Bakalari
Bakalari (lat. Gadus) su rod morskih riba iz porodice Gadidae. Pripadaju vrstama koje žive u hladnim vodama, pretežno na dnu. Sve vrste su komercijalne, a najpoznatija je atlantski bakalar (G. morhua), koji se lovi u vodama oko Lofotskih ostrva u Norveškoj.[2]
| Gadus | |
|---|---|
| |
| Gadus morhua, Atlantic cod | |
Naučna klasifikacija 
| |
| Domen: | Eukaryota |
| Carstvo: | Animalia |
| Tip: | Chordata |
| Klasa: | Actinopterygii |
| Red: | Gadiformes |
| Porodica: | Gadidae |
| Rod: | Gadus Linnaeus, 1758 [1] |
| Tipska vrsta | |
| Gadus morhua Linnaeus 1758
| |
| Vrste | |
| Sinonimi | |
Vrste uredi
Do nedavno su bile prepoznate samo tri vrste iz ovog roda: atlantski, pacifički i grenlandski bakalar. Savremena taksonomija priznaje i četvrtu vrstu, aljaskog bakalara (G. chalcogrammus).[3][4] Štaviše, prema istoj sistematizaciji grenlandski bakalar (G. ogac) više se ne smatra posebnom vrstom, već podvrstom pacifičkog bakalara (G. macrocephalus).[4][5]
Rasprostranjenost uredi
- Atlantski bakalar (G. morhua) živi u Atlantskom okeanu. U zapadnom Atlantiku rasprostranjen je severno od rta Hateras u Severnoj Karolini, i oko obe obale Grenlanda i Labradorskog mora, dok se u istočnom Atlantiku nalazi od Biskajskog zaliva, severno do Severnog ledenog okeana, uključujući Baltičko more, Severno more, Hebridsko more, [13] vode oko Islanda i Barencovo more.[6]
- Pacifički bakalar (G. macrocephalus) živi uglavnom duž kontinentalnog pojasa, od Žutog mora do Beringovog moreuza, duž Aleutskih ostrva i na jugu do Los Anđelesa. Nalazi se do dubine od 900 metara, gde živi u velikim jatima Nalazi se u ogromnim školama.[7] Najnovije molekularno-genetske analize sugerišu da su pacifički i grenlandski bakalar zapravo jedna ista vrsta. i da je grenlandski bakalar samo noviji sinonim za pacifičkog,[5] ali Integrisani taksonomski informacioni sistem (ITIS) i dalje navodi G. ogac kao važeće ime.[8] Ova promena bi, ukoliko se usvoji, u velikoj meri proširila geografski opseg pacifičkog bakalara.
- Grenlandski bakalar (G. morhua) nalazi se u kontinentalnom pojasu Severnog ledenog okeana i u severozapadnom delu Atlantskog okeana, a stanište mu se proteže od Aljaske do zapadnog Grenlanda, a zatim prema jugu duž kanadske obale do zaliva Sen Loren i ostrva Kejp Breton.[9][7]
- Aljaski bakalar ili Aljaski polok široko je rasprostranjen u severnom Pacifiku, sa najvećim koncentracijama u istočnom Beringovom moru.[10] Veoma male populacije genetski identične vrste pronađene su u Barencovom moru, u vodama severne Norveške i Rusije.[11]
| Image | Ime | Naučno ime | Maks. dužina (cm) | Prosečna dužina (cm) | Maks. težina (kg) | Maks. starost (godina) | trofički nivo | IUCN status |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Atlantski bakalar ili samo bakalar |
Gadus morhua Linnaeus, 1758 | 200 | 100 | 96.0 | 25 | 4.4 |  Ranjiva vrsta[12]
|
|
Pacifički bakalar | Gadus macrocephalus Tilesius, 1810 | 119 | 22.7 | 18 | 4.0 | Nije na listi | |
|
Grenlandski bakalar | Gadus ogac Richardson, 1836 | 77.0 | 12 | 3.6 | Nije na listi | ||
_-_GRB.jpg)
|
Aljaski bakalar ili Aljaski polok |
Gadus chalcogrammus Pallas, 1811 | 91.0 | 3.85 | 15 | 3.5 | Nije na listi[13] |
Galerija slika uredi
-
Ukrcavanje bakalara ulovljenih pomoću ribarskih mreža (1916) -
Ribari love bakalare pored obala Norfolka (grafika kanadskog slikara i ribara Bernarda Martina) -
Sušenje bakalara na obali -
Sušeni i usoljeni bakalar -
Specijalizovana prodavnica bakalara u Lisabonu
.jpg)
Bakalar u heraldici
-
Grb na štitu koji se čuva u katedrali u Gentu (Belgija) -
-
.jpg)
.svg)
Reference uredi
- ^ WoRMS (2011). Nicolas Bailly, ur. „Gadus”. FishBase. World Register of Marine Species. Pristupljeno 5. 7. 2011.
- ^ „Vrste bakalara - kako znati prepoznati najboljeg”. RTL. 13. 7. 2017. Pristupljeno 20. 7. 2021.
- ^ Eschmeyer W.F. (2012)chalcogrammus, Gadus Arhivirano 2013-12-20 na sajtu Wayback Machine Catalog of Fishes. California Academy of Sciences.
- ^ a b Coulson MW, Marshall HD, Pepin P, Carr SM (2006). „Mitochondrial genomics of gadine fishes: implications for taxonomy and biogeographic origins from whole-genome data sets” (PDF). Genome. 49 (9): 1115—1130. PMID 17110992. doi:10.1139/g06-083. Arhivirano iz originala (PDF) 2013-12-20. g. Pristupljeno 2012-04-27.
- ^ a b Carr, S. M.; Kivlichan, D. S.; Pepin, P.; Crutcher, D. C. (1999). „Molecular systematics of gadid fishes: Implications for the biogeographic origins of Pacific species”. Canadian Journal of Zoology. 77: 19—26. doi:10.1139/z98-194.
- ^ C.Michael Hogan, (2011) Sea of the Hebrides Arhivirano maj 24, 2013 na sajtu Wayback Machine. Eds. P. Saundry & C.J.Cleveland. Encyclopedia of Earth. National Council for Science and the Environment. Washington DC.
- ^ a b Gadus macrocephalus (Tilesius, 1810) FAO, Species Fact Sheet. Retrieved April 2012.
- ^ „Gadus ogac”. Integrated Taxonomic Information System.
- ^ Froese, Rainer; Pauly, Daniel; ur. (2005). Gadus ogac” na FishBase-u. [verzija na datum: October 2005]
- ^ „Walleye Pollock Research”. Alaska Fisheries Science Center. NOAA. 2013. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ Privalikhin, A. M.; Norvillo, G. V. (2010). „On the finding of a rare species—Norwegian pollock Theragra finnmarchica Koefoed, 1956 (Gadidae)—in the Barents Sea”. Journal of Ichthyology. 50 (2): 143—147. S2CID 34014444. doi:10.1134/S0032945210020013.
- ^ Sobel J (1996). „Gadus morhua”. Crveni spisak ugroženih vrsta IUCN. IUCN. 1996: e.T8784A12931575. doi:10.2305/IUCN.UK.1996.RLTS.T8784A12931575.en
.
- ^ Gadus chalcogrammus Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. jul 2021) [Catalogue of Life], Updated 15 March 2012. Retrieved 27 April 2012.
Spoljašnje veze uredi
Vikivrste imaju više informacija o članku Bakalari.