Blokhauz

Blokhauz (nem. Blockhaus, prevod: koliba), ranije i bastid, je prvobitno bila brvnara predviđena za samostalnu odbranu. Kasnije, naziv se proširuje i na fortifikacijski vatreni objekat uređen za kružnu odbranu. Obično ima sklonište i višespratni sistem vatre. Može se smatrati jednom vrstom bunkera ili čardaka.

Blokhauzi su podizani mahom u šumskim i planinskim predjelima, i ondje gdje je trebalo štititi komunikacije ili održavati vlast nad stanovništvom. Zbog te namjene sličan je čardaku.

Od rata za bavarsko nasljeđe 1778−1779. se sve više grade jer su se pokazali pogodni za odbranu granica. Prvobitno se često postavlja i u tvrđave, ali je pojavom brizantnog zrna ovo napušteno.

Oblik je na početku pravougaon, kasnije krstast, ponekad šestougaoni, okrugli ili poligonalni. Zidovi su od jednog ili dva reda balvana. Stalni b. se grade od kamena ili opeke.

U našim krajevima blokhauze grade prvo Austrougari poslije okupacije Bosne i Hercegovine 1878. duž glavnih komunikacija. U Drugom svjetskom ratu Nijemci, Italijani i kvislinzi podižu nekoliko hiljada jednospratnih i dvospratnih b. okruženih bodljikavom žicom i minama.

Poslije Drugog svjetskog rata blokhauzi su u stvari bunkeri s primarnom namjenom zaštite objekata u pozadini. U francuskom jeziku se svi stalni bunkeri zovu blokhauz.

Vidi još

• Bunker
• Čardak

Literatura

• Vojna enciklopedija, Beograd, 1970, knjiga prva, pp. 646.