Bistričke babe
Bistričke babe (bug. Бистришки баби) je naziv za grupu starijih žena u bugarskom području Šopluk koja je sačuvala narodne plesove i polifonijsku vokalnu muziku. Pored toga one su poslednje koje izvode dvotonsko pevanje (dijafonija), poznato kao „šopska polifonija“, drevni oblik „hora“ i ritualni običaj „Lazaruvane“, inicijacijsku ceremoniju za mlade devojke koja se odvija na dan sv. Lazara, prve subote pre Cvetnice. Naziv su dobile po selu Bistrica koje se nalazi u okolini glavnog grada, Sofije.
| Bistričke babe | |
|---|---|
 Nastup Bistričkih baba u Sofiji 2017 | |
| Svetska baština Uneska | |
| Zvanično ime | Bistričke babe |
| Mesto | Bistritsa, Bugarska |
| Kriterijum | Nematerijalno kulturno nasleđe: |
| Referenca | 95 |
| Upis | 2005. (3. sednica) |
| Veb-sajt | https://ich.unesco.org/en/RL/bistritsa-babi-archaic-polyphony-dances-and-rituals-from-the-shoplouk-region-00095 |
Šopsko dvotonsko pevanje uredi
Šopsko dvotonsko pevanje se izvodi tako što jedan ili dva glasa održavaju melodiju izvikivanjem („izvika”) i krivom bukom („buči krivo”), dok ostale pevačice zadržavaju jednotonski zujanje koje je udvojeno ili utrojeno kako bi nastala zvučnija jeka koja prati vodeće pevačice. Plesačice odevene u narodne nošnje drže jedna drugu za bokove ili za pojas, te laganim korakom plešu u krug, okrećući se suprotno od kazaljke na satu. Postoje brojne varijacije ovog plesa, zavisno o pesmi i drevnom ritualu za koji se izvode.[1]
Nematerijalno kulturno nasleđe Uneska uredi
Iako se izvorna uloga polifonijskog pevanja promenila tokom 20. veka, te se sada uglavnom izvodi na sceni, Bistričke babe se smatraju za važnu sastojnicu kulturnog života celog regiona jer promovišu narodni izraz među mladima. Starije žene su među poslednjim predstavnicima tradicionalne polifonije, a selo Bistrica je jedno od poslednjih područja u Bugarskoj gde je ovaj kulturni izručaj održavan vekovima. Zbog toga su Bistričke babe upisane na listu nematerijalne svetske baštine 2008. godine.[1].
Iako se Bistrica nalazi veoma blizu Sofije, koja nudi kulturno bogatstvo, zanimanje mladih za seoske običaje opada. Tokom godina, bogati repertoar pesama i plesova je sveden samo na najpopularnije i najzanimljivije delove koji se izvode na sceni.
Nagrade i priznanja uredi
Kao autentičan oblik folklora, Bistričke babe su nastupale širom Evrope i SAD, te su 1978. godine u Hamburgu osvojile prestižnu Evropsku nagradu za folklornu umetnost „Alfred Toepfer”.
Izvori uredi
- ^ a b Bistritsa Babi, archaic polyphony, dances and rituals from the Shoplouk region na službenim stranicama UNESKO-a (jezik: engleski), Pristupljeno 18. 12. 2012.
Spoljašnje veze uredi
- Video primer na You Tube (jezik: engleski)