Битанга и принцеза
Bitanga i princeza je četvrti studijski album grupe Bijelo dugme iz 1979. godine u izdanju diskografske kuće Jugoton.
| Bitanga i princeza | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||
| Studijski album: Bijelo dugme | ||||
| Izdat | 1979. | |||
| Žanr | rok-en-rol | |||
| Trajanje | 34 min 43 sek | |||
| Izdavač | Jugoton | |||
| Producent | Vladimir Mihaljek | |||
| Diskografija | ||||
| ||||
Bitanga i princeza je bio prvi album Bijelog dugmeta na kojem je Điđi Jankelić svirao na bubnjevima.[1] Bio je to poslednji album benda orijentisan na hard rok pre njihovog prelaska na novi talas sledeće godine.[1]
Godine 1998. Bitanga i princeza je proglašen desetim na listi 100 najvećih jugoslovenskih rok i pop albuma.[2] Album je 2015. godine proglašen 15. na listi 100 najvećih jugoslovenskih albuma koju je objavilo hrvatsko izdanje Rolng Stouna.[3]
Pozadina uredi
Promena sastava uredi
Nakon zajedničkog odlaska bubnjara Ipe Ivandića i klavijaturiste Laze Ristovskog u proleće 1978. godine — koji su na kraju radili na pratećem projektu Stižemo — Bijelom dugmetu se ponovo pridružio bivši klavijaturista Vlado Pravdić, dok je Ivandića zamenio Điđi Jankelić.[1]
Pravdić je prethodno napustio bend u jesen 1976. da bi služio svoj obavezni mandat u Jugoslovenskoj narodnoj armiji, ali na kraju nije povratio svoje mesto čak ni nakon što je otpušten iz vojske jer je Bregović odlučio da Ristovskog zadrži trajno. Jankelić je, s druge strane, bio potpuno nov u Bijelom dugmetu, stigao je tako što se pojavio na pratećem solo albumu pevača benda Željka Bebeka Skoro da smo isti koji je nekoliko meseci ranije objavljen i naišao na loše kritike.
Bend je počeo da priprema svoj novi studijski album početkom jeseni 1978. godine u Niškoj Banji‚ dok je Goran Bregović još služio vojsku u Nišu, ali su se definitivno ponovo okupili u Sarajevu 1. novembra.[1]
Snimanje uredi
Prvobitno, izdavačka kuća grupe, Jugoton, rezervisala je londonski AIR Studios (gde su snimljena prethodna dva studijska albuma benda) za kraj novembra 1978. sa ciljem da se ploča objavi na vreme za novogodišnje praznike u Jugoslaviji. Međutim, kako je postalo jasno da bend neće moći da snima u novembru — a ponovno rezervisanje nije moglo da se dogovori u kratkom roku — sesije snimanja su premeštene u Beograd.[4] Album je snimljen tokom januara 1979. godine u PGP-RTB studiju u Beogradu, nakon čega je usledio proces masteringa u londonskom studiju Abbey Road. Kao i prethodna dva studijska albuma benda, Bitanga i princeza je takođe producirao Nil Harison. U njemu nije bilo prepoznatljivog hard rok zvuka benda pod uticajem folka, jer gotovo da nema elemenata narodne muzike, dok su balade „Kad zaboraviš juli“ i „Sve će to mila moja prekriti ruzmarin, snjegovi i šaš“ uključivale simfonijski orkestar.
Izradu albuma pratila je cenzura. Originalni omot, koji je dizajnirao stari saradnik Dragan Stefanović, a na kojem je ženska noga udarala muški genitalni deo, izdavač benda Jugoton odbila je kao "vulgarnu".[1] Stefanović je tada dizajnirao i potpuno belu omot albuma, ali su ga urednici Jugotona odbili uz obrazloženje da će zahtevati da album bude jeftiniji.[4] Album je završio na omotu koji je dizajnirao Jugotonov dizajner Ivan Ivezić.[1]
Lista pjesama uredi
- „Bitanga i princeza“ (3:46)
- „Ala je glupo zaboravit' njen broj“ (3:53)
- „Ipak, poželim neko pismo“ (4:29)
- „Kad zaboraviš juli“ (4:29)
- „Na zadnjem sjedištu moga auta“ (3:56)
- „A koliko si ih imala do sad“ (4:18)
- „Sve će to mila moja prekriti ruzmarin, snjegovi i šaš“ (7:49)
- Tekst i muzika - Goran Bregović.
Članovi grupe uredi
Saradnici uredi
- Dubravko Majnarić — glavni i odgovorni urednik
- Nil Harison (Neil Harrison) — producent
- Vojno Kundić — urednik
- Maja Odžaklijevska — prateći vokal
- Slobodan Marković — sintisajzer
- Ranko Rihtman i Vojkan Borisavljević — aranžman za filharmoniju
- Ivan Ivezić — omot
- Kris Bler (Chris Blair) — rezao ploču
Prijem uredi
Bitanga i princeza je po izlasku kritika hvalila kao do tada najbolje djelo Bijelog dugmeta. Skoro svaka pesma na albumu postala je hit.[1] Konačan broj prodatih primeraka bio je oko 320.000.[5]
Turneja nakon objavljivanja albuma takođe je bila uspešna. Bend je pet puta uspeo da rasproda beogradsku halu Pionir, a sav novac od ovih koncerata posvećen je žrtvama zemljotresa u Crnoj Gori 1979. godine. 22. septembra iste godine bend je organizovao koncert pod nazivom Rok spektakl '79 na stadionu JNA. Na koncertu su nastupile mnoge grupe: Formula 4, Aerodrom, Opus, Senad od Bosne, Revolver, Prljavo kazalište, Tomaž Domicelj, Suncokret, Parni valjak, Generacija 5, Siluete...
Zanimiljivosti uredi
Naslovna numera je posvećena Ljiljani Tici.[6]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e Janjatović, Petar (2007). YU rock enciklopedija : 1960-2006. Petar Janjatović. ISBN 978-86-905317-1-4. OCLC 191751768.
- ^ Antonić, Duško; Štrbac, Danilo (1998). YU 100 : najbolji albumi jugoslovenske rok i pop muzike. autori. OCLC 439240601.
- ^ „Rolling Stone 100 Greatest ex-Yugoslavia albums 1955-2015 (2015) - Acclaimed Music Forums”. www.acclaimedmusic.net. Pristupljeno 2022-12-31.
- ^ a b Vesić, Dušan (2014). Bijelo dugme : šta bi dao da si na mom mjestu : definitivna biografija najveće jugoslovenske grupe. Beograd. ISBN 978-86-521-1703-1. OCLC 904969157.
- ^ Krstulović, Zvonimir (2005). Bijelo Dugme: Doživjeti stotu. Profil. str. 34.
- ^ Redakcija (2021-11-01). „Istina o hitu “Bitanga i princeza”: BREGA JE U PJESMI BITANGA, A ZNATE LI KO JE PRINCEZA” (na jeziku: bošnjački). Pristupljeno 2022-12-09. „U sjećanju na ovu ljubav, Bregović joj posvetio pjesmu „Bitanga i princeza“.”
Literatura uredi
- Janjatović, Petar (2003). Ex YU rock enciklopedija. Beograd: Čigoja štampa. COBISS.SR 137175308.
Spoljašnje veze uredi
- Bitanga i princeza na sajtu Discogs (jezik: engleski)