Википедија

Vilbal

Vilbal (engl. wheelball, od reči wheel — „obruč” ili „točak” i ball — „lopta”) kolektivni je sport koji se igra između dve ekipe, sačinjene od po sedam igrača. Vilbal je novi sport koji je nastao u Srbiji. Autori Vilbala su Predrag Jović Džo i Vladan Vučković Vlaja, obojica iz Vladičinog Hana. Vilbal se trenutno igra samo u Srbiji, a mogu ga igrati ljudi svih godišta i oba pola. Igra se fudbalskom loptom na okruglom igralištu sa travnatom ili veštačkom podlogom. Kapije (vrata) su smeštene jedna nasuprot drugoj, dok se sa strana nalaze četiri baze. Cilj igre je ubaciti loptu u protivničku bazu, u protivničku kapiju i u protivnički obruč bilo kojim delom tela pa čak i rukom ako to uradi vratar (golman). Pobednik je ekipa koja na kraju postigne više vilova (pogodaka).

Tehnički crtež vilbal kapije

Priroda vilbalske igre uredi

Vilbal se igra po propisima koji se nazivaju pravila vilbalske igre. Svi učesnici, 14 igrača, čine sve saglasno s pravilima igre da zadrže loptu u posedu svoje ekipe i da je sprovedu u protivničku bazu, odnosno kapiju ili vil. Ekipa koja postigne više pogodaka na kraju utakmice je pobednik.

 
Prikaz terena

Ono što na prvi pogled razlikuje Vilbal od ostalih timskih sportova jeste oblik terena. U pitanju je pravilan krug sa travnatom podlogom, prečnika 60 m, dakle, savršen geometrijski oblik kakvog nema u poznatim timskim sportovima. Takav oblik i dimenzije terena iziskuju osetno manja finansijska ulaganja u izgradnju stadiona i održavanje terena u odnosu na fudbal, što je od velike važnosti za sport koji tek treba da se razvija, pa zbog toga i varira njegova veličina jer je ostavljena mogućnost odigravanja utakmica na već postojećim fudbalskim terenima — gde bi prečnik vilbal terena bio najveća širina već postojećeg fudbalskog terena. Teren savršenog geometrijskog oblika potpuno menja koncepciju igre u odnosu na sve postojeće ekipne sportove, sve je drugačije, počevši od taktike i formacije pa do samog kretanja fudbalera i novih zadataka koji se pred njih postavljaju tokom igre.

 
Izgled glavne kapije sa obručem u novom srpskom sportu Vilbalu.

Postoje dva centralna okvira gola (kapije) jedan nasuprot drugom lučnog oblika, širine 4,8 m, branjeni vratarom (golmanom), a na najvišem delu luka nalazi se vertikalno postavljen obruč prečnika 1 m (vil), dok se sa obe strane na bokovima, simetrično od centralne linije nalaze po dva manja lučna gola (baze), širine 2,4 metra. Takav oblik terena, položaj okvira golova i bodovanje pogodaka uslovljava i potpuno drugačiji pristup igri od strane igrača i trenera i uz njihovo umeće, kreativnost i maštovitost dovodi do najrazličitijih mogućih formacija, taktika i strategija timova, jer u vilbalu težište igre nije isključivo na glavnim okvirima golova (kapijama), već na svim delovima terena.

Položaj bočnih golova „baza”, za razliku od fudbala, prebacuje težište igre i na bokove terena jer osim 1 boda, pogodak znači i eliminaciju jednog protivničkog igrača sa terena. Pogodak u vratarom (golmanom) branjene, centralne okvire (kapije) donosi 2 boda, a pogodak u obruč (vil) donosi 3 poena i predstavlja posebno atraktivan momenat igre. Takav način bodovanja obezbeđuje česte promene rezultata, više neizvesnosti i uzbuđenja za publiku kao i za same aktere meča jer će se tokom utakmice smenjivati odnos snaga od 6:6 do 6:5 i 6:4 što postavlja pred trenere i igrače velika iskušenja i izazove.

Broj igrača 6+1 golman, koliko ima i rezervnih igrača, optimalan je broj za teren te veličine. Sa tim brojem igrača obezbeđena je dovoljna pokrivenost terena i ciljeva a izbegnuta „gužva” igrača na malom prostoru koja ne dozvoljava razvijanje igre. Nakon „osvajanja baza” taj broj se još smanjuje te se dobija više prostora za atraktivne napade i kontranapade. Manji broj igrača podrazumeva i manja finansijska sredstva za „igrački kadar”, što je jako bitno vlasnicima klubova i finansijerima. Neograničen broj izmena obezbeđuje visok tempo igre od početka do kraja utakmice i dopušta da se igrači u više navrata zamenjuju, čime ne dolazi do fizičkog iscrpljivanja igrača i ostavlja trenerima mogućnost idealnog kombinovanja igrača u svim periodima igre i pri svim formacijama i rezultatima.

Trajanje utakmice je 45 minuta, podeljeno na 3 trećine od po 15 minuta, sa pauzama između prve i druge i druge i treće trećine od po 10 minuta. Trajanje od 45 minuta garantuje minimum 180 napada po utakmici kada bi obe ekipe iskorišćavale svih 20 sekundi koliki je vremenski limit za napad, ali je u praksi mnogo više napada na zadovoljstvo publike. U slučaju nerešenog rezultata, utakmica se produžava za vreme neophodno za izvođenje kaznenih udaraca. Zaustavno vreme za koje je zadužen 4. sudija, obezbeđuje 45 minuta aktivne igre, jer se pri svakom, pa i najmanjem prekidu, autu, faulu, golu ili povredi, štoperica zaustavlja, a ponovo pokreće tek kada lopta krene po polju. Time se izbegava „krađa vremena” zarad čuvanja rezultata. Ograničenje vremena napada na 20 sekundi i zadržavanja lopte kod golmana od 7 sekundi je još jedno bitno pravilo koje onemogućava neaktivnu igru i sprečava „beskrajna” dodavanja po terenu timova koji vode rezultatski i nemaju motivacije za daljim napadima.

Ovo pravilo tera igrače na bržu igru i razmišljanje i predstavlja ključno pravilo u borbi za dinamičnu igru koje rezultira brzim kombinacijama, manevrima i mnogobrojnim šutevima ka okvirima golova, jer je vremenski limit najsnažniji pokretač igračima. Prekršaji (faulovi) i bonusi su pravila neophodna da bi se došlo do čiste igre lišene grubosti, jer je dozvoljen limit faulova svega 3 faula po jednoj trećini ili ukupno 9 na utakmici. Ovim pravilom se smanjuje „seckanje” igre, povrede igrača i agresivnost, a sa druge strane povećava efikasnost timova. Kada jedan tim ispuni dozvoljeni bonus faula, svaki sledeći faul do isteka trećine se sankcioniše kaznenim udarcem. Grub faul dozvoljava sudiji mogućnost izbacivanja igrača do kraja trećine, a očigledno namerni udarac bez lopte (pesnicom, glavom, nogom) i do kraja meča. U takvim slučajevima udaljavanja sa terena, sankcionisane igrače zamenjuju rezervni igrači da ekipa ne bi bila ni na koji način oštećena. Kazneni udarci se dosuđuju nakon ispunjenja bonusa i namernog igranja rukom, a u zavisnosti od dela terena gde se faul napravi izvode se dve vrste kaznenih udaraca, što predstavlja još jedan atraktivan sportski momenat koji postoji samo u vilbalu. Ukoliko se faul dogodi u trouglu jedne od baza, igrač izvodi kazneni udarac sa centra u nebranjeni okvir baze sa razdaljine od 30 m, a ako se dogodi u prostoru centralnih okvira kapija (golova), onda se izvodi kazneni udarac u branjeni okvir ili obruč sa razdaljine od 9 m.

Nema nerešenih rezultata je jedno od ključnih pravila vilbala zato što nerešeni rezultat nije u duhu sporta i povećava mogućnost kalkulacija kako u samoj igri tako i van nje. Smisao sporta je između ostalog da postoji pobednik i pobeđeni i ako se vilbalska utakmica završi u regularnom delu nerešenim rezultatom, pristupa se izvođenju kaznenih udaraca koji obezbeđuju pobednika. Kada ne postoji opcija nerešenog rezultata nema ni ekipa koje, posebno u fudbalu, dolaze unapred sa namerom da se grčevito brane i na sve načine umrtvljuju igru umesto da se nadigravaju sa protivnikom. U vilbalu ekipe nemaju izbora, moraju da napadaju da bi se odbranile! Iako inspirisan fudbalom, razlike su ogromne, počevši od same koncepcije igre, do potpuno različitih dimenzija i oblika terena, okvira i broja golova, računanja rezultata, pravila suđenja, trajanja utakmice, broja igrača, pravila o zameni igrača, načina izvođenja lopte iz auta, različitih kaznenih udaraca, nepostojanja nerešenih rezultata, principa eliminacije jednog ili dvojice igrača nakon gubitka jedne ili obe baze, drugačijih kaznenih mera pa sve do postavke taktike i strategije igre. U poređenju sa ostalim sportovima, razlike su još drastičnije. Vilbal je vrlo atraktivan i dinamičan novi sport, koji je dovoljno sličan ali i dovoljno različit u odnosu na sve postojeće timske sportove i koji je osmišljen tako da izvuče sav potencijal iz igrača i trenera, na opšte zadovoljstvo gledalaca i svih poklonika sporta.

Igrači, oprema i sudije uredi

Glavni članci: Vilbalski golman, Vilbalska oprema, Vilbalski sudija i Zamena (vilbal)
 
Rezultat finalne vilbalske utakmice 2018. godine.

Svaka ekipa se sastoji od najviše 7 igrača (ne računajući zamene ili rezerve), od kojih jedan mora biti vratar (golman). Pravila takmičenja određuju minimalan broj igrača koji je potreban za stvaranje ekipe, što je najčešće sedam. Golman se može koristiti rukom ili dlanom, te se kretati s loptom u rukama samo unutar trideseterca ispred svog gola odakle može i rukom da postigne pogodak u protivničku bazu, a ako pređe centar može voditi loptu kao golman-igrač. Iako ostale igrače raspoređuje trener, nema nikakvog ograničenja što se tiče njihovih pozicija i kretanja.

Osnovna oprema koja je potrebna za nastup uključuje majicu, šorts, čarape (štucne), kopačke i adekvatne štitnike za potkolenicu. Ne smeju nositi ništa što je opasno za protivničkog igrača ili tog samog igrača; nikakav nakit, pa čak ni venčani prsten. Samo sudija sme, to jest treba da nosi sat. Golmani moraju da imaju drugačiju opremu (dres druge boje) od saigrača, protivničkih igrača i sudija.

Nema ofsajda uredi

 
Pomoćni sudija signalizira ofsajd u fudbalu, ali u vilbalu nema ofsajda

Utakmicu sudi glavni sudija, koji ima puna ovlašćenja da sprovodi sva vilbalska pravila tokom utakmice za koju je izabran da sudi. Odluka glavnog sudije je konačna. Glavnom sudiji pomažu pomoćne sudije, a svuda bi trebalo da bude i četvrti sudija, iako SVSS to ne zahteva. Glavna je uloga četvrtog sudije pomaganje ostaloj trojici sudija i ako je potrebno i zameni jednog od njih, usled povrede na primer.

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Вилбал&oldid=27124453”