Vasilij I Dmitrijevič

Vasilij I Dmitrijevič
Vasilij I Dmitrijevič
	Vasilij I
Lični podaci
Datum rođenja	30. decembar 1371.
Mesto rođenja	Moskva, Velika moskovska kneževina
Datum smrti	27. februar 1425. (53 god.)
Mesto smrti	Moskva, Velika moskovska kneževina
Porodica
Supružnik	Sofija Litvanska
Potomstvo	Ana Vasiljevna, Vasilij II Slepi
Roditelji	Dmitrij Donski; Eudoxia of Moscow
Dinastija	Rjurikoviči
Prethodnik	Dmitrij Donski
Naslednik	Vasilij II Slepi

Vasilij I Dmitrijevič (rus. Василий I Дмитриевич) je bio veliki knez Moskve i Vladimira od 1389. godine.

Mladost uredi

Vasilij I je bio najstariji sin Dimitrija Donskog. U trenutku očeve smrti 1389. godine on postaje automatski veliki knez Moskve i Vladimira bez potrebe da čeka potvrdu svojih titula od strane kana Zlatne Horde koja je još uvek vazalni gospodar Moskve. Tokom svojeg detinjstva nakon pada Moskve 1382. godine Vasilij I postaje talac na mongolskom dvoru sve do uspešnog bega 1386. godine. Taj beg je na kraju bio oprošten zbog tadašnjeg napada Timur Lenka na Zlatnu Hordu koja u to vrijeme ima dovoljno problema bez stvaranja novih.^{[traži se izvor]}

Uspesi uredi

Odmah po svojoj krunidbi Vasilij dokazuje svoju političku mudrost ugovarajući vlastito vjenčanje s kćerkom vladara Litvanije koja je njegovom ocu stvorila toliko problema u prošlosti. Ono je bilo i ostvareno 1390. godine, nakon čega sa sigurnom pozadinom Moskva napada i osvaja 1392. godine Nižegorodsko i Muromskoe kneževstvo. Tim uspjehom ova država je uspjela ojačati svoj stisak na gornje područje rijeke Volge. Realistična mogućnost da će ti uspjesi ponovno dovesti Mongole s željom da suzbiju nastanak velike slavenske države dovodi iste godine do stvaranja neuspješnog saveza s Litvom 1392. godine. Nakon te prve četiri godine pune uspjeha Vasilij se odlučio smiriti u pripremi svojih novih osvajanja. Kako bi uspio popraviti svoje finansije nužne za nove ratove on odlučuje 1395. godine prestati plaćati danak Zlatnoj Hordi koja se tada nalazi u borbi na život i smrt protiv Timura. Novo ratno razdoblje počinje 1397. godine kada Moskva objavljuje rat Novgorodu. Tokom te i sljedeće godine Vasilij uspijeva osvojiti Bežeckij vrh, Vologdu, Ustjug i Komi. Nakon toga ovaj rat koji će se odužiti sve do 1417. godine prolazi bez daljih uspeha.

Porazi uredi

Ta stalna širenja države tokom prvih deset godina su počela privlačiti neugodnu pažnje jačih susjeda. Prvobitni saveznik Litvanija sada počinje zauzimati neutralni ili čak protivnički stav. Do objave rata i moskovskog poraza dolazi tokom rata 1403—1404. godine kada Vasilij gubi Smolensk i Vjazmu. Ovaj potez koji je prije bio upozorenje no išta drugo postaje signal da se Moskva trenutačno dalje ne smije širiti. Ako to nije bilo dovoljno 1408. godine se ponovno na sceni pojavljuje Zlatna Horda čija vojska gotovo dolazi do Moskve. U mirovnom sporazumu tada potpisanom veliko kneževstvo Moskve je prisiljeno ponovno plaćati godišnji danak Mongolima, a i sam Vasilij se morao doći pokloniti njihovom kanu 1412. godine.^{[traži se izvor]}

Mir i reforme uredi

Ostatak vladavine ovog kneza prolazi u miru i nastavku državnih reformi koje se događaju tokom cijele njegove vladavine. Posljedica toga postaje značajno uvećavanje velikaških posjeda, ali ujedno i prebacivanje pravosudnih ovlasti plemića na velikog kneza. Tokom ove duge vladavine dolazi do ukidanja titule velikog kneza Vladimira koja je sada praktično stopljena u titulu veliki knez Moskve. Vasilij I umire u februaru 1425. godine ostavivši sinu znatno uvećanu državu. Njen ugled tada je toliko da se kćer ovoga vladara udaje za vizantijskog cara Jovana VIII.