,9 (28,6) |
0,4 (32,7) |
2,9 (37,2) |
3,6 (38,5) |
−0,4 (31,3) |
−5,4 (22,3) |
−9,5 (14,9) |
−17,4 (0,7) |
−20,8 (−5,4) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Stanovništvo uredi
Prema proceni, u gradu je 2008. živelo 201.728 stanovnika.
| 1980. | 1990. | 2000. | 2008. |
|---|---|---|---|
| 194,451[5] | 191,467[5] | 201,728[5] | 210,456[5] |
Reference uredi
- ^ „Avio karte Beograd Ajndhoven, Beograd Ajndhoven Wizz Air” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-02-03.
- ^ „About Eindhoven”. This is Eindhoven. Arhivirano iz originala 31. 01. 2020. g. Pristupljeno 31. 1. 2020.
- ^ a b „Karta (mapa) - Ajndhoven (Eindhoven) - MAP[N]ALL.COM”. www.mapnall.com. Pristupljeno 2023-02-03.
- ^ Havermans, Dave; Appel-Meulenbroek, Rianne; Smeets, Jos (2008). „Rebranding the City-The Case of Eindhoven” (PDF). Proceedings of the Corporations and Cities Conference. Arhivirano iz originala (PDF) 16. 01. 2020. g. Pristupljeno 16. 1. 2020.
- ^ a b v g „NETHERLANDS: Major Municipalities”. City Population. Pristupljeno 11. 11. 2012.
