Valona
Valona (alb. Vlora ili Vlorë, grč. Αυλώνας, ital. Valona, tur. Avlonya) je grad u Albaniji u istoimenoj oblasti. Nalazi se na obali Jonskog mora i druga je najveća luka u Albaniji. Po proceni iz 2008. u gradu živi 94.000 stanovnika.
Valona Vlorë | |
|---|---|
 Pogled na Valonu | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Albanija |
| Stanovništvo | |
| — (2001) | 77 691 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 40° 27′ 00″ S; 19° 29′ 00″ I / 40.45° S; 19.483333° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 0 m |
  Valona Valona na karti Albanije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 9401-9405 |
| Pozivni broj | 033 |
| Registarska oznaka | VL |
| Veb-sajt | www |
Univerzitet u Valoni je drugi po veličini u zemlji sa oko 15.000 studenata. Osnovan je 1994.
Geografija uredi
Valona se nalazi u istoimenoj oblasti i regionu. Grad je smešten na uzvišici iznad Valonskog zaliva Jadranskog mora, skoro potpuno okružen planinama. Luka u Valoni je najbliža luci Bari u Italiji i samo 70 km od obale Salenta. U blizini grada nalazi se ostrvo Sazan, koje se nalazi na ulazu u Valonski zaliv.
Istorija uredi
Grad je osnovan kao grčka kolonija Aulon (Αυλών) (u prevodu Dolina) u 6. veku pre nove ere. Valona je postala sedište rimske episkopije u 5. veku, a od 733. godine je pod kontrolom Carigradske patrijaršije. Valona je bio grad oko koga su se sukobljavali Normani iz Kraljevstva Sicilije i Vizantijsko carstvo. Srpsko carstvo je zauzelo Valonu 1345. godine i tu osnovalo autonomnu kneževinu. Balša Balšić je ženidbom postao 1372. godine gospodar Valone i Berata.[1] Nakon raspada srpskog carstva, Valona je postala prestonica srpske države koja je obuhvatala područje današnje južne Albanije kojom su vladali Mrkša Žarković, a potom Ruđina Balšić[2]. Pavle Rovinski je zapisao da su u Lješu i Draču i u 14. veku vladali Radići i Jurasovići, sve do Avlone.[3] Otomansko carstvo je preuzelo vlast 1417. godine. U 16. veku ovde su stigle mnoge sefardske izbeglice iz Španije i Portugala.
U Valoni je 28. novembra 1912. godine proglašena Albanska deklaracija o nezavisnosti. Tada je grad, nakratko, bio prestonica Albanije. Italijani su okupirali grad 1914. i držali ga do 1920. godine. Srpska vojska koja se tokom Prvog svetskog rata povlačila preko albanskih planina, evakuisana je brodovima iz Drača i Valone 1916. godine. Februara 1916. godine popisano je u tom gradu 51.564 srpskih izbeglica.[4] Italijani ovde ponovo vladaju od 1939. do 1944. godine. Za to vreme u Valoni je bila baza za podmornice koju su Britanci teško bombardovali. Posle Drugog svetskog rata, luka je iznajmljena da služi kao podmornička baza Sovjetskog Saveza. Baza je prešla u Albanske ruke 1961. kada se Enver Hodža politički okrenuo ka Kini, a Albanija istupila iz Varšavskog pakta.
Ekonomija uredi
Valona je prvenstveno važna luka i trgovački centar. Značajni su još ribolov i industrija. Regija oko Valone proizvodi naftu, prirodni gas, bitumen i so. U poslednje vreme veći značaj dobija turizam.
Stanovništvo uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| Godina |
|---|
| Stanovništvo |
Reference uredi
- ^ Vladimir Ćorović: "Istorija srpskog naroda", knjiga prva, Beograd 1997.
- ^ NASLEDNICI MRNjAVČEVIĆA I TERITORIJE POD NjIHOVOM VLAŠĆU OD 1371. DO 1395. GODINE, Vladimir G. Aleksić, 2012.
- ^ Rovinski 1998, str. 57.
- ^ Beogradske opštinske novine", Beograd 1. oktobar 1934.
Literatura uredi
- Apolonovič Rovinski, Pavel (1998). Etnografija Crne Gore, tom I. CID - Podgorica.
