Batrić Jovanović
Batrić Jovanović (Donja Morača kod Kolašina, 3. jun 1922 — Beograd, 16. februar 2011) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik i diplomata SFR Jugoslavije i publicista.
| batrić jovanović | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Batrić Jovanović u Saveznoj skupštini Jugoslavije | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 3. jun 1922. | ||||||||
| Mesto rođenja | Donja Morača kod Kolašina, Kraljevina SHS | ||||||||
| Datum smrti | 16. februar 2011. (88 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, Srbija | ||||||||
| Profesija | društevno-politički radnik i publicista | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | 1940. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Biografija
urediRođen je 3. juna 1922. godine u selu Donja Morača, kod Kolašina. Poticao je iz zemljoradničke porodice, a roditelji su mu bili Milovan i Jelisaveta Jovanović. Gimnaziju je završio u Peći 1940. godine, a nakon mature upisao Pravni fakultet u Beogradu. Tokom studija priključio se studentskom revolucionarnom pokretu i ubrzo postao član tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1][2]
Aprilski rat 1941. godine prekinuo je njegove studije. Nakon okupacije Kraljevine Jugoslavije vratio se u rodno mesto, gde je aktivno učestvovao u organizovanju oružanog ustanka. Bio je učesnik Trinaestojulskog ustanka u Crnoj Gori, a u jesen 1941. godine je u sastavu Komskog bataljona učestvovao u napadu na Pljevlja. Kada je 21. decembra 1941. godine u Rudom formirana Prva proleterska udarna brigada bio je borac Treće čete njenog Prvog crnogorskog bataljona. Tokom Narodnooslobodilačkog rata nalazio se na raznim odgovornim dužnostima.[1]
Nakon oslobođenja Jugoslavije, kao omladinski rukovodilac učestvovao je u organizovanju prvih omladinskih radnih akcija na izgradnji ratom porušene zemlje. Nekoliko godina uzastopno bio je u rukovodilac velikih saveznih omladinskih radnih akcija, kao član i komandant Glavnog štaba omladinskih radnih brigada na izgradnji omladinske pruge Brčko—Banovići, 1946. godine i pruge Šamac—Sarajevo, 1947. godine. Od 1948. godine je učestvovao u izgradnji Novog Beograda, tačnije u prvoj fazi njegove izgradnje od 1948. do 1950. godine. Bio je pomoćnik generalnog direktora preduzeća „Novi Beograd” i danonoćno je obilazio gradilišta — palate Federacije, Studentskog grada, naselja Tošin bunar i hotela „Jugoslavija” i brinuo o njihovom snabdevanju ovih gradilišta potrebnim alatom, građevinskim mašinama i materijalom. Posebno je vodio brigu o izvršenju prethodno dogovorenih godišnjih, mesečnih i dekadnih planova za pojedine objekte i gradilište u celini.[1][3]
Nakon nastupanja pauze u izgradnji Novog Beograda, Batrić Jovanović je bio stavljen na raspolaganje Vladi FNRJ, gde je obavljao dužnosti — pomoćnika saveznog ministra, direktor Savezne uprave za nuklearne sirovine, sekretar Komisije za privredu Centralnog komiteta KPJ i urednik NIP „Borba”. Godine 1953. bio je imenovan za generalnog direktora Uprave civilnog vazduhoplovstva Jugoslavije i na ovoj dužnosti je ostao dugi niz godina sve do 1971. godine. Nakon ovoga je od 1973. do 1977. godine bio ambasador SFRJ u UNESKO-u.[1][2]
U dva saziva, od 1978. do 1986. godine bio je delegat iz SR Crne Gore u Saveznoj skupštini.[2] U ovom periodu postao je čuven po žestokim osudama progona srpskog i crnogorskog stanovništva s Kosmeta od strane velikoalbanskih šovinista i separatista. Takođe, najoštrije je kritikovao ekonomsku politiku SFRJ osuđujući je da je u službi pljačkanja SR Srbije i drugih nerazvijenih jugoslovenskih republika, od strane SR Hrvatske i SR Slovenije. Njegova istupanja u Skupštini SFR Jugoslavije (delegatska pitanja, replike i govori) kasnije je sabrao u svojoj knjizi Kosovo, inflacija, socijalne razlike.
Nakon političkog uspona Slobodana Miloševića i „antibirokratske revolucije” postao je njegov pristalica pa je 1989. godine bio izabran za delegata u Skupštini SR Srbije, a nakon uvođenja višepartijskog sistema, 1990. godine je bio narodni poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srbije, izabran na listi Socijalističke partije Srbije. U isto vreme je bio delegat iz Srbije u Skupštini SFRJ, do 1992. godine.[2]
Umro je 16. februara 2011. godine u Beogradu.[4]
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Za učešće u Narodnooslobodilačkoj borbi 1945. godine je odlikovan Ordenom za hrabrost i Ordenom partizanske zvezde treće reda, 1945. godine. Za učešće u rukovođenju omladinskim radnim akcijama bio je odlikovan — Ordenom rada prvog reda 1946. godine za učešće na izgradnji omladinske pruge Brčko—Banovići, Ordenom zasluga za narod prvog reda 1947. godine za učešće na izgradnji omladinske pruge Šamac—Sarajevo i Ordenom bratstva i jedinstva prvog reda 1949. godine za učešće na izgradnji Novog Beograda. Godine 1982. odlikovan je Ordenom Republike sa zlatnim vencem za zalaganje i rezultate postignute na izgradnji aerodroma širom Jugoslavije.[5][2][3]
Dela
urediAktivno se bavio publicističkim radom i objavio je knjige:
- Omladinske radne akcije - škola socijalizma (1948)
- Moj bataljon (1952)
- Od Tare do Sutjeske (1952)
- Crna Gora u narodnooslobodilačkom ratu i socijalističkoj revoluciji (1960)
- Rezolucija o osnovama društvenog sistema informisanja (1979)
- Kolašinski kraj u socijalističkoj revoluciji (1983)
- Trinaestojulski ustanak (1984)
- Kosovo, inflacija, socijalne razlike: istupanje u Skupštini SFRJ 1982-85 (1985)
- Crnogorci o sebi: (od vladike Danila do 1941): prilog istoriji crnogorske nacije (1986)
- Rasrbljivanje Crnogoraca: Staljinov i Titov zločin (2003)
- Rasrbljivanje Crnogoraca od Staljina i Tita do Dukljana: Duhovni genocid (2005)
Reference
uredi- ^ a b v g Ko je ko u Jugoslaviji 1970, str. 284.
- ^ a b v g d Ko je ko u Srbiji 1995, str. 208.
- ^ a b Ristanović 2009, str. 40–41.
- ^ RTS: Vremeplov (16. februar)
- ^ Ko je ko u Jugoslaviji 1957, str. 284.
Literatura
uredi- Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd. 1957.
- Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd. 1970.
- Biografski leksikon Ko je ko u Srbiji. Beograd. 1995.
- Ristanović, Dr Slobodan (2009). Novi Beograd — graditeljski poduhvat veka. Beograd: IA KSE-NA. ISBN 978-86-81961-21-6.
- Jovanović, Batrić (2003). Rasrbljivanje Crnogoraca: Staljinov i Titov zločin. Beograd: Srpska školska knjiga.
- Jovanović, Batrić (2005). Rasrbljivanje Crnogoraca od Staljina i Tita do Dukljana: Duhovni genocid. Podgorica: Vijeće narodnih skupština Crne Gore.
