Bitka kod Notijuma
Bitka kod Notijuma je pomorska bitka između Atine i Sparte, koja se odigrala 406. p. n. e. Bila je to jedna od bitaka Peloponeskog rata. U bici pobeđuje Sparta. Pre bitke Alkibijad je ostavio Antioha da blokira izlaz spartanske flote iz Efesa. Kršeći Alkibijadovo naređenje Antioh pokušava uvući Spartance u borbu. Spartanci pod Lisandrom pobeđuju. To Lizandru daje renome pobednika nad atinskom flotom, a Alkibijada smenjuju u Atini.
| Bitka kod Notijuma | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Peloponeskog rata | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Sparta | Atina | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Lisandar | Antioh | ||||||
| Jačina | |||||||
| 70 brodova | 80 brodova | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nijedan | 22 broda | ||||||
Uvod uredi
Lisandar je postavljen 407. p. n. e. za komandanta spartanske flote. U Efesu on uspostavlja bazu sa 70 brodova, što gradnjom brodova u samom Efesu povećava na 90. U Efesu uspostavlja diplomatske odnose sa Kirom Mlađim, koji mu daje finansijsku pomoć da poveća platu veslača za trećinu. Sa povećanjem plata počeo je privlačiti iskusnije mornare iz atinske flote.
Alkibijad je želio da izazove sukob sa Lisandarom, pa dovlači atinsku flotu u Notijum blizu Efesa. Sedeći u Notijumu nije uspeo izazvati bitku sa spartanskom flotom iz Efesa. Alkibijad odlazi sa nekoliko brodova da pomogne jednom drugom atinskom komandantu u opsadi Fokeje. Većina flote, tj 80 brodova ostaje u Notijumu. Obično bi se u takvim slučajevima flota stavljala pod komandu nekoliko generala, ali Alkibijad predaje flotu Antiohu, pod naredbom da ne napada Lizandrove brodove. Zbog toga što je flotu predao samo jednom komandantu Alkibijad je kasnije kritikovan.
Bitka uredi
Nakon odlaska Alkibijada, Antioh je komandant i odlučuje da navuče Spartance u bitku. Plovi prema Efesu sa 10 brodova. Plan mu je bio da peloponeski brodovi krenu za njim, a da poteru onda napadne ostatak atinske flote. Plan je bio sličan planu bitke kod Kizika. Međutim iznenadnim napadom Spartanci potapaju Antiohov brod, a Antioh pogiba. Preostalih devet brodova je ganjano do Notijuma, gde atinska flota nije bila dovoljno spremna za napad cele spartanske flote. U borbi 15 atinskih brodova je zarobljeno, a još sedam potopljeno. Spartanci se vraćaju u Efes slaveći pobedu, a Atinjani u Notijum da se pregrupišu.
Posledice uredi
Nakon što je čuo za bitku, Alkibijad prekida opsadu Fokeje i vraća se u Notijum da bi povratio paritet flota. Opet Lisandar ne želi da izađe da se bori.
Poraz u Notijumu izazvao je pad Alkibijada u Atini. Bio je omiljen posle bitke kod Kizika i u njega su ulagali velike nade. Neuobičajeno postavljanje Antioha za komandanta dovelo je do teškog poraza, koji mu ne opraštaju. Njegovi politički protivnici koriste šansu i uklanjaju ga sa pozicije komandanta.
Kod obe flote izvršena je promena komandanata. Kalikratida zamenjuje Lizandra. Na atinskoj strani Alkibijada zamenjuju, ali i njegove prijatelje Trasibula i Teramena. Konon preuzima komandu. Tokom sledeće godine flote su se sukobile dva puta. Najpre je Kalikratida pobedio i zarobio atinsku flotu kraj Lezbosa. Dolazi pomoćna atinska flota i pobeđuje u bici kod Arginuskih ostrva. U toj bici gine Kalikratida. Lizander se ponovo vraća na čelo spartanske flote 405. p. n. e. i pobeđuje Atinjane u odlučnoj bici kod Egospotama.
U Notijumu nije stradalo toliko mnogo brodova, ali imao je veliki značaj. Notijum je značio kraj Alkibijadove karijere, a Lisandar je na spartanskoj strani značajno lansiran kao vojskovođa. Isto tako je bilo bitno uklanjanje Trasibula, talentiranog komandanta, koji je dosta zaslužan za mnoge atinske pomorske pobede.
