Brazilija
- Za naselje u opštini Beočin, videti članak: Brazilija (Beočin)
Brazilija (port. Brasília) je federalni glavni grad Brazila i sedište Vlade Saveznog distrikta (Distrito Federal).[2] Grad je lociran na Brazilskoj visoravni u centralno-zapadnom regionu zemlje. Grad je osnovan 21. aprila 1960, da služi kao nova nacionalna prestonica. Do 1972. ovde su preseljene sve državne institucije Brazila i strane ambasade. Prema procenama Brazilija je treći najnaseljeniji grad Brazila.[3] Među većim Latinsko Američkim gradovima, Brazilija ima najviši BDP po stanovniku.[4]
| Brazilija Brasília | |
|---|---|
 Kolažni prikaz gradskih znamenitosti | |
.svg) Zastava
.svg) Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Brazil |
| Federalni distrikt | Savezni distrikt |
| Osnovan | 21. aprila 1960. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2017. | 3.039.444 [1][note 1] |
| — gustina | 523,86 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 15° 47′ 02″ J; 47° 54′ 51″ Z / 15.783889° J; 47.914167° Z |
| Aps. visina | 1.172 m |
| Površina | 5.802 km2 |
  Brazilija Brazilija na karti Brazila | |
| Poštanski broj | 70000–70999 |
| Pozivni broj | 061 |
| Veb-sajt | |
| http://www.brasilia.df.gov.br | |
Braziliju su planirali i razvili Lusio Kosta, Oskar Nimajer i Žoakim Kordozo 1956. godine, radi premeštanja prestonice iz Rio de Ženeira u centralniju lokaciju. Arhitekta pejzaža je bio Roberto Burl Marks.[5][6] Dizajnom je grada podeljen u numerisane blokove, kao i sektore za određene aktivnosti, kao što su hotelski sektor, bankarski sektor i sektor ambasada. Unesko je izabrao Braziliju kao lokaciju svetske baštine zbog njene modernističke arhitekture i jedinstvenog umetničkog urbanog planiranja.[7] Unesko ju je isto tako imenovao „gradom dizajna” u oktobru 2017. i ona je od tada bila deo Mreže kreativnih gradova.[8]
Sve tri grane Brazilske federalne vlade su smeštene u gradu: izvršna, zakonodavna i pravosudna. U Braziliji isto tako postoje 124 strane ambasade.[9] Međunarodni aerodrom grada ga povezuje sa svim drugim većim brazilskim gradovima i mnogim internacionalnim odredištima. On je treći najprometniji aerodrom u Brazilu. Brazilija je najveći grad portugalskog govornog područja. Ona je bila jedan od glavnih gradova domaćina Svetskog prvenstva u fudbalu 2014. i u njoj su se održavali fudbalski mečevi tokom Letnjih olimpijskih igara 2016.; ona je takođe bila domaćin Kupa konfederacije u fudbalu 2013.
Geografija uredi
Brazilija je izgrađena na centralnoj visoravni Brazila na 1.158 m nadmorske visine. Grad je udaljen od ostalih velikih gradova Brazila, kao što su Sao Paulo (872 km), Rio de Žaneiro (930 km), Resife (1.653 km) i Belem (1600 km). Nalazi se u tropskoj klimatskoj zoni sa prosečnom godišnjom temperaturom od 20,7 °C i 1.555 milimetara padavina godišnje. Kišna sezona traje od oktobra do aprila.
Sam grad Brazilija je sa oko 200.000 stanovnika tek treći najveći grad Saveznog distrikta. Većina stanovnika živi u predgrađima i obližnjim gradovima. Od 36.000 stanovnika 1950, njihov broj se povećao 36 puta do 2005. (2,3 miliona).
Planovi razvoja industrije nisu se ostvarili, tako da postoji visoka stopa nezaposlenosti. Uz to se nadovezao problem narkomanije, alkoholizma i kriminala u predgrađima.
Izgradnja gradskog metroa je trajala od 1992—2001. Međunarodni aerodrom u Braziliji (Aeroporto Internacional de Brasília - Presidente Juscelino Kubitschek, skraćenica: BSB) je u 2006. koristilo 9,7 miliona putnika.
Klima uredi
Brazilija ima tropsku savansku klimu (Aw, prema Kepenovoj klasifikaciji klima), sa dva različita godišnja doba: kišnom sezonom, od oktobra do aprila, i suvom sezonom, od maja do septembra.[10] Prosečna temperatura je 21,0 °C (69,8 °F).[11] Septembar, na kraju sušne sezone, ima najvišu prosečnu maksimalnu temperaturu, 28,4 °C (83,1 °F), i ima veću i manju maksimalnu srednju temperaturu, od 25,1 °C (77,2 °F) i 12,9 °C (55,2 °F), respektivno.[11] Prosečne temperature za period od septembar do marta su konzistentne 22 °C (72 °F).[11] Sa 241,5 mm (9,5 in), decembar je mesec sa najviše godišnjih padavina, dok jun ima najmanje padavina, sa samo 4,9 mm (0,2 in).[11]
Prema Brazilskom nacionalnom institutu za meteorologiju (INMET), rekordna niska temperatura je bila 1,6 °C (34,9 °F) dana 18. jula 1975, a rekordna visoka je bila 35,8 °C (96,4 °F) dana 28. oktobra 2008.[11] Do najveće akumulacije kiše u toku 24 sata od 132,8 mm (5,2 in) došlo je 15. novembra 1963.[12]
| Klima Brazilije (1981–2010, ekstremi 1961–sadašnjost) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 32,6 (90,7) |
31,4 (88,5) |
32,1 (89,8) |
31,6 (88,9) |
31,6 (88,9) |
31,6 (88,9) |
30,8 (87,4) |
33,0 (91,4) |
34,9 (94,8) |
35,8 (96,4) |
33,3 (91,9) |
32,7 (90,9) |
35,8 (96,4) |
| Maksimum, °C (°F) | 26,5 (79,7) |
27,0 (80,6) |
26,7 (80,1) |
26,6 (79,9) |
25,9 (78,6) |
25,0 (77) |
25,3 (77,5) |
26,9 (80,4) |
28,4 (83,1) |
28,2 (82,8) |
26,7 (80,1) |
26,3 (79,3) |
26,6 (79,9) |
| Prosek, °C (°F) | 21,6 (70,9) |
21,7 (71,1) |
21,6 (70,9) |
21,3 (70,3) |
20,2 (68,4) |
19,0 (66,2) |
19,0 (66,2) |
20,6 (69,1) |
22,2 (72) |
22,4 (72,3) |
21,5 (70,7) |
21,4 (70,5) |
21,0 (69,8) |
| Minimum, °C (°F) | 18,1 (64,6) |
18,0 (64,4) |
18,1 (64,6) |
17,5 (63,5) |
15,6 (60,1) |
13,9 (57) |
13,7 (56,7) |
15,2 (59,4) |
17,2 (63) |
18,1 (64,6) |
18,0 (64,4) |
18,1 (64,6) |
16,8 (62,2) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 12,2 (54) |
11,0 (51,8) |
14,5 (58,1) |
10,7 (51,3) |
3,2 (37,8) |
3,3 (37,9) |
1,6 (34,9) |
5,0 (41) |
9,0 (48,2) |
10,2 (50,4) |
11,4 (52,5) |
11,4 (52,5) |
1,6 (34,9) |
| Količina padavina, mm (in) | 209,4 (8,244) |
183,0 (7,205) |
211,8 (8,339) |
133,4 (5,252) |
29,7 (1,169) |
4,9 (0,193) |
6,3 (0,248) |
24,1 (0,949) |
46,6 (1,835) |
159,8 (6,291) |
226,9 (8,933) |
241,5 (9,508) |
1.477,4 (58,165) |
| Dani sa padavinama (≥ 1.0 mm) | 17 | 14 | 14 | 8 | 3 | 1 | 1 | 2 | 5 | 11 | 17 | 19 | 112 |
| Relativna vlažnost, % | 76,2 | 74,7 | 76,8 | 72,2 | 66,2 | 58,7 | 52,7 | 46,8 | 50,3 | 62,8 | 74,5 | 78,0 | 65,8 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 150,9 | 158,9 | 166,5 | 204,6 | 239,5 | 254,3 | 268,9 | 264,4 | 210,5 | 183,1 | 139,9 | 126,8 | 2.368,3 |
| Izvor #1: Instituto Nacional de Meteorologia[11] | |||||||||||||
| Izvor #2: Meteo Climat (record highs and lows)[13] | |||||||||||||
Istorija uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| Brazilija Brasília | |
|---|---|
 | |
| Svetska baština Uneska | |
| Zvanično ime | Brazilija |
| Mesto | Savezni distrikt Brazila, Brazil |
| Koordinate | 15° 47′ 38″ J; 47° 52′ 58″ Z / 15.7939° J; 47.8828° Z |
| Površina | 5.802 km2 (6,245×1010 sq ft) |
| Kriterijum | kulturna: i, iv |
| Referenca | 445. |
| Upis | 1987. (11. sednica) |
| Veb-sajt | http://whc.unesco.org/en/list/445 |
Odluka za izmeštanje prestonice Brazila u unutrašnjost zemlje je doneta 1891. Mesto za izgradnju je određeno 1922. u blizini grada Planaltina. Naredbu za izgradnju Brazilije dao je predsednik Žuselino Kubiček 1956.[2] U to vreme je područje grada bila divljina. Grad su u formi aviona dizajnirali urbanista Lucio Kosta i arhitekt Oskar Nimajer. Grad je izgrađen do 1960. [2]Glavna modernistička zdanja Brazilije su zgrada Parlamenta Brazila na „Trgu tri vlasti“, gradska Katedrala, Kubičekov most, televizijski toranj (218 m), palate predsednika i ministarstava. UNESKO je 1987. Braziliju stavio na listu svetske baštine.
Stanovništvo uredi
Prema proceni iz 2007. u gradu je živelo 2.455.903 stanovnika.
| 1991. | 2000. | 2010. |
|---|---|---|
| 1.601.094 | 2.051.146 | 2.570.160 |
Privreda uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Citati o Braziliji uredi
Arhitekta Lucio Kosta rekao je 1968. o Braziliji: „Sve je monumentalno, ljudsko, jednostavno, grandiozno, asketsko u čistoći formi, redukovano na ono najneophodnije.“ [14]
Oskar Nimajer je kasnije priznao: „Ovaj eksperiment nije bio uspešan.“ [14]
Partnerski gradovi uredi
Galerija uredi
-
Parlament Brazila (Nacionalni kongres) -
Nimajerova katedrala -
Palata lukova (Ministarstvo inostranih poslova) -
Esplanada ministarstava
Napomene uredi
- ^ The administrative region of Brasília recorded a population of 214,529 in a 2012 survey; IBGE demographic publications do not make this distinction and considers the entire population of the Federal District.
Reference uredi
- ^ „Estimativa Populacional 2013” (PDF). Pesquisa Demográfica por Amostra de Domicílios 2011 (na jeziku: Portuguese). Codeplan. 9. 11. 2012. Arhivirano iz originala (PDF) 3. 9. 2015. g. Pristupljeno 6. 6. 2015.
- ^ a b v Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 168. ISBN 86-331-2075-5.
- ^ IBGE: Brasília Arhivirano 2013-10-17 na sajtu Wayback Machine IBGE. Pristupljeno February 21, 2016. (jezik: portugalski)
- ^ Istrate, Emilia. „Global MetroMonitor | Brookings Institution”. Brookings.edu. Arhivirano iz originala 4. 6. 2013. g. Pristupljeno 25. 2. 2014.
- ^ „Niemeyer e Joaquim Cardozo: uma parceria mágica entre arquiteto e engenheiro” (na jeziku: portuguese). Brazil Communication Company. 2012. Pristupljeno 7. 1. 2019.
- ^ „Brasília 50 anos” (PDF) (na jeziku: Portuguese). Veja. 2009. Pristupljeno 7. 1. 2019.
- ^ „World Heritage List”. Unesco. Pristupljeno 6. 2. 2013.
- ^ „The Brazilian cities Brasília, Paraty and João Pessoa join the UNESCO Creative Cities Network”. www.unesco.org (na jeziku: engleski). United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Pristupljeno 3. 10. 2018.
- ^ „Lista do Corpo Diplomático e Organismos Internacionais”. Cerimonial, Ministério das Relações Exteriores. Arhivirano iz originala 7. 8. 2011. g. Pristupljeno 18. 8. 2011.
- ^ A cidade das duas estações Arhivirano 2012-05-04 na sajtu Wayback Machine (in Brazilian Portuguese).
- ^ a b v g d đ „Normais Climatológicas Do Brasil 1981–2010” (na jeziku: Portuguese). Instituto Nacional de Meteorologia. Pristupljeno 14. 10. 2018.
- ^ Rodovia com 1,8 km e frio europeu; veja os 'extremos' de Brasília (in Brazilian Portuguese).
- ^ „Station Brasília” (na jeziku: French). Meteo Climat. Pristupljeno 14. 10. 2018.
- ^ a b Haberlik: Architektur des 20. Jahrhunderts
