Britanska Severna Amerika
Britanska Severna Amerika (engl. British North America, franc. Amérique du Nord britannique), je obuhvatao kolonijalne teritorije Britanskog Kraljevstva u Severnoj Americi od 1783. godine. Engleska kolonizacija Severne Amerike počela je u 16. veku u Njufaundlendu, zatim južnije u Roanouku i Džejmstaunu u Virdžiniji, i još značajnije osnivanjem Trinaest kolonija duž atlantske obale Severne Amerike.
Britanska Severna Amerika
British North America | |||
|---|---|---|---|
| Himna Bože, čuvaj kraljicu! | |||
 1783 — 1907 | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Severna Amerika | ||
| Zemlja | Britanija | ||
| Glavni grad | London | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | Engleski, Francuski, Škotski gelski | ||
| Religija | Anglikalizam, katolicizam, Prezviterijanstvo, Adventisti, Vojska spasa, Metodizam, Pentekostalizam, Protestantizam[1] | ||
| Politika | |||
| Oblik države | Monarhija | ||
| — 1783–1820 | Džordž III | ||
| — 1820–1830 | Džordž IV | ||
| — 1830–1837 | Vilijam IV | ||
| — 1837–1901 | Viktorija | ||
| — 1901–1907 | Edvard VII | ||
| Istorija | |||
| — Osnivanje | 1783 | ||
| — Ukidanje | 1907 | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Valuta | Britanska funta Mejd biver Kanadska funta Njufaundlendski dolar Novoškotski dolar Dolar Nju Bransvika Dolar OPE Dolar BiSija Kanadski dolar | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
.svg){kind=small}
|
.svg){kind=small}
| ||
| |||
| |||
.svg)
.svg)
.svg)
Kolonijalne teritorije Britanskog Kraljevstva u Severnoj Americi znatno su proširene Pariskim ugovorom (1763), kojim je formalno završen Sedmogodišnji rat, koji su engleske kolonije u Severnoj Americi nazivale Francuskim i Indijskim ratom, a Francuske kolonije kao „la Guerre de la Conquête”. Sa konačnom akvizicijom većeg dela Nove Francuske („Nouvelle-France”), britanska teritorija u Severnoj Americi je više nego udvostručena, a isključenje Francuske je takođe dramatično promenilo politički izgled kontinenta.
Termin „Britanska Amerika” je korišćen za označavanje kolonijalnih teritorija Britanske imperije u Severnoj Americi pre Deklaracije nezavisnosti Sjedinjenih Država, najpoznatije u obraćanju Tomasa Džefersona Prvom kontinentalnom kongresu iz 1774. godine pod naslovom: „Sažeti pogled na prava Britanske Amerike”.[2]
Termin „Britanska Severna Amerika” je prvobitno korišćen nakon Pariskog sporazuma (1783), kojim je zaključen američki rat za nezavisnost i potvrđena nezavisnost trinaest britanskih kolonija koje su formirale Sjedinjene Američke Države. Izrazi Britanska Amerika i Britanska Severna Amerika nastavili su da se koriste za preostale britanske teritorije u Severnoj Americi, ali je termin Britanska Severna Amerika počeo da se koristi doslednije u vezi sa provincijama koje će na kraju formirati Dominion Kanade, nakon Durhamovig izveštaja (1839).[3]
Dominion Kanade je formiran u skladu sa Zakonom o Britanskoj Severnoj Americi (BNA) iz 1867. godine, koji se takođe naziva i Ustavnim aktom, 1867. Nakon kraljevske saglasnosti sa Zakonom o BNA, tri provincije Britanske Severne Amerike (Nju Bransvik, Nova Škotska i Provincija Kanada (koja će prerasti u kanadske provincije Ontario i Kvebek)) udružile su se da formiraju „Jedan dominion pod krunom Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Irske, sa Ustavom sličnim u principu Ustavu Ujedinjenog Kraljevstva ,“ 1. jula 1867. godine, datuma Kanadske konfederacije.[4]
Atlantsko ostrvo Bermudi (kojim je prvobitno upravljala kompanija Virdžinija i, sa Bahamima, koje se smatralo Severnom Amerikom pre 1783), bilo je grupisano sa pomorskim provincijama od 1783. do formiranja Dominiona Kanade 1867. godine, a nakon toga se svrstalo zajedno sa kolonijama u Britanskoj Zapadnoj Indiji (iako je Engleska crkva nastavila da stavlja Bermude pod Njufaundlend, do 1919).
Tokom svog trajanja, Britanska Severna Amerika je obuhvatala kolonijalne teritorije Britanskog Kraljevstva u Severnoj Americi od 1783. do 1907. godine, ne uključujući Karibe. Ove teritorije uključuju one koje čine današnju Kanadu, kao i sve ili velike delove šest država srednjeg zapada SAD (Ohajo, Indijana, Ilinoj, Mičigen, Viskonsin i severoistočni deo Minesote), koje su formirane od severozapadne teritorije, i velike delove Mejna, koji su prvobitno bili unutar francuske teritorije Akadije.
Reference uredi
- ^ Zinga, Dawn (19. 8. 2008). „Ontario's Challenge: Denominational Rights in Public Education”. Canadian Journal of Educational Administration & Policy (80): 19.
- ^ „Thomas Jefferson, 1774. "A Summary View of the Rights of British America"”. press-pubs.uchicago.edu.
- ^ Lord Durham, 1839. "Report on the Affairs of British North America from the Earl of Durham, Her Majesty's High Commissioner"
- ^ „Constitution Act, 1867”. Justice Laws Website. Department of Justice Canada. 2019-03-12. Pristupljeno 2021-07-22.
Izvori uredi
- Maton, William F (1998). „British Columbia Terms of Union”. The Solon Law Archive. Pristupljeno 22. 6. 2016.
- Maton, William F. (8. 12. 1995). „Prince Edward Island Terms of Union”. Solon.org. Pristupljeno 18. 4. 2013.
Literatura uredi
- Bailyn, Bernard. The Peopling of British North America: An Introduction (1988) excerpt and text search
- Cooke, Jacob E. Encyclopedia of the North American Colonies (3 vol 1993)
- Foster, Stephen, ed. British North America in the Seventeenth and Eighteenth Centuries (Oxford History of the British Empire Companion) (2014) excerpt and text search; 11 essays by scholars
- Garner, John. The franchise and politics in British North America, 1755–1867 (U of Toronto Press, 1969)
- Gipson, Lawrence Henry. The British Empire Before the American Revolution (15 vol., 1936–70), extremely comprehensive study; Pulitzer Prize
- Morton, W. L. The Kingdom of Canada: A General History from Earliest Times (1969)
- Savelle, Max. Empires To Nations: Expansion In America 1713–1824 (1974) online
.svg){kind=small}