Valpovo
Valpovo je gradić u Republici Hrvatskoj, u Osječko-baranjskoj županiji. Prema rezultatima popisa iz 2011. u gradu je živelo 11.563 stanovnika, a u samom naselju je živelo 7.406 stanovnika.[1]
| Valpovo | |
|---|---|
 | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Hrvatska |
| Županija | Osječko-baranjska |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 7.406 |
| — gustina | 51,79 st./km2 |
| Aglomeracija (2011.) | 11.563 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 39′ 32″ S; 18° 24′ 59″ I / 45.65901690819821° S; 18.41625284702694° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 143 km2 |
  Valpovo Valpovo na karti Hrvatske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Matko Šutalo (nezavisni) |
| Poštanski broj | 31550 |
| Registarska oznaka | OS |
Geografija uredi
Valpovo se nalazi na nadmorskoj visini od 91 m.
Istorija uredi
Stefan Štiljanović je bio kaštelan Vrhovačkog grada kod Požege.[2] Od Ferdinanda je bio dobio imanja u virovitičkoj županiji (1527.),[3] kao i grad Valpovo gde je vladao (bio je prefekt tog utvrđenog grada u Slavoniji).
Turci su 1521. godine opustošili Valpovo.[4] Kada je u proleće 1843. godine turski sultan ponovo krenuo na Ugarsku, u prvi mah je osvojio Valpovo.
U Valpovu je imao posed polovinom 19. veka Baron Prandau (Brandau). Putopisac i književnik Joakim Vujić (sa pratiocem) je prilikom putovanja po srpskim krajevima stigao oko 1820. godine u Valpovo. Procenio je da tu u lepom mestu na reci Dravi, ima oko 500 domova sa 6.000 stanovnika. Posetili su vrlo lepo uređen "stari grad" blizu Valpova, koji je pripadao Baronu Brandau. Uživali su tri dana gostoprimstvo Baronovo. Za to vreme rešavala se sudbina imanja Baronovog "Inkeje", pri čemo je rešeno da Brandau plaća za njega svake godine 10.000 f., dok se ne namiri iznos od 100.000 f.[5] Valpovski grad u kojem je živeo Baron je u periodu između dva svetska rata bio opravljen.[6]
Kada je odbor za posthumno objavljivanje Vukovih dela objavio proglas javnosti, Baron Prandau je priložio 100 f. priloga.[7]
U Valpovu je sredinom 19. veka održavan godišnji vašar samo o Sv. Ivanu.[8] Formiran je u leto 1850. godine sreski sud u Valpovu.
Iz Valpova potiče Matija Petar Katančić (1750–1825), Franjevac i profesor Peštanskog univerziteta, "na latinskom i srpskom jeziku objavio je preko 30 dela".[9] Valpovo je u 19. veku trgovište, koje pripada području "Šokadiji".
Teritorijalna organizacija uredi
Do popisa stanovništva iz 1991. godine, postojala je velika opština Valpovo, koja se prostirala na površini od 360 km², a po istom popisu je imala 33.108 stanovnika, raspoređenih u 27 naseljenih mesta. Posle uspostavljanja nove teritorijalne organizacije u Hrvatskoj, područje bivše opštine Valpovo podeljeno je na Gradove (gradska područja): Belišće i Valpovo i opštine: Bizovac i Petrijevci.
Stanovništvo uredi
| Grad / opština | 1991. | 2001. |
| Belišće | 12.456 | 11.786 |
| Bizovac | 5.073 | 4.979 |
| Valpovo | 12.607 | 12.327 |
| Petrijevci | 2.972 | 3.068 |
| Ukupno | 33.108 | 32.160 |
Popis 1991. uredi
Po popisu stanovništva iz 1991. godine, opština Valpovo je imala 33.108 stanovnika, raspoređenih u 27 naseljenih mesta.
ukupno: 33.108
- Hrvati — 30.000 (90,61%)
- Srbi — 947 (2,86%)
- Jugosloveni — 679 (2,05%)
- ostali i nepoznato — 1.482 (4,47%)
Valpovo (naseljeno mesto), popis 1991. uredi
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Valpovo je imalo 8.205 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Kultura uredi
Svake godine u junu, u Valpovu se održava kulturna manifestacija „Valpovačko ljeto“, gde nastupaju domaće i strane folklorne grupe.
Reference uredi
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. Pristupljeno 10. 3. 2017.
- ^ Seletković, Petar (2022). Scrinia Slavonica 22, Stefan Štiljanović – od kaštelana do despota i sveca. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest. str. 21.
- ^ Polovina 2013, str. 349.
- ^ "Beogradske opštinske novine", Beograd 1932.
- ^ Joakim Vujić: "Životoopisanije...", Karldštat (Karlovac) 1833.
- ^ "Pravda", Beograd 1939.
- ^ Vuk St. Karadžić: "Nemačko-srpski rječnik", Beč 1872.
- ^ "Serbska pčela", Budim 1833.
- ^ Jovan Subotić: "Cvetnik srbske slovesnosti...", Beč 1853.
Literatura uredi
- Polovina, Nataša (2013). Dalić, Jovan, ur. „Akatist Svetom apostolu i prvomučeniku Stefanu zografa Longina (tekst i komentari)”. 61. Novi Sad: Matica srpska. ISSN 0543-1220. Pristupljeno 17. 12. 2016.[mrtva veza]
- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.
